Ngành công nghiệp doanh thu hàng trăm tỷ đô la

Ngành công nghiệp bán dẫn và vi mạch được coi là một trong những ngành công nghiệp quan trọng với doanh thu hàng trăm tỷ đô la và đã trở thành ngành công nghiệp mũi nhọn của nhiều quốc gia trên Thế giới.

Công nghiệp bán dẫn và vi mạch những năm gần đây đã phát triển thành ngành công nghiệp quan trọng của quốc gia, chiếm một phần ba tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam.

Hiện Việt Nam đứng thứ 9 trên toàn cầu ở lĩnh vực xuất khẩu hàng điện tử. Trong 8 tháng 2022, điện thoại và linh kiện điện tử có kim ngạch xuất khẩu lớn nhất, đạt 39,6 tỉ USD, tăng 12,1% so với cùng kỳ năm trước. Như vậy có thể thấy rằng tiềm năng và dư địa để phát triển ngành công nghiệp vi mạch bán dẫn ở Việt Nam là vô cùng lớn.

Thực tiễn tại Việt Nam đã chứng minh ngành thiết kế và chế tạo vi mạch đang trở thành ngành công nghệ thực sự hấp dẫn và thu hút nguồn vốn FDI của một số tập đoàn công nghệ bán dẫn hàng đầu thế giới, như: Samsung, Amkor Technology Inc, Hana Micron (Hàn quốc); Intel, Synopsys, Qorvo (Mỹ); Renesas Electronics (Nhật Bản); USI Electronics của Đài Loan (Trung Quốc)…

Ưu tiên đầu tư

Quán triệt văn bản chỉ đạo của Đảng và Chính phủ, ĐH Quốc gia Hà Nội đã giao cho trường Đại học Công nghệ (ĐHCN) triển khai các kế hoạch đào tạo, nghiên cứu khoa học tập trung vào những lĩnh vực có liên quan tới công nghiệp bán dẫn/Chip bán dẫn từ rất sớm.

Trường ĐHCN với đội ngũ cán bộ gồm nhiều giảng viên, chuyên gia và các nhà khoa học có kinh nghiệm nghiên cứu, giảng dạy là một trong những đơn vị thành viên chủ chốt tham gia tích cực vào các dự án thiết kế và sản xuất vi mạch bán dẫn thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội (ĐHQGHN).

Bên cạnh đó, Nhà trường cũng đã và đang từng bước triển khai nhiều hoạt động đào tạo và nghiên cứu khoa học nhằm đào tạo ra các thế hệ cử nhân và kỹ sư mới của trường có trình độ và kỹ năng chuyên môn tốt để có thể tham gia tích cực và hiệu quả vào thị trường lao động thiết kế, chế tạo vi mạch bán dẫn đầy tiềm năng này.

Trong sản xuất linh kiện bán dẫn và vi mạch, công đoạn thiết kế có vai trò quyết định và chiếm tới hơn một nửa giá trị trong tổng số giá trị của chuỗi sản xuất chất bán dẫn. Công đoạn này là thế mạnh và là tiền đề để các kỹ sư của Việt Nam có thể tham gia. Bởi vậy, để giúp cho các kỹ sư của Việt Nam nói chung và các sinh viên của Trường ĐHCN nói riêng có thể tham gia tốt vào công đoạn này, Nhà trường đã triển các chương trình đào tạo định hướng về bán dẫn và vi mạch từ bậc Đại học đến Thạc sĩ, Tiến sĩ.

Trong đó có các chương trình đào tạo như: Công nghệ Kỹ thuật Điện tử-Viễn thông, Kỹ thuật Máy tính, Công nghệ Kỹ thuật Cơ Điện tử …Các chương trình này của Nhà trường đã được đưa vào giảng dạy trong nhiều năm qua góp phần đào tạo hàng nghìn nhân lực chất lượng cao có trình độ từ cử nhân và kỹ sư cho tới thạc sĩ, tiến sĩ có khả năng tham gia vào các công đoạn khác nhau của nền công nghiệp thiết kế vi mạch.

