Hành trình nâng tầm giá trị ngành sâm Hàn Quốc
Nếu hỏi bí quyết nào giúp Hàn Quốc biến nhân sâm từ một loại thảo dược truyền thống thành biểu tượng quốc gia có giá trị hàng tỷ đô la, câu trả lời sẽ không chỉ nằm ở đất và khí hậu. Phía sau củ sâm đỏ óng, thơm nồng là cả một hệ sinh thái khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo được xây dựng bền bỉ qua nhiều thập kỷ.
Khoa học - nền móng của giá trị bền vững
Ngành sâm Hàn Quốc bắt đầu bằng việc chuẩn hóa kiến thức. Họ không chỉ dựa vào kinh nghiệm canh tác truyền thống, mà hình thành một cộng đồng nghiên cứu quy mô lớn, quy tụ hàng nghìn nhà khoa học chuyên sâu về nhân sâm. Từ phòng thí nghiệm đến cánh đồng, mọi giai đoạn đều được đo đạc, ghi chép, phân tích.
Các thành phần hoạt tính trong sâm, đặc biệt là ginsenosides, được phân loại, giải mã cơ chế tác động, rồi đưa vào các nghiên cứu lâm sàng. Việc này giúp sâm Hàn Quốc không chỉ là sản phẩm “ngon” trong mắt người tiêu dùng, mà còn là sản phẩm “có cơ sở khoa học” trong hồ sơ y tế quốc tế.
.jpg)
Công nghệ - đòn bẩy nâng chất lượng và sản lượng
Công nghệ canh tác hiện đại giúp kiểm soát chặt chẽ các yếu tố thổ nhưỡng, ánh sáng, độ ẩm, phòng trừ sâu bệnh một cách an toàn. Các giống sâm mới được lai tạo để tăng hàm lượng hoạt chất, rút ngắn thời gian sinh trưởng nhưng vẫn giữ trọn hương vị và dược tính.
Trong chế biến, công nghệ sấy, hấp, chiết xuất và bào chế hiện đại cho phép tạo ra hàng loạt sản phẩm đa dạng: hồng sâm, cao sâm, viên nang, nước uống, mỹ phẩm… Mỗi sản phẩm đều có quy trình công nghệ riêng, được kiểm định chất lượng nghiêm ngặt, đảm bảo tính ổn định và an toàn.
Đổi mới sáng tạo biến cây sâm thành ngành công nghiệp toàn diện
Điểm đặc biệt của Hàn Quốc là họ không để sâm đứng một mình. Họ xây dựng chuỗi giá trị khép kín: từ nghiên cứu giống, canh tác, chế biến, kiểm nghiệm, đến xây dựng thương hiệu và phân phối toàn cầu. Mỗi khâu trong chuỗi giá trị này đều có chỗ cho đổi mới sáng tạo:
Trong nông nghiệp: Áp dụng công nghệ sinh học và IoT để giám sát cây sâm theo thời gian thực.
Trong y dược: Phát triển các công thức kết hợp sâm với thảo dược khác, hoặc tách chiết tinh khiết từng hoạt chất để ứng dụng trong điều trị bệnh.
Trong tiếp thị: Xây dựng hình ảnh nhân sâm gắn liền với sức khỏe, trí tuệ và bản sắc văn hóa Hàn Quốc, biến nó thành biểu tượng quốc gia.
Thể chế và chính sách - chiếc khung bảo vệ và thúc đẩy
Nhận ra tầm quan trọng chiến lược, Hàn Quốc đã ban hành luật riêng cho ngành sâm, xác định đây là sản phẩm nông nghiệp đặc biệt. Luật không chỉ bảo hộ thương hiệu và chỉ dẫn địa lý, mà còn quy định chặt chẽ quy trình trồng, thu hoạch, chế biến, xuất khẩu.
Nhà nước đóng vai trò “người dẫn đường”, đầu tư ngân sách vào các viện nghiên cứu nhân sâm, tạo điều kiện cho doanh nghiệp đổi mới công nghệ, đồng thời hỗ trợ nông dân nâng cao kỹ thuật.
Từ thảo dược truyền thống đến thương hiệu toàn cầu
Ngày nay, khi bước vào các hội chợ quốc tế, gian hàng nhân sâm Hàn Quốc không đơn thuần là quầy trưng bày nông sản. Đó là không gian trải nghiệm đa giác quan: mùi hương sâm, câu chuyện lịch sử, công nghệ chiết xuất, sản phẩm đa dạng… Tất cả khiến khách hàng cảm nhận rằng họ không chỉ mua một sản phẩm, mà mua cả một di sản văn hóa - khoa học.
Ngành sâm Hàn Quốc là minh chứng rằng: Khi khoa học dẫn lối, công nghệ làm đòn bẩy và đổi mới sáng tạo mở đường, một cây trồng truyền thống có thể trở thành ngành công nghiệp tầm cỡ toàn cầu.
Câu chuyện sâm Hàn Quốc cho thấy, một sản phẩm nông nghiệp muốn vươn tầm thế giới không thể chỉ dựa vào thiên nhiên ưu đãi, mà phải dựa trên tri thức, công nghệ, sáng tạo và một hệ thống chính sách đồng bộ.
Và, cây sâm Việt Nam…
Bắt đầu từ khoa học giống và tiêu chuẩn hóa
Xây dựng chương trình nghiên cứu chuyên sâu về từng cây trồng, dược liệu hoặc sản phẩm đặc sản. Thiết lập bộ tiêu chuẩn chất lượng quốc gia cho từng loại, bảo đảm đồng nhất từ giống, quy trình canh tác, thu hoạch đến chế biến. Gắn kết các trường đại học, viện nghiên cứu, doanh nghiệp để rút ngắn thời gian đưa giống mới, công nghệ mới vào sản xuất.
Đầu tư công nghệ chế biến sâu
Không để sản phẩm nông sản xuất khẩu chủ yếu ở dạng thô. Phát triển các công nghệ chế biến, bảo quản, đóng gói hiện đại để đa dạng hóa sản phẩm: thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, đồ uống, nguyên liệu công nghiệp. Khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư dây chuyền chế biến gắn với vùng nguyên liệu.
Xây dựng chuỗi giá trị khép kín
Liên kết nông dân - hợp tác xã - doanh nghiệp - viện trường trong một hệ sinh thái khép kín. Ở mỗi khâu, khuyến khích đổi mới sáng tạo: từ nông nghiệp thông minh (giám sát, tưới tiêu, dinh dưỡng tự động) đến thương mại điện tử và truy xuất nguồn gốc.
Giống như Hàn Quốc gắn nhân sâm với bản sắc dân tộc, Việt Nam có thể gắn sản phẩm nông nghiệp với câu chuyện lịch sử, văn hóa vùng miền. Cây dựng hình ảnh sản phẩm không chỉ để bán, mà để kể câu chuyện, giúp người tiêu dùng cảm thấy họ mua cả một giá trị tinh thần.
Việt Nam có rất nhiều sản phẩm tiềm năng, từ sâm Ngọc Linh, sâm Lai Châu, đến các loại thảo dược bản địa. Nếu biết gieo hạt giống khoa học vào ruộng đồng, vun trồng bằng chính sách và gặt hái bằng đổi mới sáng tạo, chúng ta hoàn toàn có thể xây dựng những thương hiệu nông nghiệp ngang tầm thế giới.
Trình bày: Duy Thông
