Giữ lấy một người
Truyện ngắn của Nguyễn Mỹ Nữ

Bữa cơm dọn ra với chỉ hai đứa. Hoan nhìn vào mâm, gật gù: “Ồ! Mắm. Mắm ruột phải không em? Hấp dẫn quá! Đã lâu anh không được ăn thứ này”. Nói và không hề giấu được vẻ thòm thèm khi nhìn vô chén mắm có màu nâu đỏ, đặc sánh và thơm lựng. Đã năm ngày qua, tính từ lúc về mà tôi vẫn chưa hết cơn ghiền mắm, dù bữa nào cũng ăn. Không loại này phải là loại khác. Chẳng mắm ruốc cũng là mắm cái mắm cơm. Không mắm tôm thì thế vào mắm ruột. Người Việt mình ưa mắm và tôi không là một ngoại lệ, dù đã ở nước ngoài khá lâu. Trúng miền Trung cái gì không biết chứ mắm thì phong phú vô cùng. Mắm đục ăn bánh xèo vỏ. Mắm nêm để chấm cá nướng, bò nhúng dấm mà không thịt, cá thì cứ chan bún tươi, ăn bắt ách bụng sợ vẫn không chịu dừng nữa là. Mắm thu để chấm thịt heo luộc mà cá thu muối thì phải chưng mới là đúng kiểu. Mắm cua phải có nắm lá gừng mà mắm ruột lại phải có miếng thịt ba chỉ.

Tôi ghiền mắm nên chế biến mắm rất ngon như chén mắm ruột trong mâm cơm này. Chỉ là một thứ mắm bình dân và không tốn mấy lăm đồng nhưng, phải công kỹ lắm mới làm ra được. Ruột ở đây là ruột cá ngừ hoặc lồ ồ mà phải muối kìa. Hồi ướp bộ ruột cá, nhất thiết, không được rửa nước và phải bằm nhỏ. Cũng phải để cho được vài ngày thì mắm mới chua và có thể kho được. Cách làm đâu có gì khó. Thịt xắt hột lựu, tao cho ra bớt mỡ, bỏ hành khô vô phi rồi kế đó là ruột cá, tiêu, ớt, đường. Lửa phải thật nhỏ và đều mới thấm tháp. Khi mắm đã keo sệch lại và dậy lên mùi thơm ngào ngạt là được. Cà dĩa mà quệt mắm ruột tốn cơm thôi hết biết.

Minh họa của Thúy Hằng

Rồi những bữa cơm dọn ra giữa nhà, vợ chồng cùng ngồi bệt xuống nền và háo hức ăn cơm mắm với nhau. Bên đó trời lạnh quanh năm, đi làm đã mệt mà về nhà nghe như còn mệt hơn, khi mở tủ lạnh chuẩn bị những bữa ăn một mình với đồ nguội là chính. Ơ thờ nhai, nuốt và ơ thờ coi T.V trong rất nhiều… ngao ngán. Nên luôn phải tưởng tượng ra cảnh mình đang được ăn những chén cơm nóng hổi với những đũa rau thập cẩm, gắp cho vun lên chấm mắm, thấm tháp tới tận chân răng. Tưởng tượng, để cảm ra được cái ngon, cho miếng đồ nguội Mỹ trong miệng bớt ngán và những bữa ăn nhiều uể oải như vậy qua mau.

