Thiếu giáo viên, khó tuyển dụng giáo viên là nỗi trăn trở của nhiều địa phương
Bên cạnh kết quả đạt được năm học vừa qua, báo cáo của Bộ GD-ĐT cho thấy, việc triển khai thực hiện kế hoạch năm học 2023 - 2024 vẫn còn một số tồn tại, hạn chế.
Theo đó, tình trạng thiếu giáo viên còn diễn ra phổ biến tại nhiều địa phương. Việc rà soát, sắp xếp mạng lưới cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông còn bất cập. Còn tình trạng thiếu trường, lớp ở một số địa phương. Cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học cấp mầm non, phổ thông còn thiếu, chưa đáp ứng yêu cầu đổi mới Chương trình Giáo dục phổ thông 2018.
Công tác bảo đảm an toàn cho trẻ em mầm non ở các cơ sở giáo dục mầm non độc lập, tư thục, nhất là tại các vùng đô thị, khu công nghiệp, khu chế xuất còn hạn chế. Việc quản lý các cơ sở giáo dục tư thục nói chung; cơ sở giáo dục có vốn đầu tư nước ngoài; cơ sở có yếu tố nước ngoài nói riêng của các Sở GD-ĐT còn bị động, không kịp thời phát hiện những bất cập.
Tình trạng bạo lực học đường, mất an toàn vệ sinh thực phẩm trong trường học vẫn còn xảy ra ở một số cơ sở giáo dục, gây bức xúc trong dư luận…
Tại Hội nghị, đại diện các Sở GD-ĐT đã trao đổi về những kết quả đạt được, những kinh nghiệm triển khai nhiệm vụ giáo dục tại địa phương; đặc biệt là chia sẻ về những khó khăn, giải pháp tháo gỡ và nêu kiến nghị, đề xuất với Bộ GD-ĐT. Trong đó, khó khăn, giải pháp khắc phục thiếu giáo viên, cơ sở vật chất vẫn được nhiều địa phương đề cập.
Với hơn 2.913 trường học, tăng 39 trường so với năm ngoái và hơn 2,3 triệu học sinh, Giám đốc Sở GD-ĐT Hà Nội Trần Thế Cương thông tin, năm học vừa qua, ngành Giáo dục Thủ đô đã luôn cố gắng để đảm bảo chất lượng giảng dạy và có những bước đi khởi sắc. Trong đó, một số vấn đề của ngành Giáo dục như đầu tư cơ sở vật chất trường lớp, phát triển mô hình các trường chất lượng cao, phát triển giáo dục mũi nhọn của thành phố, các quy định về quy chuẩn trường học, dịch vụ trong giáo dục… đã được quy định tại Luật Thủ đô, qua đó tạo điều kiện cho giáo dục Hà Nội phát triển.
Giám đốc Sở GD-ĐT TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Hiếu chia sẻ, năm học 2023 - 2024, TP. Hồ Chí Minh đã hoàn thành mục tiêu giáo dục đầu năm học đề ra, đặc biệt là kết quả sau 10 năm thực hiện đề án giảng dạy tiếng Anh. Trước đây, khi chưa thực hiện đề án chưa tới 10% giáo viên tiếng Anh đáp ứng được chuẩn quốc tế. TP. Hồ Chí Minh kiến nghị, cần có những quy định, chính sách bổ sung đối với một số ngành dịch vụ giáo dục để các Sở GD-ĐT có điều kiện cung cấp các dịch vụ đáp ứng nhu cầu học tập của người dân.
Theo Giám đốc Sở GD-ĐT tỉnh Đắk Lắk Phạm Đăng Khoa, vấn đề lớn nhất của địa phương hiện nay là thiếu giáo viên. Nhằm khắc phục khó khăn đó, ngành giáo dục đã triển khai các phương án dạy liên cấp, liên trường, trực tiếp kết hợp trực tuyến để đáp ứng yêu cầu dạy, học theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Giám đốc Sở GD-ĐT tỉnh Hậu Giang Nguyễn Hoài Thúy Hằng cho biết, Hậu Giang là một tỉnh mới, có quy mô nhỏ, còn nhiều khó khăn. Do đó, thiếu giáo viên, khó tuyển dụng giáo viên là nỗi trăn trở của ngành giáo dục địa phương. Để thu hút được giáo viên, Sở GD-ĐT đã tham mưu với HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết về đãi ngộ và cam kết đối với giáo viên tuyển mới, đặc biệt là giáo viên ở các bộ môn Tin học, Tiếng Anh, Âm nhạc và Mỹ thuật. Vì vậy, trong năm qua, Sở GD-ĐT tỉnh Hậu Giang đã thu hút được 66 giáo viên đảm nhận 4 môn học này.
