Góc nhìn về các biểu tượng đặc trưng trong văn hóa Việt

Bộ sách “Những biểu tượng đặc trưng trong văn hóa truyền thống Việt Nam” của nhà nghiên cứu Đinh Hồng Hải là công trình quan trọng, thu hút sự quan tâm đặc biệt của giới nghiên cứu văn hóa dân gian trong hơn một thập kỷ qua.

Với cách tiếp cận đa ngành kết hợp giữa nhân học nghệ thuật, sinh thái học tộc người, dân tộc biểu tượng luận và ký hiệu học, bộ sách Những biểu tượng đặc trưng trong văn hóa truyền thống Việt Nam giúp người đọc hiểu rõ hơn về nguồn gốc, ý nghĩa và sự biến đổi của các biểu tượng qua thời gian.

Trong tháng 2, Book Hunter liên kết xuất bản với NXB Văn học ra mắt ấn bản mới nhất và đầy đủ nhất của bộ sách này. So với các lần xuất bản trước, phiên bản mới có nhiều thay đổi và bổ sung quan trọng cả về nội dung lẫn hình thức. Về nội dung, ngoài việc chỉnh lý, cập nhật và bổ sung các phần như Câu đối, Tam đa, Tứ linh, Tứ quý, Ngũ phúc, Thất bảo, tác giả còn đưa vào nhiều chuyên mục mới, tiêu biểu như Tứ pháp ở tập 1 hay Thủy quái Makara, Rắn thần Naga ở tập 3. Nội dung cả bốn tập sách đều được cập nhật hệ thống thuật ngữ, tên gọi và thông tin mới một cách thống nhất, đồng bộ.

Ấn bản mới nhất và đầy đủ nhất của bộ sách được ra mắt tháng 2 này. Ảnh: Book Hunter

Ấn bản mới nhất và đầy đủ nhất của bộ sách được ra mắt tháng 2 này. Ảnh: Book Hunter

Bộ sách Những biểu tượng đặc trưng trong văn hóa truyền thống Việt Nam gồm 4 tập, mỗi tập tập trung vào một nhóm biểu tượng quan trọng, giúp độc giả khám phá sâu sắc về di sản văn hóa Việt Nam.

Tập 1: Các bộ biểu tượng là tập sách khai mở những biểu tượng quen thuộc trong đời sống văn hóa người Việt như Tam đa, Tứ linh, Ngũ phúc, Bát tiên, Thập điện… Mỗi biểu tượng đều được phân tích nguồn gốc, ý nghĩa và sự chuyển hóa trong dòng chảy văn hóa dân tộc. Ngoài giải thích ý nghĩa truyền thống, tác giả còn so sánh với các biểu tượng tương đồng trong các nền văn hóa khác, giúp người đọc hiểu rõ hơn về sự đa dạng của biểu tượng học trong khu vực.

Tập 2: Các vị thần đi sâu vào hệ thống thần linh Việt Nam, từ những vị thần gần gũi trong đời sống tín ngưỡng như Thần Đất, Thần Bếp, Thần Tài, đến các nhân vật huyền thoại như Thánh Gióng, Di Lặc, Ông Trời. Qua đó, độc giả có cơ hội tìm hiểu sự giao thoa giữa văn hóa Việt và các nền văn minh khu vực. Đặc biệt, cuốn sách còn đề cập đến sự biến đổi vai trò của các vị thần trong từng giai đoạn lịch sử, từ thời kỳ phong kiến đến thời hiện đại, cho thấy sự linh hoạt của tín ngưỡng dân gian Việt Nam.

Linh vật là một phần không thể thiếu trong văn hóa truyền thống đa thần tại Việt Nam, do đó tác giả đã dành Tập 3: Các linh vật giới thiệu những linh vật quan trọng như rồng, nghê, hạc, rắn thần (Naga), thủy quái (Makara), chim lạc… Đồng thời, sách cũng phân tích vai trò của các linh vật này trong tín ngưỡng dân gian, nghệ thuật và đời sống tâm linh.