***

Hồi mới quen tôi, Hoan bị thiên hạ dè bỉu, chê trách dữ lắm. Hoan đầy vẻ ngu ngơ trong khi tôi rất ra kiểu lõi đời. Hoan nhẹ nhàng, nhút nhát mà tôi thì thô kệch và trâng tráo. Hoan hiền khô và tôi thì hoang lung, bợm bãi. Con gái mà quậy phá tới mức địa phương phải gửi đi trại cưỡng bức lao động là biết sao rồi. Hết thời hạn ở trại, tôi “quê”, không thèm về, xin đi làm luôn. Tôi và Hoan gặp nhau ở đó. Ở nông trường thuốc lá Sông Côn. Tôi ở trại ra. Đã vốn không được đẹp lại càng không được đẹp thêm. Da đen thui, người khô rốc. Hoan ở bên nông trường mía chuyển về. Chắc dư chất ngọt nên vốn đã dễ thương lại thêm sự mập căng múp míp, càng dễ thương thêm nữa. Kỳ! Hai đứa trái ngược nhau là vậy, mà như, có cái lực vô hình nào đó cứ bắt phải hút về phía nhau. Thấy khát thèm và muốn đổ ập vào nhau ngay, khi gặp lần đầu. Bữa đó, Hoan xưng hô bà, tui rồi cứ vậy kêu hoài. Tôi đi đâu cũng đòi đi theo. Kêu bà Vi ới ới. Cũng xưng hô vậy hồi tỏ tình: “Vi, tui với bà thương nhau nhen”. Rồi cầu hôn: “Vi, bà lấy tui nhen”. Tôi thì cứ tui và Hoan nói qua nói lại. Tự vì tôi lớn hơn Hoan tới ba tuổi. Kêu khác chỉ một lần. Đó là lần tôi đưa Hoan về nhà, chỉ Hoan và nói với má: “Con tính ưng cái… ông này. Má thấy sao?” Cái sự kêu khác ấy mở ra một bước chuyển mới trong đời tôi: làm vợ Hoan.

Ở với Hoan rất khỏe mà cuộc sống hồi ấy sao mà quá nhẹ. Dễ chịu biết bao và vui thú biết bao. Trúng tụi tôi cũng không coi nặng lắm chuyện bạc tiền: ở tập thể, sống bằng lương và sinh hoạt theo nông trường. Người ta sao mình vậy. Thấy có ai tư riêng gì đâu và vợ chồng tôi cũng thế: đi làm, ăn, ngủ, vui chơi… theo cái đám thanh niên chưa vợ, chưa chồng. Đâu có ai cấm cản và tôi vẫn hút thuốc, uống rượu, coi bộ còn uống nhiều hơn vì cứ “rước” cho Hoan suốt. Có Tú Ân kể ra cũng thêm nhiều rối rắm nhưng con nhỏ này ngay từ lúc sinh ra, y hình, như đã thuộc về mọi người ở đó. Nó mê bác Phúc lái xe hơn ba, ghiền chị Bê cấp dưỡng hơn mẹ, ưa lắm mấy cô chú hãy còn độc thân và giới này vốn chiếm đa số ở nông trường. Bởi đó, con tôi đã biết đi ngủ lang, ngay từ đêm đầu mẹ bỏ bú và sống cùng mọi người, hết sức là tự nhiên.

 Về với Hoan thật khó mà sống với Hoan giờ nặng trịch. Mấy ngày qua cứ thấy Hoan úp úp mở mở rồi giấu giấu che che, tôi thương chồng bắt thắt bóp ruột gan. Giá Hoan khôn khéo và dày dạn, tim tôi đã đỡ nhói. Đây, Hoan sao mà tội? Mắt lấm lét, mặt tái nhợt khi chuông điện thoại reo và lại reo liên miên nên Hoan càng thêm quýnh quáng. Có lần, không đành được, tôi nói: “Hoan đừng làm như vậy. Không nên để cho cô ấy phải chờ” và Hoan ngồi phịch xuống đất, ôm đầu, gục mặt rất lâu. Giá Hoan tỉnh khô được và có thể lấp liếm, lòng tôi đã đỡ buốt đau.

 Ở bên đó, chỉ duy nhất một lần, Tú Ân nói về tình trạng của vợ chồng tôi. Nói, rất thoáng qua nhưng lại quá đủ đầy: “Mẹ… Mà mẹ đừng buồn nghe. Con nghĩ cũng do ba mẹ xa nhau lâu quá…” Cả người tôi lạnh toát sau câu nói của con. Đã tới nước này rồi sao. Tôi biết Hoan chân chất nhưng đàn ông, thường xuyên, phải sống xa vợ nên chuyện bồ bịch làm sao tránh được. Nhưng tôi vẫn tin chắc với Hoan những chuyện đó chỉ là chút lăng nhăng, vui chơi qua đường. Tôi đã luôn tin như vậy đó. Tin lâu nay. Thế mà… Tôi phải gắng gượng lắm, mới có thể bình tĩnh để tiếp tục câu chuyện bỏ dở với con gái:

- Cô ấy ở luôn tại nhà mình?

