Hợp tác Quốc hội ngày càng mẫu mực, trở thành trụ cột quan trọng của quan hệ đặc biệt Việt Nam - Lào

Kinh nghiệm quý về kích thích nguồn lực “chảy” vào nền kinh tế 

Diễn ra trong hơn 3 giờ đồng hồ, với tinh thần cởi mở, thực chất và chân thành của những người đồng chí, anh em, các đại biểu Quốc hội, lãnh đạo các bộ, ngành Việt Nam và Lào đã tập trung trao đổi, chia sẻ các bài học kinh nghiệm trong xây dựng cơ chế, chính sách nhằm phục hồi kinh tế - xã hội sau đại dịch. Cụ thể là giải pháp mở cửa nền kinh tế, thúc đẩy và duy trì sự tăng trưởng kinh tế, giải quyết tác động giá nhiên liệu xăng dầu và các hàng hóa khác trên thị trường quốc tế đối với kinh tế trong nước, cơ chế, chính sách thu hút đầu tư nước ngoài và việc phân cấp, phân quyền; quản lý nợ công, bảo đảm cân đối vĩ mô; sử dụng các công cụ trong hệ thống thuế, thu ngân sách và quản lý chi ngân sách hiệu quả...

Cho rằng "Việt Nam đã có nhiều chính sách phục hồi và phát triển kinh tế một cách đột phá", Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Kế hoạch của Quốc hội Lào Leeber Leebouapao và đại biểu Ủy ban Kinh tế Quốc hội Lào bày tỏ ấn tượng trước những quyết đáp mạnh mẽ của Quốc hội Việt Nam thời gian qua nhằm tạo ra những cơ chế, chính sách đặc biệt để tháo gỡ khó khăn cho nền kinh tế, cho người dân và cộng đồng doanh nghiệp. Năm 2021, khi nhiều nước trên thế giới chịu tác động nặng nề của dịch bệnh Covid-19, thì Việt Nam vẫn giữ được tốc độ tăng trưởng dương và 5 tháng đầu năm nay đã lấy lại đà tăng trưởng GDP khá cao với hơn 5%. Kinh tế vĩ mô ổn định. Đời sống nhân dân được bảo đảm. Đặc biệt, các chính sách tài khóa, tiền tệ nhằm kích thích nguồn lực “chảy” vào nền kinh tế là bài học kinh nghiệm rất hữu ích với Lào. Các đại biểu cũng mong muốn tìm hiểu kinh nghiệm của Việt Nam trong quản lý, duy trì tỷ giá, bảo đảm sự ổn định của đồng tiền, giảm áp lực lên các cân đối vĩ mô...

Hai tham luận của Ủy ban Kinh tế và Ủy ban Xã hội của Quốc hội Việt Nam về gói hỗ trợ phục hồi kinh tế và bảo đảm an sinh xã hội nhận được sự quan tâm đặc biệt của các đại biểu bạn. Thực tế, không có "công thức chung" trong thiết kế gói hỗ trợ và quy mô cũng rất khác nhau, nhưng đều cần bảo đảm các nguyên tắc như: phải phối hợp hài hòa giữa chính sách tài khóa và tiền tệ, gói hỗ trợ phải được thiết kế để có thể hấp thụ nhanh vào nền kinh tế, tập trung vào khu vực có khả năng giải ngân nhanh, ưu tiên các mục tiêu kép, vừa hỗ trợ trực tiếp cho doanh nghiệp, người lao động, vừa phục vụ mục tiêu phát triển cơ sở hạ tầng, "bơm" vốn vào nền kinh tế. 

Chia sẻ các kế hoạch phục hồi kinh tế của Lào, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Lào Khamchen Vongphoxi cho biết, Lào hiện đang đẩy nhanh thực hiện các công tác trọng tâm trong chương trình nghị sự quốc gia về giải quyết các khó khăn trong lĩnh vực kinh tế, tài chính. Trong đó, tập trung sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện hệ thống pháp luật, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh ngày càng tốt hơn, song song với việc khai thác nguồn thu nhập có tiềm năng để làm nền tảng cho phục hồi, phát triển kinh tế. Lào cũng tập trung vào việc cơ cấu lại ngành tài chính một cách đồng bộ, đi vào chiều sâu, nhất là cải cách cơ chế thu chi ngân sách từ Trung ương đến địa phương.