Tác giả còn đi sâu vào ý nghĩa của từng linh vật trong các công trình kiến trúc truyền thống, như đình, chùa, đền miếu, giúp độc giả hiểu rõ hơn về cách con người sử dụng linh vật để truyền tải thông điệp tâm linh và triết lý sống.

Bộ sách "Những biểu tượng đặc trưng trong văn hóa truyền thống Việt Nam" là công trình nghiên cứu quan trọng nhất của PGS.TS Đinh Hồng Hải. Ảnh: Book Hunter

Bộ sách "Những biểu tượng đặc trưng trong văn hóa truyền thống Việt Nam" là công trình nghiên cứu quan trọng nhất của PGS.TS Đinh Hồng Hải. Ảnh: Book Hunter

Cuối cùng là Tập 4: Các vị tổ, giải mã những biểu tượng về tổ tiên trong văn hóa Việt Nam, từ truyền thuyết Con Rồng cháu Tiên đến các vị tổ như Hùng Vương, Lạc Long Quân, Kinh Dương Vương, cùng các tổ mẫu như Thánh Mẫu Liễu Hạnh, Phật Mẫu Man Nương, Bà Đanh...

Đặc biệt, tập sách còn giới thiệu khái niệm totem (vật tổ) giúp độc giả có cái nhìn mới mẻ về nguồn gốc văn hóa dân tộc. Bên cạnh việc phân tích tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của người Việt, tác giả còn mở rộng phạm vi nghiên cứu sang các nền văn hóa khác, đưa ra những so sánh thú vị về tập quán thờ cúng tổ tiên ở Việt Nam và thế giới.

PGS.TS Đinh Hồng Hải hiện là nhà nghiên cứu trong lĩnh vực nhân học văn hóa tại Việt Nam. Ông là Trưởng bộ môn Nhân học văn hóa thuộc Khoa Nhân học, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội.

Với hơn 30 cuốn sách và 100 bài báo được xuất bản bằng tiếng Việt và tiếng Anh, PGS.TS Đinh Hồng Hải đã có những nghiên cứu sâu rộng về các lĩnh vực như biểu tượng học, tôn giáo, Phật học và nhân học văn hóa.

Bộ sách Những biểu tượng đặc trưng trong văn hóa truyền thống Việt Nam là công trình nghiên cứu quan trọng nhất của PGS.TS Đinh Hồng Hải, đánh dấu những đóng góp sâu sắc của ông trong lĩnh vực biểu tượng học và nhân học văn hóa.

Bộ sách cung cấp nền tảng tri thức để lý giải các biểu tượng quen thuộc trong đời sống văn hóa Việt. Không chỉ dừng lại ở giá trị nghiên cứu, tác phẩm còn đóng vai trò như một tài liệu tham chiếu quan trọng, giúp định hướng các ứng dụng trong việc đưa bản sắc dân tộc vào văn hóa đương đại.

Văn hóa - Thể thao

Người trẻ giữ văn hóa trong thời đại số
Văn hóa - Thể thao

Người trẻ giữ văn hóa trong thời đại số

Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia thúc đẩy mạnh mẽ những sáng kiến trong lĩnh vực văn hóa. Bởi thực tế thời gian qua, nhiều người trẻ đã tích cực ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số trên hành trình bảo tồn, phát huy văn hóa dân tộc.

Tác giả Hoàng Hữu Thắng chia sẻ về cuốn sách. Ảnh:ITN
Văn hóa

Tái bản sách “Hành trình biến những điều không thể thành có thể”

Không có tài nguyên, hãy tận dụng trí tuệ. Không có chỗ dựa, hãy tự mình tạo nền móng. Không có cơ hội, hãy kiên trì mở lối. Đây chính là tinh thần làm việc quyết liệt được tác giả Hoàng Hữu Thắng - CEO Intech Group - chia sẻ trong cuốn sách của mình với quá trình xây dựng Intech Group từ một doanh nghiệp non trẻ trở thành tập đoàn lớn mạnh.