- Dạ! Hồi con còn ở nhà thì chưa dọn tới.

- Chỉ ở lại đêm?

- Dạ, nhưng chỉ mấy hồi con về nội hay ở bên cô Sáu. Nghe lối xóm nói lại.

- …

- Mẹ. Chắc ba thương thiệt. Hồi giờ cũng chỉ có mình cô đó.

Lần đầu, kể từ khi Tú Ân qua, tôi rời nhà vào ban đêm. Tôi đi những bước vô hồn vô ga ra, ngồi vô hồn trước vô lăng và lái xe vô hồn qua rất nhiều con đường, nơi chốn… Có con phố nào dẫn tôi về? Có cái hẻm nào cho tôi dừng? Có nơi nào có thể bắt tôi đứng lại và còn có chỗ nào cho tôi được chui vô ẩn náu. ẨÍn náu một đời. Đêm đó, Tú Ân vẫn đợi mẹ dù rất khuya. Đứa con gái mười sáu tuổi của tôi mới tuyệt vời biết bao và cuộc đời cũng vậy: tuyệt vời. Khi còn có một người đợi mình về, rót cho mình ly rượu, thăm nom mình bằng những ánh nhìn ân cần và sớt chia với mình những nỗi niềm trong sự trầm im. Cuộc đời đâu có nhỏ nhen. Khi ban tặng cho tôi Tú Ân, để tôi biết dừng lại trước khi phá phách. Đứng khựng trước hồi muốn cuồng điên và kịp dằn lòng trước lúc nổi loạn. Con gái tôi ngoan như thế, học giỏi như thế, thông cảm và thương lo cho ba mẹ như thế sao tôi có thể ném hắt đi tất cả và đập vỡ tan đi hết thảy. Đêm đó, có mỗi một ly rượu Tú Ân rót cho mà sao tôi uống mãi không hết. Đêm đó, sau khi đã bắt con gái đi ngủ tôi ngồi hoài. Bất động nhưng đã thôi vô hồn, để thấm thía quá một câu thơ. Câu thơ của ai, tôi không còn nhớ nổi: “Rưng rưng một cốc rượu cầm tay”.

***

Loan nghiêng đầu, mại mắt cả lúc lâu rồi mới ào lại ôm chầm lấy tôi và la to, mừng rỡ:

- Vi phải không? Á, Việt kiều… Mà Việt kiều sao… bèo dữ vậy mày?

- Bèo là sao? Là lùi xùi… Là không thơm tho… Là…

- … bùi bụi. Được chưa?

- Thì tao là Vi “bụi” mà. Còn mày? Sao cái mắt mại hoài vậy? Hồi đi học mắt mày mại không trách gì, vì mới lớn mê trai nhiều, liếc nhiều nên mại nhiều. Giờ già rồi. Không lẽ…? Cái mắt vậy, sao không chịu đi cân lại đi, bà nhỏ?

- Cân. Cân cái mỏ xìa mày á! Cho nó bớt nhọn. Bớt hỗn. Bớt ăn hàng. Bớt nói bậy… Thôi vô. Bà già ở nhà sau. Lâu lâu cũng nhắc mày. Má tao bả nói cái con ở nông trường mà cái tướng dơ dơ là tao biết mày liền. Mày làm sao sạch nổi? Bữa nay còn hút thuốc không bà? Đó! Cái miệng hôi rình…

- Thuốc thơm mà mày làm quá thuốc rê hồi đó, cuốn điếu nào điếu đó to sụ. Hơi… hôi hôi một chút mà đã. Bây giờ có hút ngon ạ.

