Hơn cả bố cháu đấy! (Phần 1)
Truyện ngắn của Nghiêm Lương Thành

Hơn cả bố cháu đấy! (Phần cuối)

Đại hỷ lâm môn!

Kỳ hỷ lâm môn!

Tay cầm tờ quyết định bổ nhiệm phó giám đốc phụ trách tổ chức - hành chính của xí nghiệp, tôi reo lên, vừa đi vừa chạy, người nhẹ bẫng, tưởng chừng chỉ cần nhún nhẹ một cái là có thể bay lên được. Mà hình như tôi đang bay thật: gió thổi ù ù bên tai, ngực áo phanh ra bay phần phật, hơi mát tràn ngập không gian khiến toàn thân thoải mái, dễ chịu vô cùng. Dưới kia, trong lòng đường các phố, dòng người vẫn không ngừng ngược xuôi tuôn chảy, tất bật mưu cầu. Những bộ mặt ngơ ngác loay hoay tìm kiếm, những cái cười khoái trá, những khuôn mặt đăm chiêu, những bộ mặt hớt hải, những cặp mắt lơ đãng vô hồn, những cặp mắt quặu vọ như xoáy vào đâu đó, những tờ vé số bay tơi tả, những quyển vở học trò lem nhem quăn mép, mấy quả cà muối lăn ra từ một cái cặp lồng ăn trưa của một viên chức nào đó đang nằm sóng xoài ở một ngã tư vì vừa bị đâm xe… Hình như có ai đó đang nắm lấy vai tôi mà lắc. Sao lại thế này, vớ vẩn, người ta đang bay thì… Đang định quát lên thì cảm thấy bả vai đột nhiên đau rát. Mở mắt, thấy bà xã đang ngồi bên, lấy tay phát đen đét vào vai mình: “Dậy, dậy đi!” Tôi nhận ra mình đang nằm trên giường, phía chân giường là cái quạt Tàu MD đang quay tít thò lò… Giời ạ! Té ra là một giấc mơ! Tôi ngẩn người vì tiếc và, rất nhanh, một phản ứng bực dọc liền phát tác, tôi gắt lên như mắm:

- Cái gì thế? Đang ngon lành bay bổng thì…

- Ăn gì mà ngon lành? Mơ thấy con nào mà bay bổng? - Bà xã kiềm chế, ghìm giọng xuống.

- Là nói thế, chứ có ăn uống bay lượn gì đâu. Mẹ mày… đúng là… cái đồ sư tử nghiệp dư.

- Nghiệp dư… nghiệp dư thế là còn may đời cho anh đấy. Khiếp đời! Ngủ gì mà lay hết hơi không được. Nhà Hợi Sửu lại có chuyện đấy. Sang xem thế nào, không nó đánh con bé chết mất!

Tôi vùng dậy như một cái máy, trên người vẫn chỉ có độc cái xà lỏn, mở toang cửa, chạy vội sang. Trong ánh sáng lờ mờ của ngọn đèn ngủ vàng cạch, thấy Hợi giơ nắm đấm loạng choạng lao vào vợ. Sửu tránh được và tiện tay vớ lấy con dao chẻ củi dựng ở góc nhà, vung lên. Tôi nhảy vào, đứng chắn ngang giữa cặp gà chọi không chuyên và, lập tức, cảm thấy đau chói ở sống lưng. Sửu vẫn loay hoay phía sau lưng tôi, hổn hển: “Chết, bác có làm sao không? Bác cứ kệ em, lần này để em tay bo với nó! Lành làm bát, vỡ cho đi bãi rác Thành Công luôn”.

Thì ra Hợi đi uống rượu ở đâu đó, về nhà lại quấy như mọi khi. Không khó khăn gì lắm, trật tự được lập lại ngay. Tôi ấn Hợi xuống giường, lấy hai tay giữ lấy vai và, chẳng phải chờ lâu, căn phòng tám mét vuông đang lanh tanh bành ấy đã tràn ngập tiếng ngáy hiền lành vui vẻ của gã đàn ông trẻ.

Có tiếng loẹt quẹt ngoài cửa. Ngoảnh lại, thấy anh Hoàng đã đứng đấy, hai tay chắp sau lưng, giọng ngái ngủ nhưng nghe vẫn sang sảng, đĩnh đạc:

- Hừ! Chú Hợi lại rượu chè hả?

Chị Lan Anh, vợ anh Hoàng, trên đầu đầy những ống nhựa cuốn tóc, lùng bùng trong bộ đồ kimônô hàng chợ, len qua chồng, phả vào nhà mùi nước hoa chợ Đông Hà, dợm bước vào:

- Khiếp quá, rượu chè thì có ngon lành bổ béo hay ho háo hức hoan hỉ gì làm hàng xóm mất cả ngủ nghê nghỉ ngơi ngày mai lấy sức đâu mà làm việc. Cô Sửu không bị sao chứ thời buổi này bọn đàn ông ra dáng đáng mặt một tý rủ nhau vượt biên hết tiệt rồi hay sao ấy còn lại chẳng được mấy anh ra hồn ra mẽ.

