Giữ vững trận địa
40 năm đã trôi qua nhưng gặp nhau nhân dịp ra mắt cuốn sách “Những người đi giữ biên cương” sáng 8.1, những người lính Quân đoàn 5 (Quân đoàn 14) từng chiến đấu tại những nơi ác liệt nhất ở biên giới phía Bắc trong 10 năm 1979 - 1989 vẫn không giấu được cảm xúc. Nhớ lại cuộc chiến tranh chính nghĩa bảo vệ biên giới phía Bắc mà mình đã chiến đấu và chiến thắng, họ vẫn hừng hực khí thế.
Sẵn sàng chiến đấu
Từng tham gia cuộc chiến ác liệt ấy, cựu chiến binh (CCB) Đặng Vương Hưng bồi hồi nhớ lại, bấy giờ là cuối tháng 2.1979, nhiều ngày đêm liền, lòng mỗi người dân hậu phương đều hướng lên biên giới. Làm sao mà dửng dưng được khi tin tức các trận đánh cứ dồn dập đưa về. Đứng ở Hà Bắc mà nghe rõ tiếng pháo giặc dội dến từ hướng Lạng Sơn, Quảng Ninh… ình ình nhức nhối. Đi đâu cũng thấy người ta xúm quanh bên những chiếc máy thu thanh mà bàn luận. Báo mới về, người ta tranh nhau đọc các tin chiến sự, xem những hình ảnh mới nhất của mặt trận. Điệp khúc của bài hát: “Tiếng súng đã vang trên bầu trời biên giới. Gọi toàn dân ta vào cuộc chiến đấu mới…” vang lên khắp mọi nơi suốt đêm ngày, không học mà hầu như tự nhiên ai cũng thuộc, ai cũng muốn hát to lên cho thỏa lòng mình.
 Cựu chiến binh Đặng Vương Hưng (cầm ống nhòm) cùng tiểu đội bộ binh trên điểm chốt 636, Tràng Định, Lạng Sơn năm 1984 |
| Từ 17.2 - 5.3.1979, phía Trung Quốc huy động 600.000 quân, mở cuộc tấn công quy mô lớn gồm nhiều quân đoàn, tập đoàn quân trên dọc biên giới 6 tỉnh phía Bắc nước ta, từ Quảng Ninh, Lạng Sơn, Cao Bằng đến Hà Giang, Lào Cai, Lai Châu. Trong trận chiến kéo dài 30 ngày, 4/6 thị xã dọc biên giới Việt Nam đã bị hủy diệt, hàng chục nghìn dân thường thiệt mạng, trong đó có nhiều phụ nữ và trẻ em. Theo Trung tướng, Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân Nguyễn Như Hoạt, Trưởng ban liên lạc Cựu chiến binh (CCB) Quân đoàn 14 - Mặt trận Lạng Sơn, trên thực tế cuộc chiến tranh chính nghĩa bảo vệ biên giới phía Bắc kéo dài đến năm 1989. Như vậy, chúng ta mất 10 năm làm nhiệm vụ chiến đấu, sẵn sàng chiến đấu và xây dựng tuyến phòng thủ chống lại quân xâm lược. |
Mặt trận mỗi ngày mỗi giờ một thêm gần. Không khí chiến tranh nóng bỏng, khí thế hừng hực đòi cầm súng lên biên giới đánh giặc đã thôi thúc mọi người dân yêu nước. Chính trong những ngày ấy, Trung đoàn 751, Sư đoàn 347 được thành lập gấp theo yêu cầu của Quân đoàn 14 - Mặt trận Lạng Sơn. “Tôi nhập ngũ tháng 10.1976, khi đó đang là Trung đội phó huấn luyện trinh sát của Trung đoàn 196, đóng quân tại vùng núi huyện Sơn Động (Bắc Giang, giáp Lạng Sơn), được điều động về tham gia làm “khung” của Trung đoàn mới...”, CCB Đặng Vương Hưng kể.
CCB Đặng Vương Hưng cùng lớp lính “tổng động viên” khi đó ùn ùn kéo về nơi tập trung với đủ thành phần: Thanh niên ở nông thôn, đường phố; công nhân viên chức Nhà nước; học sinh học nghề và sinh viên đại học; rồi cả những người lính thế hệ chống Mỹ đã phục viên, chuyển ngành, nay lại tái ngũ. Nhiều anh em mới chớm tuổi 18, nhưng cũng không ít ở độ tuổi 25, thậm chí có cả trên 30 tuổi… Tất cả đều chung khí thế sục sôi hướng về cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc.
