Hội nghị Cấp cao ASEAN-GCC-Trung Quốc: Sự cộng hưởng của những ưu thế

Động lực mới cho liên kết kinh tế khu vực

Diễn trong ngày 27/5, Hội nghị cấp cao lần đầu tiên giữa ​​ ASEAN, GCC và Trung Quốc sẽ vạch ra các chiến lược mới về thương mại, đầu tư, phát triển, cơ sở hạ tầng bền vững và số hóa khu vực. Hội nghị chứng kiến sự tham dự của lãnh đạo 10 nước ASEAN, Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường, lãnh đạo các nước GCC do Thái tử Kuwait Sheikh Sabah Al-Khaled Al-Hamad Al-Sabah dẫn đầu.

Thủ tướng Malaysia Datuk Seri Anwar Ibrahim đã mô tả Hội nghị cấp cao ASEAN-GCC-Trung Quốc lần đầu tiên được triệu tập vào hôm nay, 27/5 là một thành tựu lớn trong quá trình định hình lại hợp tác khu vực để phản ánh thực tế đang thay đổi của một thế giới đa cực.

Phát biểu thay mặt Thủ tướng, thư ký báo chí cấp cao Tunku Nashrul Abaidah cho biết Hội nghị cấp cao ba bên tượng trưng cho sức mạnh và sự thống nhất ngày càng tăng của các khối khu vực và dự kiến ​​sẽ mang lại lợi ích toàn cầu. “Hôm nay sẽ chứng kiến ​​trọng tâm chính là tăng cường hợp tác ASEAN với các đối tác chiến lược thông qua việc tổ chức Hội nghị cấp cao ASEAN-GCC lần thứ 2 và hội nghị cấp cao ba bên ASEAN-GCC-Trung Quốc lần đầu tiên”, ông phát biểu trong buổi họp báo của Văn phòng Thủ tướng, được phát trên trang Facebook của Thủ tướng Anwar Ibrahim và Văn phòng Thủ tướng Malaysia.

Ông nói thêm: “Cả hai phiên họp sẽ thảo luận về các bước cụ thể nhằm mở rộng hợp tác trong thương mại, đầu tư và phát triển bền vững, phù hợp với mong muốn của ASEAN trong việc đóng vai trò lớn hơn trong bối cảnh địa kinh tế Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương”.

Trong khi đó, các chuyên gia đánh giá, ba lực lượng quan trọng này hiện có nhiều động lực hơn bao giờ hết để phối hợp trong bối cảnh địa chính trị hiện nay khi thế giới đang chao đảo trước các chính sách bảo hộ mậu dịch của Hoa Kỳ.

Xu Liping, giám đốc Trung tâm nghiên cứu Đông Nam Á thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Trung Quốc, cho biết hội nghị cấp cao này dự kiến ​​sẽ mang lại sự ổn định và chắc chắn hơn cho nền kinh tế toàn cầu vào thời điểm Quỹ Tiền tệ Quốc tế đã hạ đáng kể dự báo tăng trưởng toàn cầu năm 2025 xuống còn 2,8% do "cú sốc tiêu cực lớn" từ mức thuế quan mới do Hoa Kỳ áp đặt.

"Mối quan hệ hợp tác xuyên khu vực như vậy thể hiện đầy đủ xu hướng không thể ngăn cản của việc duy trì chủ nghĩa đa phương và phản ánh động lực nội tại hướng tới tự do hóa và tạo thuận lợi cho thương mại và đầu tư", nhà nghiên cứu Xu Liping cho biết.

Sự cộng hưởng của những ưu thế

Theo số liệu chính thức, tổng giá trị kinh tế của ASEAN, GCC và Trung Quốc hiện đã đạt gần 25 nghìn tỷ USD, với tổng dân số vượt quá hai tỷ người. Trong đó, Trung Quốc là nền kinh tế lớn thứ hai thế giới; ASEAN là một khối gồm 10 quốc gia và là nền kinh tế lớn thứ 5 thế giới với tổng sản phẩm quốc nội là 3,8 nghìn tỷ USD, trong khi các nền kinh tế Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC), bao gồm Bahrain, Kuwait, Oman, Qatar, Ảrập Xêút và Các Tiểu vương quốc Ảrập thống nhất, được dự đoán sẽ tăng gấp đôi tốc độ tăng trưởng kinh tế từ 2,1% vào năm 2024 lên 4,2% vào năm 2025, theo báo cáo được Ngân hàng First Abu Dhabi, ngân hàng lớn nhất UAE, công bố vào tháng 2.

Julia Roknifard, giảng viên cao cấp tại Khoa Luật và Quản trị thuộc Đại học Taylor ở Malaysia, cho biết sự hội tụ của các nước xuất khẩu năng lượng lớn tại GCC, lượng người tiêu dùng lớn của ASEAN và thị trường khổng lồ hơn 1,4 tỷ người của Trung Quốc mang lại lợi ích đáng kể cho tất cả các bên.