Hiện thực chiến tranh và khát vọng hòa bình
Văn hóa

Hiện thực chiến tranh và khát vọng hòa bình

Dành cả cuộc đời ghi lại những khoảnh khắc chân thực của đời sống chiến đấu, vẻ đẹp Việt Nam, họa sĩ Lê Lam - một trong những tên tuổi của nền mỹ thuật hiện thực cách mạng Việt Nam - đã để lại di sản không chỉ mang giá trị nghệ thuật mà còn khắc họa sâu sắc lịch sử hào hùng của dân tộc.

Thúc đẩy hợp tác xuất bản Việt Nam - Cuba
Văn hóa

Thúc đẩy hợp tác xuất bản Việt Nam - Cuba

Đại sứ Cuba tại Việt Nam, đại diện Cục Xuất bản, In và Phát hành, Hội Nhà văn Việt Nam và nhà xuất bản Kim Đồng vừa có cuộc trao đổi nhằm đưa ra các sáng kiến trong lĩnh vực hợp tác xuất bản, thúc đẩy tình đoàn kết, hòa bình, hội nhập, quan hệ tốt đẹp và các giá trị văn hóa chân chính của cả hai quốc gia.

Hội thảo “Nguyễn Đình Khánh - Cuộc đời và sự nghiệp” sáng 16.3
Văn hóa - Thể thao

Nguyễn Đình Khánh - người đặt nền móng cho nhiếp ảnh Việt Nam

Hội thảo “Nguyễn Đình Khánh - Cuộc đời và sự nghiệp” sáng 16.3 tôn vinh công lao to lớn, toàn diện của nhà nhiếp ảnh Nguyễn Đình Khánh (Khánh Ký) đối với nhiếp ảnh Việt Nam. Ông là một thợ ảnh tài hoa, doanh nhân thành đạt, người có tấm lòng yêu nước sâu sắc và tinh thần dân tộc cao cả.

Văn hóa - Thể thao

Xúc tiến, quảng bá bài bản về du lịch nông nghiệp, nông thôn

Theo PGS.TS. Phạm Hồng Long, Trưởng khoa Du lịch học, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội), du lịch nông nghiệp, nông thôn có nhiều tiềm năng phát triển, song việc truyền thông, quảng bá hiện nay vẫn tập trung vào du lịch biển đảo, văn hóa, đô thị và sinh thái. Để khai thác tốt tiềm năng của du lịch nông nghiệp, nông thôn, cần có chiến lược xúc tiến, truyền thông quảng bá bài bản đến du khách trong và ngoài nước.

Ký ức sân ga và những chuyến tàu
Văn hóa

Ký ức sân ga và những chuyến tàu

Chương trình Thời gian ơi! Kể chuyện (21h30 ngày 16.3 trên kênh VTV3) với chủ đề "Sân ga và những chuyến tàu" sẽ mang đến cho khán giả một hành trình đầy cảm xúc qua ký ức.

Lễ hội Vía Bà Chúa xứ núi Sam vào danh sách Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại
Văn hóa - Thể thao

Lễ hội Vía Bà Chúa xứ núi Sam vào danh sách Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại

Ngày 14.3, tại TP. Châu Đốc, UBND tỉnh An Giang tổ chức họp báo cung cấp thông tin về việc tổ chức lễ đón bằng UNESCO ghi danh “Lễ hội Vía Bà Chúa xứ núi Sam” vào danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại và Khai hội Vía Bà Chúa xứ núi Sam năm 2025.

Hình thành xã hội học tập tại khu dân cư
Văn hóa - Thể thao

Hình thành xã hội học tập tại khu dân cư

Từ thiết chế nhà văn hóa tại tổ, bản, xã, thị trấn, một số địa phương đã xây dựng thành không gian học tập, sinh hoạt văn hóa với nhiều hoạt động phong phú, phục vụ người dân đa dạng lứa tuổi. Các mô hình này đã bước đầu góp phần hình thành xã hội học tập ngay tại khu dân cư.