Hệ lụy từ Ai Cập

Trưởng đoàn đàm phán hòa bình của Palestine Saeb Erakat tuyên bố từ chức hôm 12.2

Nguồn: Getty Images

Thực ra, lý do từ chức mà ông Erakat thông báo với báo giới là cảm thấy phải nhận trách nhiệm trong vụ rò rỉ các tài liệu mật khi để mất các tài liệu này trong văn phòng của mình. Tháng trước, ông Erakat đã cáo buộc kênh truyền hình Al-Jareera tham gia vào một âm mưu lật đổ Chính quyền Palestine sau khi kênh truyền hình có trụ sở tại Doha này công bố một loạt tài liệu mật được gọi là “Các văn bản của Palestine”. Nhưng câu hỏi vẫn được đặt ra, rằng có phải ông ra đi vì cảm nhận trước được rằng khó khăn phía trước không dễ vượt qua nhất là khi Tổng thống Ai Cập Hosni Mubarak vừa buộc phải từ chức.

Kể từ khi bắt đầu diễn ra hồi đầu những năm 90 thế kỷ trước, các cuộc hòa đàm trực tiếp giữa Israel- Palestine luôn được thế giới quan tâm. Tuy nhiên, hiện ngày càng có nhiều người lo ngại tiến trình hòa bình vốn đã rơi vào thế bế tắc trong hai năm qua sẽ không còn nhận được sự quan tâm của các nhà lãnh đạo trên thế giới vào thời điểm nó cần nhận được sự quan tâm hơn bao giờ hết. Thực tế, các cuộc biểu tình ở Ai Cập và có thể là trên khắp khu vực trong tương lai gần chắc chắn sẽ thu hút thêm sự chú ý, và về lâu về dài có thể dẫn tới một lập trường cứng rắn hơn của Palestine đối với Israel. Nhà phân tích người Palestine Hani Masri nhận định: “Israel sẽ khó tiếp tục thực hiện đường lối trước đây vì lập trường của Palestine sẽ cứng rắn hơn và họ có thể sẽ bác bỏ lập trường của Israel”.

Từ trước đến nay, Ai Cập là một trong số các nước Ảrập có ảnh hưởng ở khu vực Trung Đông. Chính vì vậy, Cairo đóng một vai trò rất quan trọng trong tiến trình hòa bình Israel - Palestine và những gì đang diễn ra tại Ai Cập có liên quan tới tiến trình hòa bình này. Một số khẩu hiệu đang được người biểu tình hô vang ở Cairo như “Cách mạng cho tới thắng lợi” là những khẩu hiệu cũ của người Palestine từ những năm 60 của thế kỷ trước.

Vì lẽ đó, không loại trừ khả năng các cuộc biểu tình ở Ai Cập có thể thôi thúc người dân ở Bờ Tây và Dải Gaza chống lại người Israel, chính quyền Israel và giới lãnh đạo Palestine. Rất có thể trong tương lai gần, sự thất vọng đối với tiến trình hòa bình cũng như sự thất vọng với tình hình kinh tế và chính trị có thể dẫn tới các cuộc biểu tình phản đối ở những nơi kể trên. Các vấn đề như việc Israel tiếp tục chiếm đóng và chiếm đất của người Palestine cũng như tình trạng tham nhũng ở Palestine sẽ như “những giọt nước làm tràn ly”. Hiện tình hình Ai Cập biến đổi theo từng ngày, nhưng nếu Tổ chức Anh em Hồi giáo - tổ chức phản đối hiệp ước hòa bình giữa Ai Cập với Israel - được trao quyền trong một chính phủ tương lai ở Ai Cập thì lúc đó tiến trình hòa bình Trung Đông chắc chắn rơi vào quên lãng.

Tiến sỹ Maha Azzam, người tham gia Chương trình Trung Đông và Bắc Phi của tổ chức tư vấn Chatham House của Anh, cho rằng các cuộc biểu tình của dân chúng ở Ai Cập và các nước khác ở Trung Đông sẽ ít nhiều làm chuyển hướng sự chú ý khỏi tiến trình hòa bình Israel - Palestine. Chắc chắn những gì đang diễn ra trong khu vực sẽ thu hút nhiều sự chú ý của người dân trong khu vực cũng như của Mỹ. Các sự việc ở Ai Cập sẽ ảnh hưởng tới cách người dân Palestine nhìn nhận và đánh giá bộ máy lãnh đạo của họ, dẫn tới những yêu cầu bộ máy này phải có sự minh bạch và giải trình rõ ràng hơn. Trong con mắt của ông Erakat, bối cảnh tương lai của tiến trình hòa bình Trung Đông là quá mập mờ, đầy rẫy khó khăn và sự ra đi lúc này có lẽ là quyết định khôn ngoan nhất.