Bước ra từ truyền thuyết
Ngày 2.3.1992, thị xã Hồng Lĩnh, Hà Tĩnh được thành lập từ Quyết định số 67-HĐBT của Hội đồng Bộ trưởng trên cơ sở thị trấn Hồng Lĩnh, xã Đức Thuận, xã Trung Lương thuộc huyện Đức Thọ và xã Đậu Liêu, xã Thuận Lộc thuộc huyện Can Lộc. Tuy thành lập 33 năm nhưng mảnh đất Ngàn Hống có từ xa xưa, dấu tích về một kinh thành Ngàn Hống với những thiên truyện thần kỳ trên dãy núi 99 ngọn vẫn còn sống mãi trong tâm trí nhân gian.
Dưới chân Ngàn Hống cũng lung linh bao truyền thuyết sơn thủy hữu tình. Trong số các dòng sông chảy ra từ truyền thuyết và hiện hữu trữ tình trong thực tại chính là dòng Minh Giang - nơi lưu giữ những giá trị lớn làm nên diện mạo một vùng đất, một làng rèn bước ra từ trong truyền thuyết và thắp lửa bừng sáng trong cuộc sống hiện thực. Chuyện rằng, ngày xửa ngày xưa, ông Đùng sau khi gánh đất đắp nên những núi với đồi mới moi quặng trong lòng đất luyện thành sắt rồi tụ hội dân thành làng, dạy cho dân làm nghề rèn. Dẫu là truyền thuyết nhưng có lẽ phải gắn với thực tiễn nên người dân Trung Lương bao đời vẫn luôn tự hào về một vị tổ sư nghề rèn đầu tiên là ông Đùng to lớn, oai phong. Để rồi ngày nay, không chỉ nổi tiếng là làng khoa bảng, Trung Lương còn được biết đến bởi sự rộn ràng của những lò rèn đỏ lửa và không khí tươi vui, náo nhiệt của một vùng quê rộn ràng mùa lễ hội đua thuyền mỗi dịp Tết đến xuân về.
Đua thuyền trên dòng Minh Giang là nét đẹp riêng có của Hồng Lĩnh. Ảnh: Bình Nguyên
Sẽ thật là thiếu sót nếu như nhắc về dòng sông Minh mà quên đi ngọn núi Tiên. Đây là ngọn núi đẹp, nằm giữa làng rèn, dưới chân núi là quần thể chùa Tiên, giếng Tiên, đền Thánh Thợ rèn và đình làng. Tiên Sơn gắn với truyền thuyết ông Đùng là người đã đắp nên núi Hồng Lĩnh với 99 ngọn, trong đó ngọn cuối cùng bị đứt gánh, một đầu rơi xuống thành núi Ngọc Sơn (phường Đức Thuận), một đầu thành núi Tiên bây giờ. Để tri ân ông, nhân dân đã xây nên đền Tiên trên đỉnh núi Tiên, trước đền từ xưa đã có một bàn cờ Tiên bằng đá xanh nguyên khối.
Không chỉ Trung Lương, Bắc Hồng, Nam Hồng, Đậu Liêu, Đức Thuận và xã Thuận Lộc - mỗi vùng đất đều lưu dấu trong mình bao truyền thuyết đẹp lung linh; đó là mạch nguồn tạo nên một thị xã dưới chân núi Hồng bước ra từ truyền thuyết mê đắm lòng người không chỉ bởi những câu chuyện hồng hoang, mà còn bởi truyền thống văn hóa của một miền đất địa linh nhân kiệt đang từng ngày, từng giờ vươn mình cùng dân tộc.
Phố núi vươn mình
Nhìn về quá khứ, trong bối cảnh của 33 năm trước, khi thị xã Hồng Lĩnh mới được thành lập với biết bao khó khăn. Đảng bộ, chính quyền, Nhân dân trên địa bàn đã đoàn kết một lòng vừa tập trung phát triển sản xuất, vừa đầu tư xây dựng hạ tầng cơ sở, quyết tâm xây dựng thị xã vững bước đi lên. Đến nay, 5/5 phường đạt chuẩn đô thị văn minh, xã Thuận Lộc đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao. Tốc độ tăng giá trị sản xuất (theo giá so sánh) các ngành kinh tế chủ yếu bình quân giai đoạn 2021 - 2025 đạt 8,9% (năm 2025 kế hoạch đạt trên 9,1%); thu nhập bình quân đầu người ước đạt 73,5 triệu đồng/người/năm...