 Trưa đó, Loan đi mua gỏi cá về cho tôi ăn. Má Loan nhìn tôi cuốn bánh tráng quá khéo, cười lên sằng sặc và đấm tôi thùm thụp: “Việt kiều gì cái con này…” Loan thấy tôi ăn quá nhiều với cái miệng quá lanh, dòm tôi ngạc nhiên đến độ cái mắt hết… mại luôn. Nó nói: “Bảo đảm bên Mỹ mày sống khổ và đói dài dài”. “Giỡn. Tao làm ở casino lương cao mà tiền tip cũng khá lắm à nghe! Tao thuộc loại giàu đó”. Loan trề môi, lộ vẻ không tin. Kỳ! Cái mắt mới bớt mại một chút đó cái mại trở lại liền, khiến tôi không dám nhìn nó lâu vì sợ cười rớt đồ ăn trong miệng. Tôi có cái tật không cười thì thôi mà cười là hết cỡ, nên rất là nguy hiểm khi đang ngậm thức ăn đầy một miệng như thế này. Về Việt Nam sướng đủ thứ và sướng nhất là cái chuyện ăn và nói. Tôi vốn mê ăn và có thói quen hay nói bậy. Sống lâu bên đó miệng bỏ không hoài cũng buồn, phải nhai kẹo cao su cho các cơ và hàm có việc làm. Đã tưởng cái mê, thèm, ghiền và những thói quen mất biến. Đâu dè chỉ lận vô bên trong, giờ về ngồi giữa vòng vây người thân và được đàn đúm bạn bè trở lại, bỗng trồi lên. Bao nhiêu từ ngữ hay ho và độc đáo bị bắt buộc ngủ quên nhiều năm, giờ có cơ hội cứ ngọ nguậy nơi cổ họng, sao mà làm thinh cho nổi. Tình cảnh đó mà phải khâu miệng vá môi cực lòng chết đi được.

Thế nhưng chỉ nửa tiếng sau đó, tôi đã phải gác lại mọi sự ba hoa cười cợt để nín im nghe Loan kể chuyện Hoan, lúc hai đứa nằm nghỉ. Giọng Loan lúc giễu cợt, hồi ngậm ngùi. Nó nói những điều mà suốt mấy ngày qua, tôi đã phải nghe ắp đầy cả hai tai và phải nhét chặt cứng hết cả cõi lòng. Ai cũng nói, khi gặp. Loan là đứa vốn vô tâm vậy mà xót bạn, tức giận, phải lên tiếng. Loan nói tôi bị lợi dụng và rít giọng: “Mày cày như trâu ở bên đó. Để nuôi ổng mập mình. Để cất nhà cho lớn, cho tiện nghi. Để… để ổng rước vợ mới về ở cho nó sướng rồi mày nuôi tiếp con vợ quần trơn áo mỏng, ăn không ngồi rồi của ổng. Đồ. Đồ ngu…” Hai từ cuối bật ra khỏi miệng Loan, chắc nó cũng không thể ngờ.

 ***

 Tôi ngồi với Nhã suốt buổi sáng ở quán. Có sông trong từng nhắc, kể của hai đứa và có biển ở ngay trước mặt. Nhã là bạn. Bạn hồi ở trại cưỡng bức lao động và bạn hồi ở nông trường. Nó giờ giàu sụ nhưng buồn bã nhiều. Tôi giờ tiền nhiều nhưng mệt mỏi quá. Rất khác với thời mắm muối rau dền, rau lang, rau tập tàng… nhưng hăm hở sống và lòng lúc nào cũng căng chật những yêu thương. Sự yên lành thì thôi dư giủ. Đừng có chuyện nông trường giải thể, chắc gì vợ chồng tôi đã ẵm con về lại phố xá, lơ ngơ đương đầu với muôn vàn túng quẫn để rồi quá bức bách, tôi đành nghe lời bà ngoại Tú Ân, bỏ chồng con ở lại cùng gia đình qua Mỹ theo diện con lai. Và Nhã? Sức mấy mà nó chịu bỏ một nơi sống khỏe như vậy để ra đi. Không phải nó luôn nói là có thể ở đó đến suốt đời hay sao.

 Nhã yêu sông đến lạ lùng và tôi chưa hề biết, có một người nào đắm đuối với sông đến làm vậy. Hồi ở trên đó, rảnh là nó ra sông. Sông Côn khi chảy qua nông trường thuốc lá của chúng tôi đã bớt đi cái dữ dằn nhưng không có nghĩa là bao giờ cũng êm xuôi. Nhã người Bắc và nó hay dùng chữ “cáu” để ám chỉ những lúc sông như thế: sông không được hiền. Tôi cũng chưa từng thấy một ai nói vậy. Cái con này nó có nhiều cái kỳ cục lắm kìa. Vừa rồi nó cũng nói thế, với biển: “Mày có thấy không Vi? Biển cứ như đang cáu” khi hai đứa mải miết ngắm từng đợt sóng cuộn trào mạnh mẽ. Đập ầm ầm lên bờ bãi khiến nước bật tung lên và bắn ra khắp phía. Nhã nói đó là những cái hoa nước. Chỉ nở bừng ra có một rất… chút và vỡ nát ngay, lúc chạm vào cát.