Nhiều tấm gương anh dũng
Những ngày luyện tập, đào công sự, làm lán trại, xây dựng trận địa trên điểm tựa, những người lính Quân đoàn 14 không thể quên những phiên gác đêm đông lạnh giá, những đêm mưa rả rích truy lung biệt kích thám báo giặc; rồi những cuộc chiến đấu đánh bật kẻ thù khi chúng liều lĩnh lấn chiếm, để giành lại từng tấc đất biên cương cho Tổ quốc. CCB Phạm Văn Quang kể: Nhập ngũ và vào Nam chiến đấu năm 1966, đến tháng 8.1978 ông được điều động từ mặt trận Campuchia về cùng anh em thành lập Tiểu đoàn 1, Trung đoàn 197, thuộc bộ đội địa phương tỉnh Bắc Thái (nay là Thái Nguyên) để huấn luyện chiến đấu và chờ lệnh cấp trên. Trưa ngày 17.2.1979, đơn vị ông nhận lệnh cấp trên cấp tốc chặn địch xâm lược ở Bắc cầu Khánh Khê, với tinh thần bằng mọi giá phải bẻ gãy mũi vu hồi chiến dịch bao vây chia cắt Lạng Sơn của địch. Tiểu đoàn ông được giao nhiệm vụ đi tiên phong gặp địch là triển khai chiến đấu. “Thật tự hào khi nhiều đợt tấn công của địch thời điểm chúng tiến đánh trận địa cao điểm 445 đã bị chặn đứng. Lực lượng địch tiêu hao nhiều, bộ đội ta cũng hy sinh không ít, nhưng trận địa vẫn được giữ vững”.
Ông Quang nhớ lại, sáng 25.2.1979, khi địch tấn công trận địa của Đại đội 1, Tiểu đội Vi Văn Thắng thuộc C1 cảnh giới tiền tiêu đã dũng cảm chiến đấu đến cùng tiêu diệt nhiều tên địch, bẻ gãy mũi tiến công của chúng, trận địa được giữ vững khi cả tiểu đội anh dũng hy sinh. Hết đạn, chiến sĩ ta đánh giáp lá cà với quân địch. Khi anh em xuống tiếp viện thì thấy Tiểu đội trưởng Vi Văn Thắng vẫn ôm chặt tên địch ngay trên bờ công sự, gỡ tay anh ra thì thấy anh vẫn thở, đưa về phía sau một đoạn anh bảo: “Kê đầu tôi lên cao chút nữa để tôi nhìn thấy rõ trận địa chốt của ta lần cuối”, sau đó anh trút hơi thở cuối cùng. Gương hy sinh dũng cảm của anh Vi Văn Thắng được lan truyền khắp đơn vị, tiếp thêm sức mạnh chiến đấu của toàn Trung đoàn.
Trên trận chiến ác liệt, biết bao tấm gương anh dũng đã xuất hiện. Đồng chí Thể, Trung đội trưởng 12 ly 7 cùng anh em rời khỏi thông hào xuống chân đồi tháo súng 12 ly 7 và đại liên trên xe tăng địch bị quân ta bắn hỏng, đem lên trận địa chiến đấu. Đồng chí Đặng - Đại đội trưởng Đại đội 4 dẫn khẩu đội cối 82 lên đỉnh núi đá cạnh cao điểm 445 bắn yểm trợ. Nhưng mỗi khi nổ súng thì pháo địch lại bắn bao trùm cả ngọn núi…
Đêm 4.3.1979, từ trên núi cao, anh em chiến sĩ chứng kiến Sư đoàn 337 bộ đội ta ở Nghệ Tĩnh hành quân thần tốc lên biên giới Lạng Sơn, tràn qua cầu Khánh Khê và sông Kỳ Cùng lên đánh địch trên cao điểm Pa Bách, thuộc xã Bình Chung, quân địch chết nhiều, số còn lại bỏ vũ khí chạy. Ngày hôm sau pháo binh tầm xa của Quân đoàn từ Tu đồn nã vào các cao điểm mà địch chiếm đóng. Chúng bỏ chạy rút về bên kia biên giới.
