Sáng 21.12, tỉnh Thừa Thiên Huế và TP. Đà Nẵng đã tổ chức Lễ công bố hoàn thành Dự án bảo tồn, tu bổ, phục hồi và phát huy giá trị di tích Hải Vân Quan. Dự án thể hiện tinh thần đồng hành quyết tâm bảo tồn di sản của hai địa phương, nhằm tiếp tục bảo vệ, phát huy giá trị di tích với kỳ vọng di sản này trở thành điểm đến du lịch hấp dẫn của khách trong nước và quốc tế.

"Cái bắt tay lịch sử" để hồi sinh di tích

Hải Vân Quan từ lâu đã được ca ngợi là “Thiên hạ đệ nhất hùng quan” nhờ vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ cùng vị trí chiến lược quan trọng về mặt quân sự. Nằm ở độ cao 490m trên dãy núi Hải Vân, Hải Vân Quan được xem là một trong những cửa ải hùng tráng bậc nhất Việt Nam. Vị trí của di tích cách trung tâm thành phố Huế khoảng 90km về phía Bắc và cách trung tâm thành phố Đà Nẵng khoảng 28km về phía Nam.

Hải Vân Quan mang nhiều giá trị về văn hóa lịch sử, cũng là thắng cảnh nổi tiếng, đóng góp quan trọng vào sự phát triển du lịch của hai địa phương nói riêng và miền Trung nói chung. Với vai trò như cột mốc kết nối hai vùng du lịch Bắc và Nam Trung Bộ, di tích này mang giá trị lịch sử và kiến trúc độc đáo. Chính vì vậy, ngày 14.7.2017, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã công nhận Hải Vân Quan là Di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia.

Trải qua thăng trầm của lịch sử, Hải Vân Quan đã chứng kiến nhiều trận chiến khốc liệt trong công cuộc đấu tranh bảo vệ đất nước. Đồng thời, di tích này cũng chịu tác động nặng nề từ điều kiện khí hậu mưa nhiều, nắng gắt vô cùng khắc nghiệt, dẫn đến tình trạng xuống cấp nghiêm trọng.

Chính quyền TP. Đà Nẵng và tỉnh Thừa Thiên Huế đánh giá Hải Vân Quan là tài nguyên du lịch độc đáo, có tiềm năng liên kết vùng và có thể trở thành "mỏ vàng" nếu được quản lý và khai thác một cách khoa học, hiệu quả. Vì vậy, hai địa phương đã thực hiện "cái bắt tay lịch sử" để hồi sinh di tích, thông qua việc xếp hạng và triển khai dự án trùng tu, bảo tồn Hải Vân Quan.

Điểm dừng chân không thể thiếu trên “Con đường di sản miền Trung”

Trong đợt trùng tu này, dự án tập trung phục hồi toàn diện các công trình kiến trúc, nhằm tái hiện vẻ đẹp và giá trị lịch sử của Hải Vân Quan. Khởi công ngày 19.12.2021, sau 3 năm, Dự án bảo tồn, tu bổ, phục hồi và phát huy giá trị di tích quốc gia Hải Vân Quan với tổng mức đầu tư hơn 42 tỷ đồng, mỗi địa phương đóng góp 50% từ nguồn ngân sách, đã được hoàn thành.

Phát biểu tại buổi lễ, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế Nguyễn Thanh Bình nhấn mạnh, “công trình này là tài sản chung vô giá, là biểu tượng của quan hệ đoàn kết, hợp tác tốt đẹp giữa Huế và Đà Nẵng. Đây cũng là nền tảng quan trọng để hai bên tiếp tục phối hợp bảo tồn và phát huy giá trị di tích trong tương lai”.

Dự án bảo tồn, tu bổ, phục hồi và phát huy giá trị di tích quốc gia Hải Vân Quan đã hoàn thành. Theo Phó Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Thị Anh Thi, “bước tiếp theo là quản lý và phát huy giá trị du lịch của di tích này thật tốt để xứng đáng với niềm kỳ vọng của nhân dân thành phố Đà Nẵng và tỉnh Thừa Thiên Huế”.

Bà Anh Thi cho biết, UBND thành phố Đà Nẵng sẽ chỉ đạo Sở Văn hóa và Thể thao, Sở Du lịch, UBND quận Liên Chiểu và các sở, ban, ngành liên quan tiếp tục phối hợp chặt chẽ với cơ quan liên quan của tỉnh Thừa Thiên Huế tham mưu lãnh đạo hai địa phương có kế hoạch, đề án quản lý, bảo vệ và phát huy di tích này, gắn kết với các di tích lịch sử, văn hóa của triều Nguyễn và sự kiện lịch sử trận đầu chống liên quân Pháp - Tây Ban Nha 1858 - 1860 để tạo nên một tuyến tham quan ý nghĩa, là một điểm dừng chân không thể thiếu trên “Con đường di sản miền Trung”.

Hiện nay, hai địa phương đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông minh, chuyển đổi số; tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, phương tiện phục vụ công tác phát huy giá trị di tích quốc gia Hải Vân Quan, như triển khai ứng dụng công nghệ (3D), phủ sóng wifi miễn phí tại điểm tham quan nhằm hỗ trợ du khách tìm hiểu thêm các giá trị di sản, cập nhật kịp thời các dịch vụ, tiện ích hiện có trong hành trình tham quan di tích quốc gia Hải Vân Quan; triển khai các hạng mục phụ trợ, đặc biệt là khu vực hậu cần dịch vụ như bãi đỗ xe, nhà vệ sinh công cộng đạt chuẩn và không gian trưng bày sản phẩm lưu niệm phục vụ khách đến tham quan…