Hà Nội: Nhiều chủ kinh doanh rút khỏi mặt bằng tại các tuyến phố "đất vàng"

Những tấm biển "cho thuê nhà", "sang nhượng gấp" xuất hiện ngày một dày đặc, ngay cả tại những địa điểm từng được xem là nơi "đầu rồng vượng khí" - cứ thuê ở đó là chắc chắn sẽ có lãi.

Theo báo cáo mới nhất của Savills Việt Nam (Quý I/2025) cho thấy, tỷ lệ trống mặt bằng bán lẻ tại khu vực trung tâm Hà Nội đã tăng lên 12,3%, mức cao nhất kể từ sau đại dịch COVID-19.

Trong khi đó, giá chào thuê mặt bằng tại các trục phố chính vẫn dao động từ 80-150 triệu đồng/ tháng cho diện tích chỉ 30-50m2, tạo ra áp lực tài chính cực lớn với các đơn vị kinh doanh.

Tình trạng không chỉ diễn ra rải rác mà trở thành hiện tượng lan rộng. Ghi nhận thực tế tại các phố, nhiều chuỗi thương hiệu thời trang lớn như Pedro, Dune London, Charles & Keith,... đã dừng hoạt động hoặc di dời sang các trung tâm thương hiệu như Lotte Mall, AEON Mall, Vincom, nơi có giá thuê bình quân chỉ khoảng 50-70% so với mặt bằng phố lớn nhưng lưu lượng khách ổn định và mô hình quản lý tối ưu hơn.

Đằng sau làn sóng trả mặt bằng là hàng loạt nguyên nhân sâu xa. Trước hết, hành vi tiêu dùng thay đổi mạnh mẽ sau dịch đã khiến mô hình bán lẻ truyền thống gặp nhiều thách thức.

Theo dữ liệu từ NielsenIQ, tỷ lệ người tiêu dùng Việt Nam chuyển sang mua hàng online thường xuyên đã tăng từ 19% (2021) lên 32% vào cuối năm 2024. Điều này khiến các cửa hàng mặt phố, vốn dựa vào lưu lượng người qua lại, vô hình chung rơi vào thế bị động.

Chị Nguyễn Hải Thu, 30 tuổi, cư dân quận Nam Từ Liêm, người từng có thói quen mua sắm tại các cửa hàng mặt phố chia sẻ:" Trước kia đi làm về là buổi tối mình hay có thói quen lượn lờ hàng quán ngắm quần áo vì cảm giác thử đồ trực tiếp lên người thấy yên tâm hơn. Nhưng giờ đồ mình mặc hầu hết mọi thứ qua app. Ví dụ mua cái váy, cửa hàng đã có sẵn bảng size chỉ cần chọn mẫu mã thích. Mua online giờ đa dạng kiểu dáng, giao hàng tương đối nhanh, đổi trả cũng dễ, lại có nhiều mã giảm giá hấp dẫn. Cũng không tốn nhiều thời gian đi lòng vòng mua sắm như xưa nữa".

Thực tế cho thấy, ngay cả những người từng trung thành với trải nghiệm tại chỗ cũng dần chuyển dịch. Không phải vì họ thay đổi thị hiếu mà bởi sự thuận tiện và đa dạng về giá cả, dịch vụ hậu mãi của mua sắm online ngày càng vượt trội. Điều này khiến nhiều cửa hàng không thể giữ chân khách, dù nằm giữa trung tâm Thủ đô phồn vinh.

Mặt khác, chi phí vận hành ngày càng cao, trong khi sức mua suy giảm khiến hiệu suất kinh doanh của nhiều đơn vị không thể bù đắp nổi chi phí mặt bằng. Ngay cả các thương hiệu quốc tế cũng thay đổi cách tiếp cận thị trường. Thay vì đổ tiền vào mặt tiền phố lớn, họ đầu tư vào nền tảng số, mở rộng kênh thương mại điện tử và trải nghiệm kỹ thuật số. UNIQLO và H&M hiện đang ghi nhận doanh số qua online chiếm trên 40% tổng doanh thu tại Việt Nam, dẫn đến việc thu hẹp diện tích trưng bày tại mặt bằng đắt đỏ.

Có thể nói, thực trạng này là lời cảnh báo cho chính sách phát triển đô thị. Một đô thị hiện đại không thể chỉ đặt niềm tin vào vị trí đắc địa để hút đầu tư; cần có sự điều tiết linh hoạt hơn về giá thuê, định hướng quy hoạch lại chức năng sử dụng mặt bằng từng khu vực, đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ dần thích nghi với mô hình kinh doanh mới.

Nếu không có sự điều chỉnh kịp thời, những "khu đất vàng" hoàn toàn có thể trở thành "vùng đất chết". Khi bức tranh thị trường đang thay đổi chóng mặt từng ngày, định nghĩa "vàng" cũng cần được cập nhật: không chỉ nằm ở vị trí địa lý, mà còn ở tính linh hoạt, khả năng tạo ra dòng tiền bền vững và mức độ thích ứng với xu hướng tiêu dùng của khách hàng.