Hợp tác chặt chẽ vì sự thịnh vượng chung

Thúc đẩy liên kết khu vực và trách nhiệm của nghị viện

- Ông đánh giá như thế nào về kết quả chuyến tham dự MSEAP 3 của Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân và Đoàn đại biểu cấp cao QH nước ta?

- MSEAP 3 có những đặc điểm khác hơn so với MSEAP 1 và MSEAP 2. Như chúng ta đã biết, Hội nghị MSEAP là cơ chế được hình thành theo sáng kiến của Chủ tịch Duma Quốc gia Nga và Chủ tịch QH Hàn Quốc. Hội nghị đầu tiên được tổ chức tại Liên bang Nga năm 2016 với sự tham dự của lãnh đạo nghị viện 18 nước trong khu vực tham dự. Hội nghị lần thứ hai được tổ chức tại Hàn Quốc năm 2017, thu hút lãnh đạo nghị viện của 22 nước tham dự. Nhưng đến Hội nghị lần này, con số lãnh đạo nghị viện các nước tham dự đã lên tới gần 40. Đặc biệt, thành phần tham dự có đến 22 Chủ tịch QH/Nghị viện và 12 Phó Chủ tịch QH/Nghị viện các nước trong khu vực. Điều này cho thấy, sự quan tâm rất lớn của lãnh đạo nghị viện và nghị viện các nước trong khu vực đối với cơ chế Hội nghị MSEAP.

- Theo ông, vì sao MSEAP 3 lại có sức hút lớn như vậy?

- Trước hết là bởi thành công và dấu ấn của 2 hội nghị đầu tiên. Tiếp đó theo tôi là bởi chủ đề thảo luận của hội nghị lần này. Theo sáng kiến của 3 nước đồng chủ trì là QH Thổ Nhĩ Kỳ, Duma Quốc gia Nga và QH Hàn Quốc, hội nghị đã chọn chủ đề thảo luận chung là “Hợp tác kinh tế, môi trường và phát triển bền vững ở các nước khu vực Á Âu”. Đây là những vấn đề vừa có thể xử lý ngay trong hiện tại vừa mang tính chất chiến lược dài hạn và nó tác động đến mọi quốc gia trong khu vực cũng như trên thế giới. Trưởng đoàn Nghị viện các nước đã phát biểu khá toàn diện, đề cập đến những vấn đề lớn về an ninh, chính trị, kinh tế, môi trường và các vấn đề mới phát sinh trong khu vực Á Âu, trong đó, đề cập rất sâu đến sự đe dọa của chủ nghĩa khủng bố, bạo lực, di cư, bảo hộ thương mại…

- Từ phát biểu của Trưởng đoàn nghị viện các nước tại MSEAP có thể rút ra điều gì, thưa ông?

- Hầu hết các ý kiến phát biểu đều rất tích cực, với tinh thần hợp tác, thúc đẩy phát triển trong khu vực, đưa các nước trong khu vực phát triển bền vững và thịnh vượng. Đặc biệt là hợp tác trong lĩnh vực kinh tế thì các ý kiến đều mong muốn tăng cường hợp tác nghị viện để thúc đẩy các Chính phủ hợp tác, liên kết kinh tế. Chủ tịch QH các nước cũng thảo luận, đánh giá về tổ chức, hoạt động của Hội nghị MSEAP. Nhiều ý kiến đồng thuận cho rằng, cơ chế MSEAP rất cần thiết, là nhu cầu tất yếu của nghị viện các nước trong khu vực cùng phối hợp hành động nhằm mục tiêu thúc đẩy phát triển bền vững ở mỗi quốc gia cũng như trong khu vực và trên thế giới. Có ý kiến đề cập đến lòng tin trong hoạt động của các nghị viện trong khu vực. Điều này rất quan trọng, bởi có lòng tin thì cơ chế này dù mới nhưng sẽ phát triển bền vững và gắn kết được với các cơ chế nghị viện đa phương hiện có như Liên minh Nghị viện thế giới (IPU), Hội nghị Đối tác nghị viện Á - Âu (ASEM)… Trưởng đoàn nghị viện các nước cũng rất quan tâm, mong muốn tiến tới là tăng cường đổi mới quản trị toàn cầu. Trong đó, vấn đề lớn nhất chính là công bằng, dân chủ và hiệu quả cao.

Từ phát biểu của các Trưởng đoàn nghị viện có thể thấy rằng, dù tình hình trong khu vực và trên thế giới vẫn có những diễn biến phức tạp, khó lường nhưng xu hướng chung sẽ vẫn là liên kết, hợp tác cùng phát triển. Đây cũng chính là mong muốn, nguyện vọng của người dân mà nghị viện các nước có trách nhiệm thúc đẩy trên thực tế. Vai trò của nghị viện các nước trong tiến trình này là hết sức quan trọng.