*

Nhóm tiểu dân cư của chúng tôi có ba gia đình, sống trong ngõ của một con phố cũ. Nói là trong ngõ, nhưng thực ra là nhà trong của một ngôi nhà vốn thời Pháp thuộc là của một chủ. Về sau, không hiểu vì không thích sống chung đụng hay vì lý do nào đấy, con cháu của người chủ đầu tiên bán dần phần được chia thừa kế của ba gian phía trong cho chúng tôi. Thấy bảo mấy gian nhà này trước đây là kho chứa hàng của gia đình.

Gia đình anh Hoàng ở gian trong cùng, chung một bức tường với khu vệ sinh, chất lượng dưỡng khí không được ISO lắm. Chị Lan Anh, vợ anh, tốt nghiệp hệ tại chức trường đại học công đoàn, nói năng lưu loát và đanh thép, là hòa giải viên ở phòng tư pháp quận, rất say mê tin tức và đã từng được hội phụ nữ quận bình chọn là Người phụ nữ Mới Xã hội Chủ nghĩa. Anh là cán bộ tổ chức của bộ Đô thị, ứng xử theo phong cách xà quyền, có lúc đạo mạo, nhưng cũng có khi hơi bị lễ độ, tùy theo hoàn cảnh và đối tác. Anh chị có một thằng con đang học lớp tám, bé tuổi và ít cười, suốt ngày đăm chiêu, vò võ cắm đầu vào đống sách vở; đôi mắt lúc nào cũng lồi ra sau cặp kính trắng khá dày.

Gia đình tôi ở gian tiếp theo. Hai vợ chồng cùng làm trong công ty môi trường đô thị, trình độ tuy là trung cấp phọt phẹt, quanh năm chỉ tiếp xúc với những sổ sách và văn bản về rác thải, nhưng được cái “thượng sỹ lâu năm, nằm trong cấp ủy” kéo lại. Chúng tôi có một bé gái vừa xinh xắn, vừa nhanh nhảu; đi học về, buông cặp sách là tìm ngay một việc gì đó để làm, không cần phân biệt rằng đấy là việc nhà mình hay việc hàng xóm; tính tình thật chẳng khác gì bà nội.

Ngoài cùng của dãy nhà là gia đình chú Hợi cô Sửu. Chú Hợi làm nghề tài xế, chuyên chở vật liệu cho một công ty xây dựng, đã về nghỉ mất sức vì cơ quan dạo ấy không có việc. Cô Sửu ngồi bán hàng mã ở chợ Đồng Xuân. Con Cún, thành quả của một tình yêu ồìn ào phớ lớ, năm ấy mới lên năm tuổi, suốt ngày bị giam ở nhà trẻ mẫu giáo lớn; cứ về đến nhà là ca hát luôn mồm và thỉnh thoảng lại vòi vĩnh con gái tôi: “Chị ơi, gấp cho em con chim hòa bình bằng giấy trắng thắt nơ mầu hồng”. Trong ba nhà, mức sống nhà cô Sửu có lẽ là trội hơn cả, sắm được cả trò chơi điện tử và đầu quay băng video. Nhưng nhà cửa thì chật chội và luộm thuộm cỡ “top”. Và điều làm phiền lòng các hàng xóm nhất là tình hình chính trị gia đình mất ổn định; nội chiến, hòa bình, tự do và hạnh phúc đan xen lẫn lộn, tưởng như không bao giờ dứt. Cũng bởi tại cái cô Sửu ngồi lâu ở chợ, những lúc vắng khách còn buôn thêm cả “dưa lê” nên tiêm nhiễm tiến bộ, đột nhiên dở chứng, có ý muốn phá tan cái nền độc trị phụ hệ trong nhà và nhiệt tình cổ vũ cho tinh thần sòng phẳng, chơi đẹp. Dạo này đã đỡ hơn trước vì cô đã nhận ra thế nào là sức mạnh của nền cơ học cổ điển. Quả thụi, hàm chứa khối lượng và gia tốc; tuy là vũ phu, là thô bỉ, có khả năng làm tổn hại đến những cấu trúc hữu cơ chứa gien di truyền và có thể làm đình đốn hoạt động của các phầm mềm điều khiển sự vận hành của các cấu trúc đó, nhưng nó xác lập được lẽ phải và trật tự.

