Hệ giá trị gia đình trong thời kỳ mới

Gìn giữ giá trị truyền thống gia đình Việt Nam trong xã hội hiện đại

Để gìn giữ những giá trị tốt đẹp trong gia đình, trước hết cần giáo dục về giá trị gia đình, làm sáng rõ, phát huy những giá trị này, giáo dục cho cả thế hệ trẻ và người trưởng thành.

Giá trị gia đình sẽ chỉ đạo cho những mối quan hệ trong gia đình

Theo PGS.TS. Lê Quý Đức, nguyên Phó Viện trưởng Viện Văn hóa và phát triển, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, giá trị truyền thống của gia đình Việt Nam trước hết biểu hiện cho những mối quan hệ trong gia đình. Mối quan hệ giữa con cái với cha mẹ gắn với chữ “hiếu”. Còn giá trị của cha mẹ đối với con cái là thương yêu, biểu hiện qua sự chăm sóc, nâng đỡ, nuôi dạy con cái tử tế, tạo điều kiện tốt đẹp nhất cho con.

Trong đạo lý phong kiến có ảnh hưởng của văn hóa Trung Hoa, mối quan hệ giữa con cái với cha mẹ có chuẩn mực là sự thân (tức là nghe lời cha mẹ), thủ thân (tức là giữ gìn thân xác, sức khỏe để lao động sản xuất, báo hiếu cho cha mẹ).

Bên cạnh đó là các quan niệm khác như thiện kế, thiện nghiệp (tức là hoàn thiện nghề nghiệp của cha mẹ), dương thanh hiển thân (con cái có trách nhiệm làm cho tên tuổi của mình nổi lên, tức là học hành tấn tới, thành đạt, giàu có để mang vinh hiển cho cha mẹ).

Mối quan hệ giữa anh chị em trong gia đình lại có chữ “lễ”, “anh em như thể tay chân”, người em phải tôn trọng anh chị trong nhà.

gia-dinh-4.jpg
Nguồn: ITN

PGS.TS. Lê Quý Đức nhấn mạnh, con người khi bước vào đời sống xã hội thì quan hệ đầu tiên là quan hệ gia đình. Đó là biểu hiện văn hóa của con người, là những quy tắc ứng xử làm cho người ta sống được trong xã hội, mang tinh thần nhân văn, nhân bản. Xã hội nào cũng bắt đầu từ gia đình. Một quốc gia có thể bị xâm lược sau đó giành lại độc lập, nhưng nếu xóa bỏ gia đình thì nhân loại không tồn tại được. Những giá trị gia đình sẽ chỉ đạo cho những mối quan hệ trong gia đình, là chuẩn mực cho quan hệ gia đình. Đây là điều rất quan trọng để con người tồn tại. Như vậy, nếu gia đình tồn tại thì giá trị gia đình vẫn phải được bảo vệ.

Trong xã hội hiện đại, giá trị gia đình vẫn được củng cố. Điều này thể hiện trong các Văn kiện của Đảng, khi nói về văn hóa, xã hội đều đề cập đến yếu tố gia đình. Đảng, Nhà nước, xã hội đều quan tâm đến vấn đề xây dựng hệ giá trị gia đình.

Cần giáo dục về giá trị gia đình

PGS.TS. Lê Quý Đức cho rằng, để gìn giữ những giá trị tốt đẹp của gia đình, trước hết cần giáo dục về giá trị gia đình. Cần làm sáng rõ, phát huy những giá trị này, giáo dục cho cả thế hệ trẻ và người trưởng thành. Nho giáo đưa ra nguyên tắc con người phải làm tốt các vai trò ở vị trí của mình: cha nên cha, con nên con, anh nên anh, em nên em, chồng nên chồng, vợ nên vợ thì đạo đức gia đình mới được bảo đảm (phụ phụ, tử tử, huynh huynh, đệ đệ, phu phu, phụ phụ, nhi gia đạo chính). Còn quan điểm của đạo Phật là giáo dục sự liên thông, tức là thế hệ trước với thế hệ sau phải thông cảm, thấu hiểu lẫn nhau.

Giải pháp quan trọng khác là đầu tư vào gia đình, để gia đình thực hiện được chức năng giáo dục của mình - chức năng mà không một tổ chức xã hội nào thay thế được. Đầu tư ở đây bao gồm đầu tư vào đời sống vật chất, đời sống tinh thần, chỗ ăn, chỗ ở, thời gian, dịch vụ...

Bên cạnh đó, các cơ quan, tổ chức Đảng, Mặt trận, người cao tuổi, thanh niên, phụ nữ và tất cả tổ chức chính trị xã hội cần quan tâm nhiều hơn đến vấn đề xã hội, các hoạt động cho xã hội.

Đặc biệt, cần đem cả những giá trị mới vào trong giáo dục gia đình để phù hợp với thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đô thị hóa, toàn cầu hóa hiện nay; thay vì chỉ “khư khư giữ lấy” những giá trị cũ của thời kỳ phong kiến để giáo dục trong gia đình.

Cũng theo PGS.TS. Lê Quý Đức, cần có giải pháp nâng cao đời sống của xã hội nói chung và các gia đình nói riêng, kể cả đời sống vật chất, đời sống chính trị và xã hội; đồng thời nâng cao ý thức dân chủ trong gia đình.

PGS.TS. Lê Quý Đức nhìn nhận, có sự “lưỡng diện” trong các gia đình hiện nay, khi một mặt có sự phát triển tốt đẹp, bảo vệ các giá trị gia đình; nhưng một mặt lại quá thiên về gia đình với hệ quả là có những thành viên trong gia đình cùng bắt tay để tham nhũng, tham ô hay vướng vào các hành vi phạm pháp. Để hạn chế những hệ lụy này, việc tập trung đầu tư vào 5 giải pháp nói trên là vô cùng quan trọng.