Dáng dấp đô thị loại III đã, đang hiện hữu từng ngày. Và phải chăng, chính nhờ sự kết hợp giữa thiên thời, địa lợi, nhân hòa đã tạo ra sự hữu tình trong phong thủy cho một vùng quê giàu truyền thống, đẹp từ dáng đứng thế ngồi: “Sau có núi Tiên Sơn/ Trước mặt dòng Minh Thủy”. Để rồi giữa bát ngát của đất trời mây nước, câu ví đò đưa của người con gái trên bến Minh Giang cất lên trong trẻo, ngọt ngào khiến cho lữ khách mê đắm khôn nguôi: Bạn tình ơi! Nhìn núi nhìn sông thêm nhớ nguồn nhớ cội. Qua cơn sóng dữ ắt đến hội rồng mây. Bao giờ Ngàn Hống hết cây, sông Rum hết nước đó với đây mới hết tình.
Mùa xuân này Hồng Lĩnh bước sang tuổi 33, độ tuổi chín chắn trưởng thành, Nhân dân và cán bộ thị xã đã và đang cùng đoàn kết xây dựng Hồng Lĩnh phát triển không gian đô thị, hoàn thiện các tiêu chí đô thị loại III gắn với thực hiện đề án sắp xếp đơn vị hành chính giai đoạn 2026 - 2030; kết nối hạ tầng thị xã với các huyện phụ cận, quyết tâm xây dựng đô thị Hồng Lĩnh đạt đô thị loại III.
Để hoàn thành được mục tiêu đó, ngoài phát huy truyền thống, tranh thủ ngoại lực, phát huy nội lực thì đội ngũ cán bộ, công chức, đặc biệt là cán bộ cơ sở đóng vai trò quan trọng, quyết định mọi sự thành bại, nhất là trong giai đoạn sắp xếp bộ máy theo tinh thần Nghị quyết số 18 của Ban Chấp hành Trung ương. Đúng như nguyên Chủ tịch UBND thị xã Nguyễn Thiện đã từng khẳng định: “Đội ngũ cán bộ phải được chuẩn hóa, được đào tạo, phải hiểu biết sâu về quản lý đô thị và kinh tế đô thị, đồng thời có kinh nghiệm thực tiễn, quan tâm đội ngũ cán bộ trẻ”.
Dưới ngàn thông xanh ru nhạc êm đềm của Ngàn Hống, cán bộ về hưu, nhạc sĩ không chuyên đắm đuối với Hồng Lĩnh, nguyên Bí thư Thị ủy, nguyên Chủ tịch HĐND, nguyên Chủ tịch UBND thị xã Đinh Quốc Thị khẳng định: để có Hồng Lĩnh hôm nay chính là nhờ công lao của thế hệ đi trước, nhờ nhân dân đã đoàn kết cùng xây dựng nên miền đất đáng sống... Tình mẫu tử, tình quê hương, tình đồng chí, tình nhân dân trở thành nỗi nhớ hòa quyện trong thanh âm trong trẻo của non Hồng vào một sáng mùa xuân “trầm mặc hương bay, vấn vương lòng khách lạ trèo non”. Để rồi từ đó, “bao ân tình dệt nên nỗi nhớ, Hồng Lĩnh yêu thương vươn cánh bay xa”.
Tin tưởng, cùng với đội ngũ cán bộ, công chức được chuẩn hóa, sắp xếp theo tinh thần Nghị quyết số 18, sự chung sức đồng lòng của nhân dân và cán bộ cùng với truyền thống ngàn đời của vùng đất địa linh sẽ là tiềm năng, lợi thế để Hồng Lĩnh vươn cánh bay xa.