Khẳng định giáo dục là quá trình lâu dài, kiên trì, bền bỉ, liên tục và công phu, Giám đốc Sở GD-ĐT tỉnh Nghệ An Thái Văn Thành chia sẻ, một trong những kết quả quan trọng của ngành giáo dục Nghệ An năm học qua là tổ chức rà soát, sắp xếp hệ thống trường lớp, đặc biệt là sắp xếp sát nhập các điểm trường lẻ. Trước đây, do địa bàn rộng, toàn tỉnh có hàng nghìn điểm trường lẻ, sau khi thực hiện sắp xếp, đến nay, tỉnh Nghệ An chỉ còn hơn 900 điểm trường.
"Chưa bao giờ ngành Giáo dục được cả nước quan tâm, chăm lo như thời điểm hiện nay"
Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh tầm quan trọng của năm học 2023 - 2024 trong tiến trình đổi mới giáo dục, đồng thời khẳng định đây là năm học thành công.
“Toàn ngành đã rất nỗ lực, cố gắng, cả trong thầm lặng và cả hưởng ứng các cuộc vận động để có được năm học đạt được các mục tiêu đề ra”, Bộ trưởng nói.
Nhấn mạnh một số kết quả quan trọng trong năm học 2023 - 2024, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn đánh giá, trong năm qua, tất cả các Sở GD-ĐT trong cả nước đã rất tích cực trong việc triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018 cho các lớp 4, 8, 11, đáp ứng các yêu cầu về tiến độ, chất lượng.
Các địa phương đã tích cực xử lý các vấn đề khó khăn, vướng mắc trong việc triển khai các môn học mới, giáo viên cho các môn học mới, vấn đề dạy học tích hợp, tập huấn nâng cao trình độ giáo viên, hỗ trợ giáo viên, đổi mới kiểm tra đánh giá và tham mưu cho chính quyền địa phương giải quyết nhiều nội dung liên quan đến quá trình đổi mới. Các địa phương với sự tham mưu của Sở GD-ĐT cũng phối hợp, với sự điều tiết chung của Bộ GD-ĐT tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT đạt kết quả tốt.
Bộ trưởng cũng đề cập tới hai công việc lớn trong năm qua là tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết 29 và giải trình phục vụ đoàn giám sát của Ủy ban thường vụ Quốc hội về đổi mới giáo dục phổ thông và việc xã hội hóa biên soạn, xuất bản và sử dụng sách giáo khoa trong chương trình mới.
Bộ trưởng ghi nhận, qua hai cuộc đánh giá và giải trình lớn, với nỗ lực của toàn ngành, với yêu cầu cấp bách hơn bao giờ hết về chuẩn bị nguồn nhân lực chất lượng cao cho sự phát triển của đất nước, chưa bao giờ ngành Giáo dục được cả nước quan tâm, chăm lo như thời điểm hiện nay.
Đánh giá cao nỗ lực của các địa phương, Bộ trưởng nhìn nhận một số việc cụ thể mà các địa phương đã tích cực thực hiện đạt hiệu quả trong năm học vừa qua như tìm tòi, có nhiều sáng tạo về chính sách phù hợp với đặc thù địa phương; nỗ lực tuyển dụng khắc phục tình trạng thiếu giáo viên; nỗ lực tham mưu địa phương đầu tư cơ sở vật chất; đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý, các hoạt động dạy học…
“Tôi ghi nhận và biểu dương sự quyết liệt, tâm huyết của lãnh đạo các Sở GD-ĐT trong công tác tham mưu với cấp ủy đảng, chính quyền địa phương về phát triển giáo dục và đào tạo trên địa bàn và sự chỉ đạo, điều hành mạnh mẽ đối với giáo dục địa phương, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả trong lĩnh vực giáo dục đào tạo, tạo ra sự thông suốt từ trung ương đến địa phương”, Bộ trưởng nói.
Năm học 2024 - 2025 là thời điểm hết sức quan trọng của ngành
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cũng chỉ ra cũng những khó khăn, tồn tại cần khắc phục và nhấn mạnh nhiệm vụ, giải pháp của toàn ngành trong năm học 2024 - 2025.