"Cùng nhau, họ nắm giữ đủ nguồn lực trong biên giới của mình để duy trì hoạt động thương mại nhằm vượt qua những hạn chế hoặc gián đoạn tiềm ẩn", bà viết trong một bài viết gần đây.

Nhà nghiên cứu Xu Liping lưu ý, mặc dù hợp tác Trung Quốc-ASEAN và Trung Quốc-GCC khá chặt chẽ và ASEAN và GCC đã tổ chức hội nghị cấp cao đầu tiên tại Riyadh, Ảrập Xêút vào năm 2023, nhưng cơ chế hợp tác ba bên vẫn chưa có và đây sẽ là hội nghị cấp cao đầu tiên giữa ba khu vực kinh tế quan trọng này.

"Hội nghị cấp cao ngày 27/5 sẽ là sự bổ sung quan trọng cho các cơ chế hợp tác hiện có. Bằng cách loại bỏ hiệu quả các khoảng cách thông tin và giảm chi phí truyền thông trong hoạch định chính sách, ba bên sẽ có thể đạt được “sự cộng hưởng” trong các chính sách công nghiệp và kinh tế và cùng nhau đưa ra lời kêu gọi chung về các vấn đề quốc tế mà cả hai bên cùng quan tâm", ông cho biết.

Cuộc gặp gỡ của những ý tưởng cho phát triển

Về phần mình, Thủ tướng Malaysia Datuk Seri Anwar Ibrahim bày tỏ tin tưởng Hội nghị cấp cao ba bên đầu tiên giữa ASEAN, Hội đồng hợp tác vùng Vịnh (GCC) và Trung Quốc đánh dấu một chương mới về hợp tác chiến lược.

Trong bài phát biểu chào mừng tại bữa tiệc tối được tổ chức để vinh danh các nhà lãnh đạo ASEAN tối 26/5, Thủ tướng Anwar đã nhấn mạnh đến sự chuyển đổi đáng chú ý của GCC, mô tả đây là "nền kinh tế hòa bình nhất và phát triển nhanh nhất thế giới", được thúc đẩy bởi công nghệ mới và trí tuệ nhân tạo.

Ông cũng nhấn mạnh rằng ASEAN coi Trung Quốc là một người bạn quý giá và cho biết bất chấp thực tế địa chính trị phức tạp, khu vực này vẫn cam kết hợp tác mang tính xây dựng.

“Đây là cuộc gặp gỡ của những con người muốn phát triển đất nước, những người tin tưởng vào độc lập, vào quyền lợi, vào dân chủ và những người muốn tăng cường thương mại, tăng đầu tư”, ông nói.

Thủ tướng Anwar cũng bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với sự hiện diện của Thái tử Kuwait Sheikh Sabah Khaled Al-Hamad Al-Sabah và Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường tại Hội nghị cấp cao ASEAN-GCC-Trung Quốc, nhấn mạnh tầm quan trọng của sự tham gia của họ như sự phản ánh tình hữu nghị và lòng tin lâu dài giữa các đối tác.

“Đây không chỉ là cuộc gặp gỡ của các quốc gia mà sự ủng hộ, tình cảm, sự tin tưởng của các nhà lãnh đạo ASEAN là vô song và độc đáo.

Nói với Thủ tướng Lý Cường, ông nhấn mạnh: “ASEAN ở đây với tư cách là bạn của Trung Quốc và quan hệ đối tác này phải tiếp tục được xây dựng trên cơ sở tin tưởng lẫn nhau”, ông nói.

Dấu mốc cho hợp tác Nam bán cầu

Ông Xu cho biết thêm rằng cuộc họp ba bên cũng sẽ trở thành một sự kiện quan trọng khác trong hợp tác Nam bán cầu, vì hội nghị cấp cao này dự kiến ​​sẽ thu hút sự tham gia của nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế hơn trong tương lai.

Thủ tướng Lý Cường, đại diện của Trung Quốc tham dự Hội nghị Cấp cao, đã có cuộc gặp với Thái tử Kuwait Sheikh Sabah Al-Khaled Al-Hamad Al-Sabah. Tại đây, ông Lý Cường cho biết Trung Quốc mong muốn tăng cường giao lưu và hợp tác với các nước GCC và các quốc gia thành viên ASEAN, nhằm thúc đẩy hòa bình, thịnh vượng và ổn định ở châu Á và đóng góp tích cực vào việc bảo vệ lợi ích của Nam Bán cầu.

Trước đó, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mao Ninh nói rằng, Trung Quốc ủng hộ Malaysia, nước chủ tịch luân phiên ASEAN năm nay, trong việc đề xuất và đăng cai Hội nghị cấp cao ASEAN-GCC-Trung Quốc.

Bà Mao Ninh nhấn mạnh: Trong bối cảnh quốc tế và khu vực hiện nay, việc ba bên cùng nhau thảo luận về các biện pháp tăng cường đoàn kết và hợp tác vì sự phát triển và thịnh vượng, đồng thời thúc đẩy hợp tác liên khu vực cùng có lợi là hết sức có ý nghĩa".