Khai thác VINASAT - 2 như thế nào cho hiệu quả?

Cách đây đúng 2 năm, nước ta đã phóng thành công vệ tinh viễn thông đầu tiên mang tên VINASAT-1. Sự kiện này đã mở ra một trang mới cho lịch sử khai thác viễn thông vũ trụ của nước ta, khẳng định vị thế mới của Việt Nam trên trường quốc tế. Đây cũng là cơ hội kinh doanh lớn khi chúng ta tiếp cận được với  phương thức truyền dẫn thông tin hiện đại mà các nước tiên tiến trên thế giới đang dùng; và tạo ra cơ hội thu lợi không nhỏ cho ngành viễn thông nước ta. Kể từ đó tới nay, việc khai thác VINASAT- 1 cho mục tiêu kinh tế đã được Công ty viễn thông quốc tế (VTI) thuộc Tập đoàn Bưu Chính viễn thông thực hiện khá hiệu quả. Đến nay, hơn 85% dung lượng của Vệ tinh VINASAT-1 đã được khách hàng đăng ký thuê bao, nhiều khách hàng còn có nhu cầu thuê thêm kênh riêng nhưng chưa được đáp ứng. Theo tính toán của Công ty VTI, VTI có thể rút ngắn thời gian hoàn vốn của VINASAT-1 trước gần 2 năm so với dự kiến. Nếu như tổng số vốn đầu tư cho VINASAT-1 là hơn 245 triệu USD, dự kiến thu hồi vốn trong 11 năm, thì nay, với tốc độ khai thác nhanh và hiệu quả của VTI, thời gian thu hồi vốn có thể được thu ngắn hơn nữa. Đây quả là một nỗ lực lớn, góp phần gia tăng hiệu quả kinh tế cho VINASAT-1.

VINASAT-2, tổng vốn đầu tư dự kiến lên đến 280 triệu USD với 24 bộ phát đáp, có dung lượng lớn hơn thì vấn đề thu hồi vốn cần được quan tâm hơn. Mặc dù Phó tổng giám đốc VNPT Nguyễn Thiện Minh cho rằng, với kinh nghiệm khai thác VINASAT-1, việc thu hồi vốn của VINASAT-2 không đáng lo ngại. Nhưng không thể không cân nhắc đến việc các nước xung quanh ta cũng đang có các dự án phóng vệ tinh mới với dung lượng lớn, công suất cao hơn và vì thế sức cạnh tranh cũng rất lớn. Nếu như ưu điểm của VINASAT-1 là thiết bị mới, công nghệ hiện đại, có cả hai loại băng tần là C và Ku nên có thể đáp ứng nhiều loại nhu cầu đa dạng của khách hàng, thì với VINASAT-2, sẽ khó khăn hơn trong việc khai thác hết dung lượng.

Giám đốc Ban Quản lý Dự án Vệ tinh viễn thông VINASAT-2 Hoàng Minh Thống cho rằng, việc tính toán hiệu quả kinh tế của hạ tầng viễn thông hiện đại như vệ tinh VINASAT-2 không thể trong vài năm, mà cần có thời gian để dự án phát huy hết tác dụng không chỉ về kinh tế mà còn cả ý nghĩa xã hội, khi VINASAT-2 sẽ giúp đưa thông tin về vùng sâu vùng xa, biên giới hải đảo một cách hữu hiệu. Đặc biệt, VINASAT-2 đi vào khai thác, sẽ góp phần rất lớn cho chương trình phát triển Biển Đông của nước ta. Ông Hoàng Minh Thống cho biết: năm 2006, khi xảy ra động đất ở Đài Loan, hàng chục nước ở châu Á có kết nối mạng cáp quang biển với Đài Loan bị đứt cáp gây gián đoạn thông tin. Việc này đã gây thiệt hại hàng nghìn tỷ USD cho các quốc gia do mất liên lạc viễn thông. Nếu như có vệ tinh viễn thông, có thể giảm thiểu thiệt hại.

Nhưng, khi trên thị trường có đủ các phương thức truyền dẫn là viba, cáp quang, cáp biển, vệ tinh, thì khách hàng sẽ có nhiều lựa chọn hơn, vì thế, tham vọng thu hồi vốn của vệ tinh VINASSAT-2 trong vòng 10 năm tới của VNPT sẽ đặt ra một thách thức lớn. Cần điều chỉnh cơ cấu tổ chức để có một đơn vị chuyên quản lý và khai thác dịch vụ vệ tinh phù hợp với yêu cầu của thị trường và đáp ứng các nhu cầu ngày càng đa dạng của khách hàng. Đây là bài toán mà VNPT cần giải trong thời gian sớm nhất. Vì theo kế hoạch, VINASAT -2 sẽ được phóng lên quỹ đạo sau 23 tháng nữa, vào khoảng tháng 5.2012. Thời gian không nhiều cho việc điều chỉnh lại cả một hệ thống kết cấu hạ tầng thông tin quốc gia, trong đó có việc khai thác hiệu quả hai vệ tinh viễn thông VINASAT-1 và VINASAT-2.