Học sinh trung cấp nghề có được thi ĐH không?

      Hiện cả nước có 200 trường trung cấp nghề. Năm 2008, chỉ tiêu đăng ký tuyển sinh trung cấp nghề là 255.277 người. Về nguyên tắc, quyền dự thi tuyển sinh ĐH, CĐ là bình đẳng giữa các thí sinh. Tuy nhiên, Bộ GD-ĐT cũng có lý khi đưa ra ý kiến không cho học sinh trung cấp nghề dự thi ĐH. Theo Phó vụ trưởng Vụ Giáo dục chuyên nghiệp Phạm Như Nghệ, vấn đề đặt ra là học sinh tốt nghiệp THCS vào các trường trung cấp nghề do Bộ LĐ - TB-XH quản lý có được học các môn văn hóa hay không? Học nội dung gì? Thời lượng có đảm bảo theo đúng chương trình của Bộ GD-ĐT ban hành hay không? Có được tổ chức thi và cấp bằng theo đúng quy định hay không?… Tất cả những điều này Bộ GD-ĐT hoàn toàn không nắm được.
      Trong khi đó, Hiệu trưởng trường CĐ Nghề TP Hồ Chí Minh Nguyễn Trần Nghĩa bức xúc: “Học sinh tốt nghiệp trung cấp nghề không đủ năng lực để thi ĐH là một nhận xét chủ quan, không chính xác. Bộ GD-ĐT còn mâu thuẫn với chính mình, khi trong điều 4 Quy định đào tạo liên thông trình độ CĐ, ĐH (kèm theo Quyết định số 06/2008/QĐ-BGD-ĐT ngày 13.2.2008) sau khi có ý kiến thỏa thuận của Bộ LĐ-TB-XH tại Văn bản số 2094 quy định: Đối tượng đào tạo liên thông là những người đã có bằng tốt nghiệp trung cấp hoặc bằng tốt nghiệp CĐ có nhu cầu học tập lên trình độ CĐ hoặc ĐH. Như vậy, tại sao người tốt nghiệp trung cấp nghề lại không thể dự thi ĐH? Không cho họ thi thì làm sao biết họ không đủ năng lực?”. 
      Về phía mình, Tổng Cục trưởng Tổng cục Dạy nghề, Bộ LĐ-TB-XH Nguyễn Tiến Dũng khẳng định: Trung cấp nghề và trung cấp chuyên nghiệp là hai loại hình trường nghề trong hệ thống giáo dục quốc dân, phải được đối xử bình đẳng và mở ra mọi cơ hội học tập cho mọi người. Vì vậy, không có lý do gì để gây khó khăn cho các em, “chặn” con đường học lên ĐH, CĐ của đối tượng này. Ông Dũng cho biết, theo quy định, có hai đối tượng được vào trung cấp nghề, gồm: học sinh tốt nghiệp THPT, thường chiếm khoảng 70-80% số học sinh học tại các trường trung cấp nghề và học sinh tốt nghiệp THCS. Về đối tượng tốt nghiệp THPT, theo quy định, dù học sinh không học trung cấp nghề, họ vẫn hoàn toàn đủ tư cách, điều kiện dự thi ĐH, CĐ. Với đối tượng tốt nghiệp THCS, khi vào học trung cấp nghề, học sinh sẽ được học văn hóa để khi tốt nghiệp có trình độ tương đương với THPT đồng thời với chương trình học nghề. Chương trình học giống hệt của các trường trung cấp chuyên nghiệp thuộc Bộ GD-ĐT (hiện quy định là 1.250 tiết).  
      Bên cạnh đó, tại Khoản 1, 2 Điều 38 của Luật Giáo dục quy định: Thứ nhất, đào tạo trình độ CĐ được thực hiện từ 2-3 năm học tùy theo ngành nghề đào tạo đối với người có bằng tốt nghiệp THPT hoặc bằng tốt nghiệp trung cấp; từ một năm rưỡi đến hai năm học đối với người có bằng tốt nghiệp trung cấp cùng chuyên ngành. Thứ hai, đào tạo trình độ ĐH được thực hiện từ 4-6 năm học tùy theo ngành nghề đào tạo đối với người có bằng tốt nghiệp THPT hoặc bằng tốt nghiệp trung cấp; từ hai năm rưỡi đến bốn năm học đối với người có bằng tốt nghiệp trung cấp cùng chuyên ngành; từ một năm rưỡi đến hai năm học đối với người có bằng tốt nghiệp CĐ cùng chuyên ngành". 
      Như vậy về mặt pháp lý, không có gì ngăn cản người tốt nghiệp trung cấp nghề dự thi ĐH. Thế nhưng, theo giải thích của Thứ trưởng thường trực Bộ GD-ĐT Bành Tiến Long, việc học sinh học trung cấp nghề không được dự thi ĐH, CĐ là vì giữa hai bậc học chưa có chương trình liên thông nên trình độ của các em chưa tương thích. Trong khi đó, tại Khoản 4, Điều 8 (Liên thông trong đào tạo), Luật Dạy nghề quy định: "Bộ trưởng Bộ GD-ĐT chủ trì, phối hợp với Thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước về dạy nghề ở Trung ương quy định việc thực hiện liên thông giữa trình độ trung cấp nghề, CĐ nghề với trình độ ĐH cùng ngành nghề đào tạo". Theo Vụ trưởng Vụ Đào tạo nghề, Tổng cục Dạy nghề, Nguyễn Hồng Minh, các trường trung cấp nghề vẫn đang áp dụng chương trình giảng dạy văn hóa theo quy định của Bộ GD-ĐT. Với chủ trương này, phải chăng là do có sự hiểu nhầm giữa hai Bộ?