HĐND tỉnh Long An lắng nghe ý kiến nhân dân

Với xu thế mở rộng dân chủ, hoạt động của HĐND tỉnh Long An thời gian qua đã có những bước khởi sắc. Các kỳ họp HĐND tỉnh đều được truyền hình trực tiếp (phiên khai mạc, trình bày tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và phiên chất vấn - trả lời chất vấn) để nhân dân theo dõi và giám sát. Chất lượng, hiệu quả hoạt động chất vấn - trả lời chất vấn tại kỳ họp và giữa hai kỳ họp từng bước được nâng lên. Tiếp thu và phát huy những kinh nghiệm của HĐND tỉnh các khóa trước, trong đó có việc giám sát thông qua chất vấn - trả lời chất vấn tại kỳ họp và giữa hai kỳ họp, HĐND tỉnh Khóa VIII đã tiến hành thêm hình thức Đối thoại giữa hai kỳ họp được truyền hình trực tiếp để cử tri theo dõi và cùng tham gia trao đổi. Đây là chương trình chính luận đầu tiên được truyền hình trực tiếp trên sóng Đài Phát thanh Truyền hình của tỉnh năm 2012.

Mỗi chương trình Đối thoại, Thường trực HĐND tỉnh chọn một chuyên đề cụ thể như: những vấn đề cần quan tâm trong bảo vệ môi trường; bảo hiểm y tế; bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất... Căn cứ vào nội dung, tính chất của từng chủ đề, chương trình đối thoại có thể là hình thức chất vấn, cũng có thể là hình thức trao đổi hoặc có thể kết hợp cả hai hình thức chất vấn và trao đổi trong cùng một chương trình. Thông qua hình thức đối thoại này, Thường trực, các ban, đại biểu HĐND tỉnh và có thể là cử tri (thông qua đường dây nóng của chương trình) trao đổi với các cơ quan thẩm quyền nhằm làm rõ kết quả đạt được, tồn tại, vướng mắc, nguyên nhân. Nhất là trách nhiệm của những người đứng đầu các cơ quan quản lý nhà nước về những vấn đề quan trọng, bức xúc được đại biểu HĐND và nhiều cử tri quan tâm. Qua đó, tăng cường đôn đốc sự phối hợp giữa các ngành, các cấp trong giải quyết những kiến nghị chính đáng của cử tri; giúp tháo gỡ khó khăn cụ thể của các ngành, các cấp, của cử tri; đồng thời cập nhật giải quyết nhiều vấn đề dân sinh bức xúc.

Đây vừa là hình thức trao đổi, vừa cung cấp thông tin giữa các cơ quan quản lý nhà nước với đại biểu HĐND và nhân dân về những vấn đề KT-XH đang được cử tri quan tâm nhằm chia sẻ thông tin, trách nhiệm, tạo sự đồng thuận cao trong xã hội, để người dân cùng biết, cùng bàn, cùng làm và cùng kiểm tra, giám sát. Hình thức chất vấn và đối thoại này không chỉ đơn thuần tăng tần suất giám sát mà còn góp phần quan trọng nâng cao chất lượng, hiệu quả giám sát của HĐND, được cử tri đặc biệt quan tâm, hưởng ứng.

Các chương trình đối thoại được Thường trực HĐND tỉnh thực hiện từ đầu năm đến nay đã thu hút được sự quan tâm của cử tri, của dư luận xã hội. Đó là nhờ sự hưởng ứng tích cực của các đại biểu HĐND tỉnh; sự tham gia có trách nhiệm của lãnh đạo UBND tỉnh và thủ trưởng các sở, ngành liên quan. Nội dung trao đổi của chương trình luôn đề cập đến những vấn đề bức xúc nhất, thời sự nhất của cuộc sống, phản ánh tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, vừa cụ thể, vừa bao quát, có ý nghĩa chỉ đạo thiết thực qua trao đổi, giải trình của lãnh đạo UBND tỉnh. Lãnh đạo các sở, ngành quan tâm hơn đến việc thực hiện lời hứa trước cử tri. Không khí trao đổi của chương trình thực sự dân chủ, thẳng thắn, xây dựng và trách nhiệm. Cùng với sự tham gia của báo chí, đặc biệt là truyền hình trực tiếp có vai trò quan trọng tạo nên sự hấp dẫn của chương trình.

