Khu vực được xác định để lập trạm thu phí vào nội đô là từ đường vành đai 3 trở vào, cụ thể phạm vi thu phí giới hạn bởi các đường: Vành đai 3 - cầu Thanh Trì - Pháp Vân - Mai Dịch - Phạm Văn Đồng - trục Tây Thăng Long - Võ Chí Công - Cầu Nhật Tân - Đường Hoàng Sa - Đường Trường Sa - Đường Lý Sơn - Đường Nguyễn Văn Linh và khép kín vào vành đai 3.
Đối tượng thu phí là ô tô di chuyển từ bên ngoài vành đai 3 vào trong khu vực thu phí có nguy cơ ùn tắc giao thông. Nhóm xe được miễn phí gồm xe ưu tiên theo quy định hiện hành, xe công an, quân đội, xe cứu thương, xe cứu hỏa; xe công vụ; xe buýt công cộng... Nhóm xe được giảm phí gồm ô tô của các doanh nghiệp công ích, ô tô kinh doanh vận tải hành khách; vận tải nội bộ từ 10 chỗ trở lên; ô tô kinh doanh vận tải hàng hóa; ô tô từ 9 chỗ trở xuống của hộ gia đình trong khu vực thu phí, ô tô của cơ quan công sở trong khu vực thu phí.
Lý giải về mức phí, Sở Giao thông - Vận tải Hà Nội cho rằng, theo nguyên tắc, mức phí đủ tác động điều chỉnh hành vi trên cơ sở thực tế về mức thu các điểm đỗ xe trong khu vực trung tâm thành phố. Dự kiến mức thu hợp lý để có tác dụng điều chỉnh hành vi người điều khiển phương tiện là khoảng 100.000 đồng. Thời gian áp dụng thu phí xe vào nội đô là từ 5h - 21h, tổng mức đầu tư cho việc lập hệ thống trạm thu phí vào nội đô dự tính khoảng 2.600 tỷ đồng. Từ nay đến năm 2023, Sở và các đơn vị có liên quan sẽ khảo sát, xây dựng lắp đặt các trạm thu phí, thời gian dự kiến bắt đầu thu phí xe vào nội đô là trong năm 2024...
Đại diện nhóm Tư vấn nghiên cứu Đề án của Trường Đại học Giao thông - Vận tải cho biết, giảm ùn tắc giao thông là ưu tiên hàng đầu nhằm bảo đảm mục tiêu giảm ùn tắc giao thông khu vực thu phí. Qua nghiên cứu, đánh giá, khi thực hiện thu phí sẽ giảm khoảng 20% lưu lượng giao thông đi vào khu vực thu phí, từ đó giảm ùn tắc giao thông.
Về hiệu quả thu ngân sách, nếu mức phí 50.000 đồng/lượt xe sẽ đủ bù đắp chi phí đầu tư và chi phí quản lý vận hành. Với mức phí thu 100.000 đồng, sẽ có nguồn thu về ngân sách hàng năm khoảng 300 tỷ đồng. Bên cạnh đó còn khuyến khích người tham gia giao thông sử dụng phương tiện vận tải hành khách công cộng, giảm ô nhiễm môi trường; điều chỉnh hành vi sử dụng phương tiện giao thông theo hướng tích cực...
Thực tế, không chỉ Hà Nội mà TP. Hồ Chí Minh cũng đã lên kế hoạch thu phí đối với một số phương tiện vào trung tâm thành phố nhằm giải quyết tình trạng ùn tắc giao thông. Điểm chung của các đề án này là đề xuất, sau đó im ắng một thời gian, sau đó lại đề xuất. Vậy nhưng câu hỏi đây có thực sự là giải pháp căn cơ và liệu có khả thi để giảm ùn tắc giao thông, giảm thiểu ô nhiễm môi trường lại chưa được lượng hóa cụ thể?
Hơn nữa, dù thu phí vào nội đô để giảm xe cá nhân, ùn tắc là việc cần làm, tuy nhiên các chủ trương, quy định này phải tuân thủ các quy định của pháp luật. Đặc biệt, vấn đề ùn tắc giao thông vốn dĩ đã nan giải từ nhiều năm nay và nếu muốn người dân chuyển từ giao thông cá nhân sang giao thông công cộng thì loại hình này phải đáp ứng được nhu cầu của người dân chứ không phải cứ thu phí là sẽ giảm ùn tắc.
