Hàn Quốc sẽ chấm dứt các hoạt động quân sự tại biên giới với Triều Tiên

Trong bài phát biểu kỷ niệm 80 năm Ngày Giải phóng khỏi ách đô hộ của Nhật Bản, Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung cho biết sẽ khôi phục “Thỏa thuận Quân sự toàn diện ngày 19/9” - một biện pháp giảm leo thang, cho phép đình chỉ một số hoạt động quân sự tại khu vực biên giới giữa Hàn Quốc và Triều Tiên.

“Ai cũng biết rằng thù địch kéo dài không mang lại lợi ích cho bất kỳ bên nào của hai miền Triều Tiên”, ông Lee nói trong bài phát biểu tại Seoul.

Chiến tranh Triều Tiên kết thúc năm 1953 với một thỏa thuận đình chiến thay vì hiệp ước hòa bình, củng cố tình trạng chia cắt bán đảo.

Tổng thống Lee Jae Myung dẫn ra các biện pháp của Chính phủ nhằm hạ nhiệt tình hình, bao gồm việc ngừng thả bóng bay mang truyền đơn chống Triều Tiên của các nhà hoạt động và tháo dỡ hệ thống loa tuyên truyền công suất lớn dọc biên giới.

“Đặc biệt, để ngăn ngừa các vụ đụng độ ngoài ý muốn giữa Hàn Quốc và Triều Tiên, cũng như xây dựng lòng tin quân sự, chúng tôi sẽ từng bước và chủ động khôi phục Thỏa thuận Quân sự ngày 19/9”, ông Lee nhấn mạnh, song không đưa ra khung thời gian cụ thể.

Thỏa thuận này được ký tại Hội nghị thượng đỉnh liên Triều năm 2018, nhưng đã bị phá vỡ khi căng thẳng gia tăng.

Tháng 6/2024, cựu Tổng thống Yoon Suk Yeol đã tuyên bố đình chỉ hoàn toàn thỏa thuận này, sau khi Bình Nhưỡng hủy bỏ nó vào tháng 11/2023 để đáp trả việc Hàn Quốc cáo buộc Triều Tiên thả hàng trăm quả bóng bay chứa rác thải sang phía Nam.

Nội dung của thỏa thuận bao gồm chấm dứt các cuộc tập trận quân sự gần biên giới, cấm bắn đạn thật tại một số khu vực, thiết lập vùng cấm bay, tháo dỡ một số chốt gác trong Khu vực Phi quân sự (DMZ) và duy trì các đường dây nóng liên lạc.

“Tôi hy vọng Triều Tiên sẽ đáp lại nỗ lực của chúng ta nhằm khôi phục lòng tin và khởi động lại đối thoại”, ông Lee nói.

Hiện vẫn chưa rõ Bình Nhưỡng sẽ phản ứng thế nào với động thái mới nhất của Seoul. Trong những tuần gần đây, các quan chức cấp cao Triều Tiên đã bác bỏ các biện pháp khác mà Tổng thống Lee - một chính trị gia theo đường lối tự do vừa lên nắm quyền sau cuộc bầu cử sớm hồi tháng 6 - đưa ra nhằm giảm căng thẳng giữa hai bên.

Đầu tháng này, Hàn Quốc và Mỹ đã trì hoãn một phần các cuộc tập trận quân sự thường niên, vốn là nguyên nhân gây căng thẳng với Triều Tiên.

Chuyên gia Cheong Seong-chang tại Viện Sejong, Seoul nhận định, Bình Nhưỡng “nhiều khả năng sẽ phớt lờ” động thái mới nhất của ông Lee, lưu ý rằng họ đã chứng kiến Seoul từng phá vỡ thỏa thuận quân sự này trước đây.

Cựu quan chức Cơ quan Tình báo Quốc gia Hàn Quốc Yeom Don-jay cho rằng, để khiến nhà lãnh đạo Kim Jong Un bước vào đối thoại, ông Lee cần một đề nghị táo bạo hơn, chẳng hạn như thuyết phục Tổng thống Mỹ Donald Trump nới lỏng các lệnh trừng phạt. Ông Yeom cho biết Triều Tiên sẽ theo dõi sát sao hội nghị thượng đỉnh sắp tới giữa ông Lee và ông Trump trong tháng này.

Về quan hệ với Nhật Bản, Tổng thống Lee nhấn mạnh, mối quan hệ này cần mang tính “hướng tới tương lai”, dựa trên đường lối ngoại giao thực dụng, đặt lợi ích quốc gia của Seoul lên hàng đầu.

Quan hệ giữa hai đồng minh của Mỹ thường xuyên căng thẳng do những tranh chấp lịch sử bắt nguồn từ thời kỳ Nhật Bản chiếm đóng bán đảo Triều Tiên (1910-1945).

Tổng thống Hàn Quốc sẽ thăm Nhật Bản vào ngày 23/8 để dự hội nghị thượng đỉnh với Thủ tướng Shigeru Ishiba, trong bối cảnh cả hai nước cùng đối mặt tác động từ thuế quan của chính quyền Tổng thống Donald Trump.

Ông Lee trước đây từng chỉ trích những nỗ lực cải thiện quan hệ với Tokyo của các chính quyền tiền nhiệm ở Seoul, song đã cam kết tăng cường hợp tác với Nhật Bản trong cuộc gặp với ông Ishiba bên lề hội nghị thượng đỉnh G7 tại Canada hồi tháng 6.