Các thành viên Quốc hội và Chính phủ Lào đều cho rằng, dù quy mô gói hỗ trợ của Lào và Việt Nam khác nhau, nhưng những vấn đề được các cơ quan của Quốc hội Việt Nam chia sẻ là những kinh nghiệm hết sức quý báu mà Lào có thể tham khảo để phục hồi kinh tế khi vừa mở cửa trở lại.

Hiệu quả thực chất trong hợp tác Quốc hội Việt Nam - Lào

Đồng chủ trì Hội thảo cùng Chủ tịch Quốc hội Lào Saysomphone Phomvihane, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ dành nhiều thời gian để trao đổi kỹ lưỡng về những vấn đề được các đại biểu Quốc hội, Chính phủ Lào đặt ra, đặc biệt là những bài học kinh nghiệm của Việt Nam và Quốc hội Việt Nam trong hỗ trợ, thúc đẩy sự phục hồi kinh tế - xã hội sau đại dịch cũng như việc thiết kế, phân bổ nguồn lực và cách thức huy động nguồn lực để thực hiện nhiệm vụ này trong điều kiện Việt Nam và Lào đều có nguồn ngân sách còn eo hẹp, lại vừa chịu tác động nặng nề của dịch bệnh Covid-19. 

Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, phục hồi kinh tế phải dựa vào cả chính sách tài khóa và tiền tệ, phải phối hợp nhuần nhuyễn hai công cụ này, chính sách nào còn dư địa nhiều hơn thì tập trung hơn. Nhắc lại câu nói của người Việt Nam “bỏ con săn sắt, bắt con cá rô”, Chủ tịch Quốc hội cho biết, vừa qua, Việt Nam đã quyết định dùng khoảng 2 tỷ USD cho vay để hỗ trợ lãi suất cho doanh nghiệp, nhờ đó, kích hoạt đưa vào nền kinh tế ước khoảng 100 tỷ USD trong hai năm. Hay chính sách giảm thuế VAT, giảm thuế trước bạ ô tô… cũng được thực hiện. Nhà nước giảm thuế nhưng thực chất lại làm cho tổng thu thuế tăng lên vì thuế giảm thì kích thích được tiêu dùng, được sản xuất, kinh doanh. Hay Chương trình "Sóng và máy tính cho em" trị giá hàng nghìn tỷ đồng nhưng được huy động từ Quỹ viễn thông công ích...

Vì vậy, gói kích cầu rất lớn, tiền được "bơm" ra thị trường rất nhiều, nhưng lạm phát các tháng đầu năm chỉ ở mức 1,86%. Đây là thành công rất lớn của Việt Nam trong bối cảnh tốc độ lạm phát đang lên cao ở nhiều nền kinh tế lớn trên thế giới. "Bỏ ra cái nhỏ nhưng thu về được lớn hơn mà vẫn giữ được sự ổn định kinh tế vĩ mô. Đó là một trong những cách thức để chúng tôi tập trung được nguồn lực của đất nước, thu hút, kích thích được nguồn lực của xã hội hỗ trợ quá trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội”, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ khẳng định. 

Nhận định các chính sách tài khóa, tiền tệ, giảm thuế… mà Lào đang triển khai cũng tương tự như cách Việt Nam đã làm, Người đứng đầu cơ quan lập pháp nước ta cũng nhấn mạnh, sản xuất kinh doanh vẫn phải là gốc. Để “gốc” phát triển thì phải tháo gỡ kịp thời những khó khăn, vướng mắc, không ngừng hoàn thiện hệ thống pháp luật, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Nhà nước, Quốc hội phải luôn lắng nghe ý kiến của cộng đồng doanh nghiệp, người dân để kịp thời điều chỉnh chính sách cho phù hợp.

Nhấn mạnh kinh nghiệm của Quốc hội Việt Nam "bối cảnh đặc biệt cần những quyết sách đặc biệt", Chủ tịch Quốc hội chia sẻ, ngay Kỳ họp đầu tiên của nhiệm kỳ Khóa XV, Quốc hội Việt Nam đã thông qua một Nghị quyết cho phép Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ được phép áp dụng các biện pháp đặc biệt, đặc cách, đặc thù trong phòng, chống dịch và phát triển kinh tế - xã hội. Tại Kỳ họp bất thường đầu tiên trong lịch sử Quốc hội được tổ chức vào tháng 1 vừa qua, Quốc hội Việt Nam thông qua gói chính sách tài khoá, tiền tệ trị giá gần 350 nghìn tỷ đồng để hỗ trợ phục hồi, phát triển kinh tế; đã ban hành một Luật sửa 9 luật để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, người dân, trên cơ sở chuẩn bị thật kỹ, thật “chín”, trình ra Quốc hội theo quy trình tại một Kỳ họp nên vừa rút ngắn được thời gian xem xét, thông qua nhưng vẫn bảo đảm chất lượng. 