Đời sống

Ảnh minh họa
Xã hội

Tăng giám sát để nguồn lực giảm nghèo đi đúng hướng

Để thực hiện thành công Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025 (gọi tắt là Chương trình), Kiểm toán Nhà nước sẽ tiếp tục kiểm tra, giám sát; ứng dụng khoa học công nghệ để bảo đảm nguồn lực của Chương trình theo đúng nội dung, mục tiêu đề ra.

ĐBQH Trần Văn Khải (Hà Nam) phát biểu
Chính trị

Biến chính sách việc làm thành lợi thế cạnh tranh quốc gia trong kỷ nguyên số

Thảo luận về dự án Luật Việc làm (sửa đổi) chiều nay, 25.3, các đại biểu Quốc hội cho rằng, việc sửa đổi Luật Việc làm lần này là cơ hội vàng để thể chế hoá các định hướng chiến lược của Nghị quyết 57 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, biến chính sách việc làm thành lợi thế cạnh tranh quốc gia trong kỷ nguyên số.

Các đại biểu tham dự cắt băng khai mạc triển lãm ảnh "Lâm Đồng - 50 năm giải phóng"
Xã hội

Triển lãm ảnh "Lâm Đồng - 50 năm niềm vui thống nhất"

Sáng 25.3, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lâm Đồng đã long trọng tổ chức triển lãm ảnh với chủ đề “Lâm Đồng - 50 năm niềm vui thống nhất”. Sự kiện nhằm chào mừng Kỷ niệm 50 năm giải phóng Lâm Đồng, hướng tới cùng cả nước kỷ niệm 50 năm giải phóng miền Nam và thống nhất đất nước.

Bất chấp nguy hiểm, phố cà phê đường tàu vẫn đông khách "check in"
Đời sống

Bất chấp nguy hiểm, phố cà phê đường tàu vẫn đông khách "check in"

Bất chấp rào chắn, nguy hiểm rình rập đến tính mạng, nhiều du khách vẫn tìm đến Train Street Coffee Street Ha Noi (phố cà phê đường tàu) tọa lạc trên địa bàn các phường Cửa Nam, Hàng Bông, Cửa Đông (quận Hoàn Kiếm) và một phần trên phường Điện Biên (quận Ba Đình) để check in,  vì cho rằng nơi đây cho họ trải nghiệm "có một không hai"...

Vươn lên cùng "đôi cánh" tín dụng chính sách
Đời sống

Vươn lên cùng "đôi cánh" tín dụng chính sách

Không chỉ thiết kế các chính sách cho vay ưu đãi giải quyết việc làm, trang trải học phí, mà Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) còn đóng góp tích cực vào công tác an sinh xã hội, giúp các gia đình có hoàn cảnh khó khăn phần nào yên tâm cho con em mình thỏa ước mơ đến trường học tập, xây dựng tương lai...

Động lực cải cách từ Luật Bảo hiểm xã hội 2024
Đời sống

Động lực cải cách từ Luật Bảo hiểm xã hội 2024

Theo Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam, Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 có hiệu lực từ ngày 1.7.2025, được kỳ vọng sẽ tạo ra cú hích mạnh mẽ cho cải cách thủ tục hành chính, đặc biệt trong tổ chức thực hiện chính sách pháp luật về bảo hiểm xã hội.

Hà Nội: Hàng nghìn người dân tham gia thực hành phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ
Đời sống

Hà Nội: Hàng nghìn người dân tham gia thực hành phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ

Tổ đội Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ Bắc Từ Liêm vừa phối hợp cùng cơ sở tòa nhà chung cư 1A, 2A Vinaconex, phường Phú Diễn và tòa nhà chung cư An Bình City, phường Cổ Nhuế 1 tổ chức các hoạt động tuyên truyền, trải nghiệm, thực hành phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn cứu hộ quý I năm 2025 trực tiếp tại các cơ sở với sự tham gia của 1.000 người dân.

"Chuyển dịch xanh – Tương lai xanh"
Đời sống

"Chuyển dịch xanh – Tương lai xanh"

Chiến dịch Giờ Trái đất tại Việt Nam do Bộ Công Thương đồng chủ trì, thu hút sự quan tâm và hưởng ứng của 63 tỉnh, thành phố cùng đông đảo các tầng lớp nhân dân. Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) là một trong những đơn vị tiêu biểu, luôn tích cực phối hợp để triển khai hiệu quả chương trình.

Đời sống

Mở rộng quyền lợi cho người tham gia bảo hiểm y tế

Từ ngày 1.7.2025, Luật Bảo hiểm y tế sửa đổi chính thức có hiệu lực, mang đến nhiều thay đổi đáng kể về mức hưởng bảo hiểm y tế (BHYT). Những quy định mới giúp mở rộng quyền lợi, giảm gánh nặng tài chính cho người bệnh và tạo điều kiện thuận lợi hơn trong quá trình điều trị.

Chương trình đã giúp hàng nghìn trẻ em được phẫu thuật thành công. Ảnh VNA
Đời sống

Vietnam Airlines triển khai “Quyên góp dặm bay” hỗ trợ phẫu thuật cho trẻ em Việt Nam

Vietnam Airlines chính thức khởi động chiến dịch "Quyên góp dặm bay" năm 2025 cho các hội viên chương trình khách hàng thường xuyên Lotus nhằm mang đến cơ hội điều trị cho trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt trong y học. Đây là một trong những hoạt động trách nhiệm xã hội tiêu biểu mà hãng đã thực hiện trong nhiều năm qua.