Di sản kiến trúc đô thị riêng biệt và độc đáo

Để tiếp tục tạo bước đột phá trong Chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa của Thủ đô theo định hướng phát triển các ngành công nghiệp văn hóa của Chính phủ, năm 2022, Thành ủy Hà Nội ban hành Nghị quyết số 09 về "Phát triển công nghiệp văn hóa trên địa bàn Thủ đô giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045".

Mục tiêu Hà Nội đặt ra là sớm đưa ngành công nghiệp văn hóa Thủ đô trở thành ngành kinh tế quan trọng, tạo động lực mới thúc đẩy phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, có thể đóng góp đến 8% tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) của thành phố (vào năm 2030) và 10% GRDP của thành phố (đến năm 2045).

Theo Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Nguyễn Văn Phong, việc ban hành Nghị quyết 09 về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa trên địa bàn Thủ đô cho thấy ý nghĩa, tầm quan trọng của văn hóa và minh chứng cho sự coi trọng văn hóa trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng bộ Thủ đô, thể hiện sự đổi mới về tư duy, tầm nhìn chiến lược của Đảng bộ nhằm thích ứng với xu thế phát triển văn hóa của các nước tiên tiến trong khu vực và trên thế giới.

Tại Hội thảo “Truyền thống từ góc nhìn kiến trúc đương đại” diễn ra trong khuôn khổ Lễ hội thiết kế sáng tạo Hà Nội 2024, TS, Kiến trúc sư Nguyễn Quốc Tuân (Hội Kiến trúc sư Việt Nam) cho biết, Hà Nội không có các di tích kiến trúc đồ sộ, nhưng lại có nhiều di tích phong phú đa dạng về loại hình, trong đó phải kể đến các di sản kiến trúc đô thị. “Di tích kiến trúc là những bằng chứng vật chất và tinh thần về truyền thống lịch sử, văn hóa, phản ánh đời sống, cách ứng xử của con người với thiên nhiên, với xã hội”, KTS Nguyễn Hoàng Tuân chia sẻ.

Theo GS, KTS Hoàng Đạo Kính, Hà Nội có di sản kiến trúc độc đáo và riêng biệt, đó là sự giao thoa kiến trúc châu Âu kết hợp phương Đông, tạo ra hình thái kiến trúc là kiến trúc Đông Dương. Các lễ hội thiết kế sáng tạo tổ chức đã góp phần gợi mở cho cho Thủ đô trong việc bảo tồn, phát huy và sử dụng những di sản kiến trúc này sao cho hiệu quả. Điều này không chỉ góp tạo ra không gian sống mới mẻ cho người dân mà còn khẳng định thương hiệu “Hà Nội – Thành phố sáng tạo” trong lĩnh vực kiến trúc.

Khơi dậy, đánh thức tiềm năng của những di sản Thủ đô

Hà Nội vừa tổ chức Lễ hội thiết kế sáng tạo Hà Nội năm 2024 tại những không gian di sản đặc biệt của Hà Nội, qua đó “đánh thức” những di sản của thành phố. Điều dễ nhận thấy, các lễ hội đã phần nào góp phần cải tạo không gian đô thị của thành phố. Lễ hội đã tận dụng nhiều không gian di sản thú vị còn “ẩn giấu” và biến chúng thành những điểm nhấn thu hút đông đảo người dân, như Trung tâm văn hóa 22 Hàng Buồm, Nhà máy xe lửa Gia Lâm, tháp nước Hàng Đậu…

Lễ hội thiết kế sáng tạo Hà Nội năm 2024 tiếp tục “chạm” đến di sản kiến trúc đô thị của Thủ đô. Qua bàn tay thiết kế của cộng đồng thiết kế, sáng tạo Cung Thiếu nhi Hà Nội (quận Hoàn Kiếm) được biến thành một “bảo tàng ký ức" và một sân chơi sáng tạo sống động, thu hút không chỉ trẻ em mà cả các bạn trẻ, những người trưởng thành trở về với những ký ức ngây thơ và thoả sức khám phá, sáng tạo qua hàng loạt các hoạt động triển lãm, workshop…

Một đặc trưng của Hà Nội là những con phố Pháp do người Pháp xây dựng. Những con phố Pháp điển hình ở khu vực quận Hoàn Kiếm được thiết kế ô bàn cờ, luôn có một sự hài hòa giữa các tòa nhà - vườn hoa - mặt nước. Trục đường Lý Thái Tổ - Lê Thánh Tông có những điểm nhấn về kiến trúc như: Ngân hàng Nhà nước - Bắc Bộ phủ - Nhà hát Lớn - Đại học Tổng hợp là một điển hình như thế. Đan xen những công trình kiến trúc là các vườn hoa: Diên Hồng, Cổ Tân, Tao Đàn...

Không gian Bắc Bộ Phủ hay Nhà khách Chính phủ (quận Hoàn Kiếm) đã trở thành một điểm sáng trong Lễ hội thiết kế sáng tạo Hà Nội năm 2024 để công chúng Thủ đô ghé thăm, lần đầu thưởng thức di sản chưa từng được mở cửa rộng rãi này.

Theo Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong, Hà Nội quyết tâm thực hiện chiến lược phát triển văn hóa tương xứng với tiềm năng, lợi thế của Thủ đô. Cụ thể là bố trí nguồn lực đầu tư phù hợp, tạo cơ chế thuận lợi thu hút nguồn lực xã hội đáp ứng yêu cầu phát triển để Thủ đô xứng đáng là trung tâm văn hóa lớn của cả nước, nhất là thúc đẩy mạnh mẽ việc hiện thực hóa mục tiêu xây dựng "Thành phố sáng tạo" - Một động lực mới, thương hiệu mới được cộng đồng quốc tế ghi nhận gắn với mục tiêu phát triển Thủ đô với tầm nhìn đến năm 2045.

Trong đó, tập trung rà soát, bổ sung điều chỉnh Quy hoạch và chiến lược phát triển văn hóa Hà Nội phù hợp với giai đoạn phát triển mới; triển khai thực hiện có hiệu quả Nghị quyết 09 của Thành ủy Hà Nội "Về phát triển công nghiệp văn hóa trên địa bàn Thủ đô giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045" gắn với phát triển thị trường văn hóa trên địa bàn Thủ đô.

Hà Nội tiếp tục hoàn thiện hệ thống chính sách, điều chỉnh xây dựng Chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 trong đó đặt trọng tâm nâng cao năng lực cạnh tranh, hội nhập của thị trường văn hóa. Từng bước xây dựng thương hiệu sản phẩm văn hóa đặc trưng của Thủ đô hướng tới xuất khẩu sản phẩm công nghiệp văn hóa; đầu tư kiến tạo các công trình văn hóa mới tiêu biểu, có không gian cảnh quan đặc sắc, mang đặc trưng của Thủ đô thời kỳ mới.