Nhìn ở khía cạnh khác, chương trình đối thoại này cũng có thể được xem là hình thức TXCT mở rộng. Ngoài TXCT trước và sau kỳ họp, một số đại biểu đã TXCT theo chuyên đề tại nơi cư trú, nơi công tác, Thường trực HĐND tỉnh phối hợp tạo thêm các kênh thông tin nhằm tăng cường hoạt động đối thoại, chất vấn, thu thập ý kiến, kiến nghị của cử tri. Sự gặp gỡ, lắng nghe đã làm cho các vấn đề được sáng tỏ hơn bởi thực tiễn luôn có lời giải, luôn có những gợi mở cho những bài toán khó. Hiệu ứng từ các cuộc lắng nghe đã làm cho sự đồng thuận tăng lên, có khả năng giải quyết cả những vấn đề gai góc và phức tạp. (Ví dụ, qua chương trình đối thoại về bảo hiểm y tế, ngành Y tế và Bệnh viện Đa khoa tỉnh có cơ hội trình bày những khó khăn khách quan dẫn đến một số hạn chế, tồn tại trong khám chữa bệnh tạo được sự chia sẻ, đồng thuận từ cử tri...).

Tuy nhiên, do thời lượng chương trình có hạn (mỗi quý tổ chức một chương trình với thời lượng 60 phút), nên có chương trình phạm vi trao đổi rộng, đề cập nhiều vấn đề trên một lĩnh vực, lại có nhiều ý kiến được gửi đến thông qua đường dây nóng nhưng chưa thể cập nhật và giải quyết hết theo sự mong đợi của cử tri. Có chương trình chủ thể trả lời chưa nắm chắc vấn đề, thiếu tự tin nên tính thuyết phục của nội dung trả lời chưa cao, có vấn đề chưa được trả lời thấu đáo hoặc chưa kịp trả lời. Đáp ứng mong đợi của cử tri, Thường trực HĐND tỉnh phấn đấu hai tháng thực hiện một chương trình, tiến tới hàng tháng thực hiện một chương trình và với thời lượng dài hơn cho một chương trình.

Thực tế cho thấy, để chương trình Đối thoại giữa chính quyền với người dân đạt hiệu quả cao và thu hút sự tham gia của đông đảo người dân, điều quan trọng nhất chính là tranh thủ được sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng về chủ trương, tạo được sự đồng thuận, phối hợp chặt chẽ của UBND tỉnh và thủ trưởng các sở, ngành liên quan. Tiếp đến là việc chọn lựa nội dung thực hiện chương trình, đề tài phải sát với thực tế đời sống xã hội và những vấn đề nóng người dân quan tâm trong từng thời điểm. Khâu chuẩn bị nội dung chương trình, kịch bản và lựa chọn khách mời, trao đổi với diễn giả tham gia chương trình cũng rất quan trọng; khi cần thiết có thể mời một số lãnh đạo chính quyền địa phương, các chuyên gia am hiểu lĩnh vực cùng trao đổi, tăng cường tính thực tế và chuyên sâu để làm rõ vấn đề.

Chủ tọa điều hành phải hết sức linh hoạt theo diễn biến thực tế của từng chương trình cụ thể, cần gợi ý những nội dung trọng tâm, phát huy dân chủ, tạo không khí sôi nổi, thẳng thắn; trước khi kết thúc chương trình có kết luận đánh giá kết quả tổ chức và yêu cầu các cơ quan liên quan nghiêm túc thực hiện các cam kết về giải pháp khắc phục đã đưa ra. Các ban, đại biểu HĐND tỉnh và cử tri thường xuyên theo dõi, giám sát kết quả thực hiện các cam kết của UBND tỉnh và các cơ quan liên quan đã đưa ra. Đặc biệt, việc tôn trọng, lắng nghe ý kiến nhân dân phải là nguyên tắc, phương châm và việc làm thường xuyên của cơ quan dân cử địa phương.