GS.KTS Hoàng Đạo Kính hoài niệm với "Bóng xưa - Sắc hoa"

Kiến trúc và hoa

GS.TS.KTS Hoàng Đạo Kính lâu nay được biết đến là một chuyên gia về bảo tồn di sản văn hóa, một nhà hoạt động chuyên môn trong kiến trúc, một nhà giáo và là tác giả của nhiều cuốn sách về di sản văn hóa và đô thị, lý luận kiến trúc. Hơn 20 năm nay, ông dành nhiều tâm huyết cho hoạt động không hẳn chuyên môn của mình, đó là vẽ tranh.

Ông từng có chuỗi triển lãm Bóng xưa và sắc hoa tại Hà Nội (năm 2013), Huế (2015) và TP. Hồ Chí Minh (2017), nhưng hầu hết đều là trưng bày nhỏ. Lần này, với 65 tác phẩm, trong đó nhiều bức tranh mượn lại từ các nhà sưu tập đã sở hữu, triển lãm mang tới cái nhìn tổng thể hơn về gia tài hội họa của ông.

Các tác phẩm tranh màu nước được giới thiệu tại triển lãm “Bóng xưa - Sắc hoa” lần này vẫn xoay quanh 2 chủ đề kiến trúc và hoa, với ẩn ý về sự cân bằng, hài hòa giữa bảo tồn và phát triển; giữa xưa và nay.

Cách vẽ của GS.KTS Hoàng Đạo Kính gợi cho người xem nét đẹp hoài cổ của một Hà Nội xưa, phảng phất chất u hoài lãng mạn, tuy nhiên vẫn tươi mới và sức sống dâng trào.

Trong chủ đề "Bóng xưa", ông như vẽ lại chính ký ức đời mình. Đó là những bức tranh cảnh quan di sản theo những bước chân "đi thăm đất nước" với tư cách của một chuyên gia bảo tồn di tích.

Những tháp cổ trầm mặc, mái phố cong lượn dáng thời gian, rồi những tam quan, cổ tự lắng nét xưa… Một màu u tịch, thâm trầm bao trọn trên từng họa phẩm như chính tâm hồn ưa hoài niệm của người vẽ.

Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam Lương Xuân Đoàn nhận xét, tâm hồn của GS.KTS. Hoàng Đạo Kính là tâm hồn dành cho hội họa. Tranh của ông là tiếng lòng khó giấu, là sự nhẹ nhõm sâu sắc của một con người gắn bó với quá khứ và hiện tại.

Ở “Sắc hoa", tác giả chọn vẽ đủ sắc màu gồm vàng cúc, hồng sen, đỏ lửa chuối rừng, trắng muốt họa mi, cam rực thiên điểu… Mỗi sắc hoa như rung cảm của người vẽ, tận hưởng những giây phút thăng hoa trước vẻ đẹp hiện thực của đất trời.

Với ông, "hoa của đất cũng là hoa của trời, vẽ hoa là vẽ cái đẹp; đó là cái đẹp cho ông đắm mê không tưởng, những cảm xúc bất tận ở thực tại".

"Vẽ là thoát, vẽ là cho…"

GS.KTS Hoàng Đạo Kính từng bộc bạch: "Vẽ là nhu cầu không thể chối bỏ, vẽ là "thiền" đối với tôi. Suốt đời, đi đâu cũng tìm nhìn, cũng nhận ra dĩ vãng của cha ông đâu đây. Nay thêm vào, nhìn mọi vật, nhìn xung quanh, đâu đâu cũng là màu sắc chan hòa, ngập tràn trong ánh sáng và tình đời. Vẽ là thoát, vẽ là cho…".

“Hiệp sĩ của những di tích kiến trúc" cũng chia sẻ: "Suốt đời làm việc giữ lại những đóa hoa mong manh do người đời tạo tác nên - di tích, giờ lại đeo đuổi cái việc kìm níu những đóa hoa mong manh của đất - trời, nhận ra mình đang tự tại, tự nhiên".

Ông tâm sự, vẽ màu nước quan trọng nhất là truyền tải được nhanh nhất xúc cảm của mình. "Tôi thường vẽ vào buổi sáng, chỉ trong khoảng 3 - 4 tiếng, không bao giờ quay lại bức tranh đã vẽ vào ngày mai, ngày kia. Chỉ vẽ một lần, nét là một lần, màu cũng đổ ra một lần, không trở lại. Không giày vò giấy, không giày vò mình, để cái xúc động thực sự được toát ra, nguyên vẹn".

Và như thế, 65 họa phẩm được bày ở phòng tranh Bóng xưa - sắc hoa dịp này cũng chính là 65 buổi sáng sống trọn cảm xúc của người vẽ trong cuộc đời. "Không có buổi chiều, không có buổi tối, không có ngày mai", chỉ có một khoảnh khắc duy nhất, nơi ông dồn hết tâm hồn để vẽ, để sống trong thế giới hội họa giao hòa giữa ký ức và rung động đang hiện hữu.

Theo Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam Nguyễn Anh Minh, GS.KTS. Hoàng Đạo Kính là "lãng tử trong thế giới màu sắc và ngôn ngữ tạo hình. Ông vẽ những gì ông yêu thích, ông yêu quý các loài hoa, những dấu ấn xưa của di sản, những kiến trúc duyên nghiệp của ông. Vẽ để chơi. Ông vẽ để thỏa mãn những đam mê nghệ thuật, để tiếp thêm năng lượng cho công việc hoặc cuộc sống đầy ý nghĩa".