Cùng với các chương trình đào tạo có liên quan, các hướng nghiên cứu, thiết kế, chế tạo chip và công nghệ bán dẫn cũng đã được Nhà trường triển khai và bước đầu đã có những kết quả nhất định, thể hiện tiềm năng phát triển của nhà trường.

Nhà trường đã có 04 nhóm nghiên cứu và 04 phòng thí nghiệm đang triển khai các hướng nghiên cứu về chế tạo linh kiện bán dẫn, thiết kế, chế tạo các linh kiện, hệ thống cơ điện tử tiên tiến hay nghiên cứu vật liệu và linh kiện Micro-nano, thiết kế và ứng dụng vi mạch điện tử, …

Với cơ sở vật chất được tăng cường tích lũy qua nhiều năm qua kết hợp đội ngũ mạnh gồm nhiều các nhà nghiên cứu, các chuyên gia có kinh nghiệm và trình độ chuyên giỏi đã giúp trường ĐHCN triển khai nhiều đề tài KHCN với các sản phẩm khoa học và sản phẩm sở hữu trí tuệ liên quan đến thiết kế, chế tạo chip/vi mạch bán dẫn có giá trị khoa học và ứng dụng thực tiễn cao.

Thống kê hàng năm cho thấy số lượng các công trình khoa học là các bài báo khoa học đăng tải trên các tạp chí khoa học quốc tế và trong nước, các sáng chế và giải pháp hữu ích của nhà trường lên tới hơn 200. Trong đó, có nhiều công trình nghiên cứu có giá trị khoa học liên quan tới lĩnh vực thiết kế vi mạch bán dẫn.

Mở rộng giao lưu quốc tế

Lãnh đạo nhà trường cho biết, thực tế trong những năm qua, công tác sinh viên nghiên cứu khoa học theo hướng liên quan tới công nghệ thiết kế, chế tạo và ứng dụng vi mạch cũng là một trong những ưu tiên quan trọng của Nhà trường.

Hàng năm, sinh viên của trường ĐHCN được khuyến khích và tạo điều kiện tham gia vào các sân chơi sáng tạo do nhà trường phối hợp với doanh nghiệp trong nước tổ chức như: IoT challenge (do ĐHCN và FPT Software phối hợp tổ chức, sinh viên trường Đại học Công nghệ đạt giải nhất các năm 2022, 2023), sinh viên nghiên cứu khoa học cấp trường, sinh viên nghiên cứu khoa học cấp ĐHQG ...

Bên cạnh đó, các cuộc thi và giao lưu với sinh viên quốc tế như: LSI design contest tổ chức thường niên tại Nhật Bản (các nhóm SV nghiên cứu của Nhà nhiều lần đoạt giải thưởng này, trong đó có một lần đoạt Giải Nhất); Synopsys ARC design contest (tại Đài Loan); SEACAS Hackathon (Indonesia); Chipathon 2023 (Malaysia)… cũng được Nhà trường thúc đẩy với mong muốn tăng cường nhận thức và tạo ra môi trường hội nhập quốc tế đối với các SV của Nhà trường.

Mối liên hệ hữu cơ giữa Nhà trường đặc biệt là các phòng thí nghiệm nghiên cứu với các doanh nghiệp trong và ngoài nước trong nhiều lĩnh vực khác nhau trong đó có lĩnh vực thiết kế vi mạch luôn là mối quan tâm hàng đầu của trường ĐHCN.

Sự hợp tác sâu rộng với các đối tác là các doanh nghiệp có tiềm lực và công nghệ trong lĩnh vực thiết kế chip/vi mạch bán dẫn tiêu biểu có thể kể tới như: Viettel, VNPT, FPT, Samsung, LG, Toshiba, TSMC (Đài Loan, Trung Quốc), Global Foundry (Hoa Kỳ), CMP (Pháp), VDEC (Nhật Bản), Synopsys (Hoa Kỳ), hãng Mentor Graphics (Hoa Kỳ) ... hàng năm tạo điều kiện cho sự ra đời của rất nhiều các công trình nghiên cứu được đặt hàng từ các doanh nghiệp đối với các phòng thí nghiệm các trung tâm nghiên cứu của Nhà trường.