Theo Bộ trưởng, năm học 2024 - 2025 là năm với rất nhiều những yêu cầu, nhiệm vụ và thời điểm hết sức quan trọng của ngành.
Để thực hiện triển khai có hiệu quả các mục tiêu đặt ra cho năm học mới, Bộ trưởng đề nghị các Sở GD-ĐT tiếp tục nghiên cứu, cụ thể hóa các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp được giao tại Kết luận của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 29; các chủ trương, định hướng phát triển giáo dục và đào tạo của Đảng, Quốc hội; Chương trình hành động của Chính phủ để triển khai thực hiện Kết luận của Bộ Chính trị về việc tiếp tục triển khai Nghị quyết 29. Từ đó, ban hành kế hoạch, nhiệm vụ cụ thể triển khai tại địa phương.
Bên cạnh đó, củng cố, duy trì vững chắc kết quả phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi, phổ cập giáo dục tiểu học, phổ cập giáo dục trung học cơ sở, xóa mù chữ và từng bước phấn đấu đạt chuẩn mức độ cao hơn để nâng cao chất lượng giáo dục. Xây dựng kế hoạch và chuẩn bị điều kiện mọi mặt để thực hiện mục tiêu đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em mẫu giáo từ 3 đến 5 tuổi vào năm 2030.
Chỉ đạo các cơ sở giáo dục trên địa bàn thực hiện hiệu quả chương trình giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông và giáo dục thường xuyên. Với nhiệm vụ này, Bộ trưởng lưu ý cụ thể các địa phương về triển khai tuyển sinh lớp 10, chuẩn bị kỳ thi tốt nghiệp THPT theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Về phương diện xây dựng thể chế, Bộ trưởng lưu ý lãnh đạo các Sở GD-ĐT tiếp tục quan tâm góp ý cho các dự thảo văn bản; trong đó, trước hết là thảo luận góp ý thật sâu, đầy đủ, toàn diện cho Luật Nhà giáo và chuẩn bị tinh thần, điều kiện để chủ động thực hiện các nội dung của Luật Nhà giáo nếu được thông qua, ban hành.
“Dự thảo Luật đang xây dựng trên tinh thần chuyển từ quản lý mang tính hành chính trong quản lý Nhà nước đối với nhà giáo sang quản trị nguồn nhân lực đối với nhà giáo. Luật cũng nhằm phát triển đội ngũ nhà giáo, đem lại nhiều ưu thế và quyền lợi hơn cho nhà giáo, nhưng cũng yêu cầu, đòi hỏi nhà giáo phải phấn đấu phát triển nhiều hơn, tạo tiền đề và căn cứ để nâng cao chất lượng giáo dục và làm điều kiện để khôi phục và nâng cao sự tôn vinh của xã hội đối với nhà giáo. Đó là 2 phương diện của việc xây dựng Luật và cần làm công tác tư tưởng với toàn bộ đội ngũ”, Bộ trưởng lưu ý.
Năm học 2024 - 2025 là năm chuẩn bị cho kế hoạch 5 năm, do đó, Bộ trưởng đề nghị các Sở GD-ĐT lưu ý tham mưu lãnh đạo địa phương xây dựng kế hoạch 5 năm 2025 - 2030 để địa phương chủ động đầu tư cho giáo dục. Cùng với đó là tham mưu bảo đảm chi ngân sách tối thiểu cho giáo dục 20%.
“Chúng ta cũng lưu ý khai thác chính sách đặc thù, chính sách ưu đãi đối với các tỉnh thành, như Hà Nội có Luật Thủ đô, hoặc các chính sách đặc thù với TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Huế, Nghệ An... Tuy mức độ có khác nhau nhưng đều có thể khai thác được những điểm có lợi để phát triển giáo dục. Từ thí điểm đặc thù có thể nhân rộng các địa phương khác”, Bộ trưởng nói.
Nhấn mạnh ưu tiên và tập trung cao cho đổi mới giáo dục phổ thông các lớp cuối cấp, Bộ trưởng đồng thời đề nghị các Sở GD-ĐT tiếp tục tham mưu địa phương quan tâm đầu tư, hiện đại hoá cơ sở vật chất, chuẩn bị phương án để bảo đảm kiên cố hóa 100% cơ sở giáo dục đến năm 2030; phát triển đội ngũ giáo viên cả về số lượng và chất lượng. Cùng với đó, quan tâm phát triển các trường dân tộc nội trú, giáo dục dân tộc.