Hay vừa qua, chuỗi cung ứng lao động bị đứt gãy do tác động của đại dịch Covid - 19 thì phải có chính sách gì để hỗ trợ thị trường lao động, chứ không thể "khư khư" các quy định cũ. Vì thế, được sự ủy quyền của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội Việt Nam đã ban hành Nghị quyết cho phép tăng giờ làm thêm tối đa trong một tháng để có căn cứ pháp lý tháo gỡ khó khăn về lao động cho doanh nghiệp. Gói chính sách gần 350 nghìn tỷ đồng cũng dành nguồn lực khá lớn để hỗ trợ người lao động yên tâm trở lại với các khu công nghiệp, các trung tâm công nghiệp. Trước Tết năm nay, thị trường lao động Việt Nam mới chỉ phục hồi được khoảng 80%, đến nay đã cơ bản bình thường. 

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cũng gợi mở, Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội Lào có thể xem xét vấn đề này, yêu cầu các cơ quan rà soát lại cần tháo gỡ gì về vấn đề lao động để khắc phục khó khăn về thiếu lao động cho doanh nghiệp. Chủ tịch Quốc hội cũng nhất trí cần đẩy mạnh chuyển đổi số, công khai, minh bạch, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý hành chính, quản trị quốc gia…  

Nhấn mạnh lại kinh nghiệm của Việt Nam “trong điều kiện đặc biệt phải có cơ chế đặc biệt”, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cũng nêu rõ, Quốc hội Việt Nam luôn sẵn sàng làm ngày, làm đêm, tạo điều kiện để Chính phủ kịp thời điều hành, nhưng đồng thời cũng yêu cầu rất chặt chẽ, nghiêm ngặt về trách nhiệm trước Quốc hội; giao quyền, phân quyền gắn liền với trách nhiệm.

Kết luận hội thảo, Chủ tịch Quốc hội Lào Saysomphone Phomvihane đánh giá cao kết quả đạt được của Hội thảo với những nội dung hết sức phong phú, đa dạng và đi sâu vào từng vấn đề đang đặt ra đối với tiến trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội của cả hai nước. 

Chủ tịch Quốc hội Lào mong muốn các đại biểu của hai nước sẽ đưa kết quả của hội thảo và những bài học đúc rút từ thực tiễn vừa qua để áp dụng vào việc thực hiện quyền, nghĩa vụ và vai trò của mình một cách hiệu quả nhất. “Tôi mong rằng, hai cơ quan lập pháp chúng ta sẽ tiếp tục đẩy mạnh quan hệ hợp tác, chia sẻ kinh nghiệm và tổ chức các hội thảo như thế này nhiều hơn nữa để nâng cao trình độ chuyên môn cho đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND các tỉnh và các cơ quan tham mưu hoàn thành trọng trách của Quốc hội trong giai đoạn mới”, Chủ tịch Quốc hội Saysomphone Phomvihane nhấn mạnh. 

Là hội thảo đầu tiên được Quốc hội Việt Nam và Quốc hội Lào tổ chức ngay sau khi ký Thỏa thuận hợp tác mới giữa hai Quốc hội và là hội thảo thứ hai giữa hai Quốc hội được tổ chức chỉ trong vòng 6 tháng qua, với sự đồng chủ trì của hai Chủ tịch Quốc hội, sự tham dự của lãnh đạo các cơ quan của Quốc hội, các bộ, ngành hai nước, thành công của Hội thảo đã một lần nữa cho thấy tình cảm gắn bó keo sơn và hiệu quả thực chất trong quan hệ hợp tác giữa Quốc hội hai nước. Từ thành công của Hội thảo, và tới đây sẽ có nhiều hoạt động phong phú, thiết thực hơn nữa trong hợp tác Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội hai nước được triển khai theo các Thỏa thuận vừa được ký trong khuôn khổ chuyến thăm chắc chắn hợp tác Quốc hội Việt Nam - Lào sẽ ngày càng mẫu mực, trở thành trụ cột quan trọng trong quan hệ đặc biệt Việt Nam - Lào.