Mỗi khi tôi có điều gì bực bội, cáu kỉnh hay vì sơ ý mà tỏ ra bất nhã, vợ tôi lại ca bài: “Lại học theo cái thói của chú Hợi, có hay hớm gì”. Và tiếp theo, bao giờ cũng là một khúc tâm tình đượm màu tư vấn, đậm đà bản sắc cầu thị và tinh thần hướng thượng: “Chả phải đi đâu xa, cứ nhìn bác Hoàng mà học. Chẳng bao giờ thấy bên ấy to tiếng. Người có học thức người ta sống có học thức… lịch sự, nhỏ nhẹ và trật tự. Để ý mà xem, bác ấy vừa tôn trọng vừa thương vợ con; bác Lan Anh chỉ việc đi chợ, còn lại những thứ nấu nướng, giặt giũ, một tay bác ấy thầu tất”. Thì vẫn biết là như vậy. Thành thử tôi không bao giờ phản đối bà xã vì những lời tư vấn đúng không cựa vào đâu được ấy. Nhưng, trong thâm tâm, tôi và con gái tôi luôn cảm thấy, với gia đình nhà chú Hợi vẫn có cái gì đấy gần gũi, thoải mái hơn. Nói năng, giao thiệp với bên bác Hoàng là phải nghĩ trước nghĩ sau, mỏi lắm; với nhà Hợi thì vô tư đi! không phải nắn nót tác phong, so đo câu chữ, ý tứ của mình thế nào cứ việc hồn nhiên mà phát tác ra như thế, nên tâm tư thấy thoải mái bình ổn.

Sau lần tôi lãnh trọn cái sống dao chẻ củi vào lưng khoảng mươi hôm, có người bạn dưới Hòn Gai gửi lên cho một ít đồ biển. Nhân trong lòng đang có điều vui vẻ đắc ý ở cơ quan, muốn chia sẻ với hai hàng xóm, mới bảo bà xã: “Tôi muốn uống một chút với bác Hoàng, chú Hợåi, mình sang mời giúp tôi nhé”. Bà xã tôi cười: “Thôi, em đàn bà con gái, lại đang dở tay nồi niêu, mình mời cũng được, nhưng khi sang bác Hoàng thì phải đi đứng cho ngay ngắn, hai bàn tay phải xoa xoa vào nhau thì mới khiêm tốn, thành khẩn”. Không chấp chi kiến thức nông cạn của đàn bà, tôi cười rộng rãi và ngó sang thấy bác Hoàng đang lúi húi đảo đảo cái gì đấy nghe xèo xèo trong chiếc chảo đen nhẻm.

- Nhà em hôm nay được thằng bạn gửi cho ít tôm với mực tươi, mời bác sang uống với em chén rượu nhạt cho vui.

Chính tôi ngạc nhiên đến đỏ cả mặt vì trước đấy một phút, đã rất coi thường lời dặn dò của bà xã, thế mà không hiểu sao lại nhận ra hai bàn tay của mình chẳng ai khiến mà cứ xoa xoa vào nhau thật lực. Bác Hoàng, tay cầm đũa, tay đưa lên quệt mặt, vô tình để lại một vệt đen bóng trên má, trình ra một nụ cười đậm đà bản sắc công quyền, hạ cố:

- Được, chỗ anh em, chờ cơm cạn, tôi sẽ sang!

Sau đó tôi chạy bổ sang nhà Hợi, hí hửng nháy mắt, tay búng bộp bộp vào cục yết hầu:

- Này, có tí tươi, chú sang tao làm vài choác cho khí thế!

- Thế à? – Mắt Hợi lóe lên vui vẻ – Được của nó đấy! Mấy giờ thì trọng tài cho các cầu thủ ra sân?

- Chỉ được thế là giỏi – Cô Sửu đang ngồi rửa rau, ngoái lại mỉm cười, liếc xéo chồng, rồi quay sang tôi - Bác cho nhà em uống vừa thôi nhá!

Hợi đưa tay lên gãi đầu, cười hềnh hệch:

- Mẹ mày cứ yên tâm, tao chỉ uống đến năm hào là xíttốp tắp lự.

- Dào ôi, còn lạ gì nữa. Thôi, đi rửa mặt, thay quần áo trước đi; lỡ về nhà có say thì lên giường cho đỡ hôi!

- Mẹ mày thiếu niềm tin vào người nhà. Nói cho mà biết: một khi nhá, tao nhá, đã nói là năm hào nhá… cứ là kiên định luôn!

Cô Sửu, đôi má ửng lên màu hồng nhẹ, cúi mặt sát xuống rổ rau:

- Phải gió! Có đi xách cho tôi xô nước không thì bảo!

- Ừ, xách chứ!

Hợi quơ một lần cả bốn cái xô, tung tẩy nhún nhẩy đi ra phía cái bể nước đào ngoài hè phố, miệng véo von một điệu “tuýt” cũ mèm đã từng thịnh hành một thời:

Ngồi trên chiếc F4H bay tới sông Hồng

Bị phòng không miền Bắc bắn rơi xuống đây

Chiếc xe trâu đưa tôi về (là) nơi cố hương

Và nụ cười cô du kích (đã) bắn rơi tôi…

Ta rát… chát chát

Ta rát… chát chát…

(Số sau đăng hết)