 Khi Nhã nói câu ấy, tôi hiểu, nó đã có rất nhiều lần ngồi một mình trước biển và ngắm nhìn sóng vào những mùa không yên. Hôn nhân đã không còn và Nhã đang có những khoảng thời gian thật lắng cho riêng mình. Nhã đã chia tay thật sự với bố của các con nó. Người đàn ông đó nhờ trăng hoa mà nổi tiếng và nổi tiếng… lâu đến như vậy, Nhã ly dị cũng là phải. Tôi hỏi: “Mày có cáu lắm không?” Nhã chu mũi, cười hiền: “Hồi bỏ nhau chính thức thì không nhưng trước đó, những lần vơ vội áo xống, ra đi ngăn ngắn ngày thì có cáu đấy. Có khi cáu đến cực điểm ấy chứ”. “Thế bây giờ. Sau mấy năm?”. “Lại thấy mọi chuyện rồi là cuộc đời. Tất tần tật nhẹ hều”. Giọng Nhã bình thản đến lạ lùng và hai từ nhẹ hều thốt ra khỏi miệng nó, bỗng làm tôi muốn khóc. Phải như tôi tìm gặp được cái sự nhẹ hều ấy cho riêng mình?

 Đang không tôi nghĩ đến Hoan và tình cảnh của mình cùng rất nhiều kỷ niệm vợ chồng. Tôi đang như thế nào đây chứ. Khi ngồi ngay đây lại đau đáu nhớ về một tổ ấm, một mái nhà. Một nơi cách cái quán này vừa vặn năm phút đi xe gắn máy với tốc độ ba mươi cây số một giờ. Một nơi, hồi tôi đi, chung quanh nhà còn là sình bãi trống trơn và giờ về thay vào là rất nhiều quán nhậu ồn ào. Một nơi đẫm gắt không khí của gia đình và đặc sệt đời sống của lứa đôi mà tôi đã không thể đem theo, đành bỏ lại. Ở đó là nơi ghi dấu cuộc sống chung của tôi và Hoan với ngổn ngang, bề bộn, chất chồng những âm điệu, màu sắc, ảnh hình… trong muôn vàn khuôn mặt của hôn nhân. Đó giỡn đùa rồi gây cãi. Đó cười nói hả hê rồi bực dọc than van. Tiền bạc thiếu quanh năm nhưng nắng mưa lại chan hòa suốt bốn mùa đi, ở. Là chỗ nào vậy kìa nếu không là nơi ấy. Nơi, nắng theo lỗ thủng của tôn lọt vô nhà làm thành những đường xiên xiên. Thấy cũng hay hay và mưa không đời nào chịu báo trước, khiến nửa đêm mái dột, đầm ướt hết cả chỗ nằm. Hai đứa vẫn bất cần. Mải mê và bỏng rẫy yêu đương. Sao mà tôi thương quá cái sự bất cần hồi đó. Và thèm thuồng nữa. Và khát khao… Cuộc sống một mình nhiều năm, tôi trông mình có thể quên phắt đi cho tâm rảnh và cái đầu thôi khỏi nhức căng. Nhã nói: “Ông Hoan lành tính và tụi mày vẫn có thể thu xếp được. Chẳng còn nơi để về nhưng gắng gỏi, để mà, giữ lấy người ấy Vi ạ”.

 Tự nhiên tôi khóc. Khóc như một đứa trẻ lên năm khi biết mình vừa bị lấy cắp đi món đồ chơi đẹp nhất. Và khóc. Khóc như một phụ nữ năm mươi, vừa kịp nhận ra: không biết mình có còn đủ sức, để giành lại những gì là linh thiêng và quý giá nhất trong đời.