- Tham dự hội nghị, Đoàn đại biểu cấp cao QH Việt Nam đã có những đóng góp như thế nào, thưa ông?

- Chủ tịch QH nước ta đã tham dự và phát biểu tại Phiên họp toàn thể và đưa ra một số đề xuất đối với các vấn đề được thảo luận tại hội nghị.

Vấn đề đầu tiên được Chủ tịch QH nước ta đặt ra là Nghị viện các nước phải có trách nhiệm thúc đẩy Chính phủ các quốc gia trong khu vực liên kết, hợp tác với nhau, đặc biệt là liên kết, hợp tác trong lĩnh vực kinh tế, đẩy mạnh thương mại đa phương để góp phần cho sự tăng trưởng bền vững và thịnh vượng của từng quốc gia và khu vực. Chủ tịch QH cũng đề xuất các nước phải chung tay hỗ trợ khắc phục tác động của ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu, nhất là những quốc gia phát triển, có điều kiện nên tăng cường hỗ trợ cho các nước đang phát triển để giúp tăng năng lực tự bảo vệ, khắc phục những tác hại của biến đổi khí hậu… Bởi lẽ, ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu là một trong những “nguồn cơn” tạo ra thiên tai, đói nghèo, dẫn đến nguy cơ tụt hậu của các quốc gia trên thế giới.

Đặc biệt, Chủ tịch  nêu ra vấn đề rất lớn là mọi tranh chấp đều phải được giải quyết bằng biện pháp hòa bình và xử lý theo luật pháp quốc tế, bao gồm cả vấn đề Biển Đông. Tuyên bố chung Antalya của Hội nghị MSEAP 3 đã ghi nhận các đề xuất này. Những đóng góp của Đoàn Việt Nam tại Hội nghị và Tuyên bố chung được lãnh đạo nghị viện các nước rất ủng hộ.

- Bên lề Hội nghị MSEAP 3, Chủ tịch QH cũng đã có các cuộc tiếp xúc song phương với Chủ tịch QH/Nghị viện một số nước. Ông đánh giá như thế nào về kết quả các hoạt động này?

- Hội nghị MSEAP là cơ hội tốt để lãnh đạo nghị viện các nước gặp gỡ, trao đổi về  hợp tác song phương giữa các nước cũng như giữa QH/nghị viện các nước. Tại hội nghị lần này, Chủ tịch QH nước ta đã có các cuộc gặp song phương với Chủ tịch Duma Quốc gia Nga, Chủ tịch QH Hàn Quốc, Chủ tịch Hạ viện Belarus và Chủ tịch Hạ viện Kazakhstan. Có thể nói, qua các cuộc gặp gỡ bên lề hội nghị với Chủ tịch QH các nước, các Bạn rất quan tâm đến việc thúc đẩy quan hệ hợp tác với Việt Nam và đề xuất nhiều nội dung hợp tác mới. Sau chuyến thăm, chúng ta sẽ nghiên cứu, cụ thể hóa và chắc chắn từ những nội dung hợp tác này, quan hệ giữa Việt Nam với các nước, đặc biệt là trong lĩnh vực kinh tế sẽ phát triển tốt đẹp hơn.

“Chuyến thăm hết sức đặc biệt”

- Các nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ nhiều lần nhấn mạnh, chuyến thăm của Chủ tịch QH có ý nghĩa hết sức đặc biệt. Từ nhận định này có thể thấy rằng, chuyến thăm của Chủ tịch QH đã thành công tốt đẹp, thưa ông? 

- Đúng là như vậy. Ngay sau khi đến Thủ đô Ankara, QH Bạn và Chủ tịch QH Binali Yildirim đã đón tiếp Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân và Đoàn đại biểu cấp cao QH nước ta với tình cảm hết sức trọng thị. Tổng thống Recep Tayyip Erdogan và Chủ tịch QH Thổ Nhĩ Kỳ đều đánh giá rất cao chuyến thăm chính thức của Chủ tịch QH nước ta, nêu rõ, chuyến thăm mang dấu ấn rất đặc biệt vì từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao đến nay là tròn 40 năm, Chủ tịch QH nước ta mới thăm chính thức Thổ Nhĩ Kỳ và cũng là lãnh đạo cấp cao nhất của Việt Nam thăm chính thức Thổ Nhĩ Kỳ từ trước đến nay. Chủ tịch QH Thổ Nhĩ Kỳ nhắc đi nhắc lại rất nhiều lần điều này; mong muốn thăm lại Việt Nam và nâng quan hệ song phương lên tầm cao mới.

Cuộc hội đàm giữa hai Chủ tịch QH đã kéo dài hơn dự kiến. Hai Chủ tịch QH đã thông báo cho nhau về tình hình kinh tế mỗi nước, đánh giá cao mối quan hệ tốt đẹp giữa hai nước và cho rằng, trên nền tảng quan hệ tốt đẹp này, các lĩnh vực hợp tác song phương đã được thúc đẩy mạnh mẽ trong thời gian qua, nhất là hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư đã tăng trưởng rất nhanh.

