Hà Nội là một trong số ít thành phố trên thế giới còn giữ được nhiều kiến trúc thời kỳ đầu xây dựng xã hội chủ nghĩa (XHCN), hay còn gọi là thời bao cấp. Các công trình này gắn liền với cuộc sống nhiều khó khăn nhưng cũng đầy tinh thần lạc quan của những cư dân Hà thành.
Điểm lại các công trình ấy theo thời gian, chúng ta sẽ thấy thật ngạc nhiên là Hà Nội đã có những một mạng lưới dày đặc các công trình kiến trúc phản ánh cho mong ước xây dựng xã hội theo mô hình mới, hết sức đa dạng và phong phú, vừa là một trung tâm công nghiệp sản xuất quy mô lớn, tiêu biểu với cụm công nghiệp Cao - Xà - Lá, vừa là trung tâm văn hóa - xã hội với Cung Văn hóa hữu nghị Việt Xô, Cung Thiếu nhi Hà Nội và rất nhiều khu tập thể mang tinh thần xã hội chủ nghĩa, tôn vinh các giá trị cộng đồng.
Về mặt kiến trúc, nhiều nhà nghiên cứu đã khẳng định rằng các công trình kiến trúc giai đoạn 1954 - 1986 được thiết kế với những nguyên tắc định hình hiện đại, tiến bộ, có giá trị lịch sử, khoa học, xã hội và kinh tế. Khối di sản kiến trúc giai đoạn này vẫn là một phần tạo dựng nên bản sắc Hà Nội và có nhiều tiềm năng để phát huy giá trị, đóng góp vào công cuộc đổi mới tiếp theo của đất nước cũng như phục vụ cho chiến lược phát triển Hà Nội trong tương lai: hướng đến nền kinh tế sáng tạo, giàu văn hóa.
Giờ đây, nhiều di sản kiến trúc này đã xuống cấp, nhiều công trình đã bị phá hủy để xây dựng những khu chung cư, văn phòng cao cấp; một số khác thì bị cải tạo sai lệch so với vẻ đẹp ban đầu.
Tại sao một phần ký ức đô thị quan trọng như vậy mờ nhạt dần? Chúng ta nên ứng xử như thế nào trước những công trình thời bao cấp còn lại? Tại sao các công trình mang một phần ký ức đô thị này quan trọng với cuộc sống hôm nay? Làm sao để lan tỏa giá trị của di sản kiến trúc thời Bao cấp ở Hà Nội trong xã hội hiện nay?
Đó là những nội dung chính được thảo luận tại tọa đàm “Hà Nội thời bao cấp: Ký ức qua di sản kiến trúc”, do tạp chí Tia Sáng tổ chức vào 14h30 ngày 11.10, tại Café Trung Nguyên, 52 Hai Bà Trưng, Hà Nội.
Tham gia tọa đàm, KTS Vũ Hiệp sẽ trình bày khái quát về giá trị của di sản kiến trúc thời Bao cấp, mạng lưới di sản kiến trúc thời bao cấp ở Hà Nội. TS. KTS Trần Thanh Bình, người đã thiết kế các công trình thời đó (trụ sở Bộ Giáo dục và Đào tạo, Viện Nghiên cứu xạ hiếm) trình bày về quá trình thiết kế, nguyên tắc thiết kế, xây dựng các công trình kiến trúc đó. PGS. TS Nguyễn Văn Huy phân tích về di sản kiến trúc đã thể hiện mơ ước, khát vọng của người dân, của đất nước một thời.