Hai Chủ tịch QH nhất trí cần tăng cường quan hệ giữa QH hai nước, đặc biệt là Đoàn cấp cao và nhóm nghị sĩ hữu nghị hai nước để trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm hoạt động trong các lĩnh vực, phối hợp giám sát việc thực hiện các cam kết, thỏa thuận của Chính phủ hai nước... Từ nay đến cuối năm, QH Bạn cũng sẽ cử Nhóm Nghị sĩ hữu nghị Thổ Nhĩ Kỳ - Việt Nam sang thăm và làm việc với phía Việt Nam. QH Bạn xác định hoạt động của Nhóm nghị sỹ hữu nghị hai nước có ý nghĩa quan trọng thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa QH hai nước. 

- Hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư giữa hai nước là chủ đề được các nhà lãnh đạo Bạn đặc biệt quan tâm trong các cuộc làm việc với Chủ tịch QH nước ta, thưa ông?

- Bạn dự báo năm nay, kim ngạch thương mại hai chiều sẽ đạt 3 tỷ USD và mong muốn tăng tốc độ lên nhanh hơn nữa. Chủ tịch QH Binali Yildirim tin tưởng mục tiêu hoàn toàn có thể đạt mục tiêu 4 tỷ USD kim ngạch thương mại hai chiều vào năm 2020. Thổ Nhĩ Kỳ giữ vai trò hết sức quan trọng, là cửa ngõ để Việt Nam mở ra thị trường một số nước châu Âu, đặc biệt là phía Nam và mở rộng thị trường vào khu vục Trung Đông. Có thể nói, đây là điều kiện rất thuận lợi. Thổ Nhĩ Kỳ cũng là quốc gia có thu nhập rất cao với bình quân thu nhập trên đầu người khoảng 11.000 USD; đồng thời là nước có dân số rất đông, trên 80 triệu dân, sử dụng hàng hóa của các nước, trong đó có những mặt hàng thế mạnh của nước ta như: Nông sản, điện tử, giày dép... Ngược lại Bạn cũng xem Việt Nam là cửa ngõ vào khu vực Đông Nam Á; đánh giá Việt Nam là đối tác quan trọng và tin cậy trong khu vực.

- Không chỉ hợp tác về kinh tế, thương mại, đầu tư, các nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ cũng bày tỏ mong muốn mở rộng hợp tác với Việt Nam trên tất cả các lĩnh vực, thưa ông?

- Tổng thống và Chủ tịch QH Thổ Nhĩ Kỳ đều khẳng định, việc thúc đẩy quan hệ hệ hợp tác với Việt Nam là rất quan trọng đối với Thổ Nhĩ Kỳ, nhất là trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Bạn cũng đã đề xuất nhiều vấn đề cụ thể nhằm gia tăng mạnh mẽ hơn nữa quan hệ hợp tác song phương. Ví dụ, trong lĩnh vực kinh tế, ngay trong chuyến thăm chính thức lần này, Hội đồng Kinh tế đối ngoại Thổ Nhĩ Kỳ, Hội đồng Thương mại Thổ Nhĩ Kỳ - Việt Nam đã phối hợp với các cơ quan của Việt Nam tổ chức rất thành công Diễn đàn Kinh doanh và đầu tư Việt Nam - Thổ Nhĩ Kỳ tại Istanbul, thu hút sự quan tâm đông đảo của các doanh nghiệp Thổ Nhĩ Kỳ. Đầu tiên, Ban tổ chức dự kiến chỉ có khoảng 20 - 30 doanh nghiệp Việt Nam, phía Bạn chỉ khoảng 50 - 60 doanh nghiệp tham dự. Nhưng khi tổ chức Diễn đàn thì có đến 160 doanh nghiệp của Bạn tham dự. Đây là điều mà chúng tôi rất ngạc nhiên. Các doanh nghiệp của Bạn cho biết, rất quan tâm đến thị trường Việt Nam; nhìn về tương lai có thể nói đầu tư vào du lịch Việt Nam còn khả năng rất lớn hay những lĩnh vực khác như đầu tư bất động sản, dầu khí và nông nghiệp, nông nghiệp công nghệ cao, năng lượng tái tạo… Doanh nghiệp Thổ Nhĩ Kỳ có năng lực về tài chính, quản lý, có khả năng hợp tác với các nhà đầu tư của Việt Nam. Cùng với mối quan hệ chính trị tốt đẹp, tin cậy, với những tiềm năng của mỗi bên, chúng ta có cơ sở để tin rằng, quan hệ Việt Nam - Thổ Nhĩ Kỳ sẽ phát triển bền vững trong thời gian tới.

- Xin cảm ơn ông!