Giảm thiểu sự kỳ thị và phân biệt đối xử với người khuyết tật

Theo số liệu của Liên Hiệp Quốc, hiện nay trên toàn thế giới có hơn 600 triệu người khuyết tật và cuộc sống hàng ngày của 25% dân số có liên quan đến người khuyết tật ở mặt này hay mặt khác. Trong khi đó, ở nước ta, theo kết quả cuộc Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2009, tỷ lệ người khuyết tật ở độ tuổi từ 5 tuổi trở lên chiếm 7,8% dân số, tương đương với 6,7 triệu người, với hơn 400 nghìn người khuyết tật nặng. Qua các kết quả nghiên cứu hiện có cũng cho thấy, dù đã đạt được những tiến bộ đáng khích lệ trong công cuộc xóa đói giảm nghèo, đời sống vật chất và tinh thần của người khuyết tật đã được cải thiện nhiều, nhưng đa số người khuyết tật còn gặp nhiều khó khăn trong việc hòa nhập vào đời sống kinh tế và xã hội do sự kỳ thị và phân biệt đối xử từ cộng đồng, cần đến sự giúp đỡ, hỗ trợ của nhà nước và xã hội.

Các hình thức kỳ thị và phân biệt đối xử đối với người khuyết tật như: thái độ coi thường, không tôn trọng đối với người khuyết tật; khi tham gia lao động người khuyết tật chỉ được giao một số công việc nhất định và thường là những công việc được trả lương thấp và có vị trí thấp; không được thăng tiến bình đẳng như những người khác; ít được tập huấn dạy nghề để nâng cao năng lực sản xuất, dẫn đến có nguy cơ dễ bị sa thải… đã gây ra ảnh hưởng rất lớn tới công việc cũng như tâm lý của người khuyết tật - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Dư luận xã hội Phạm Chiến Khu cho biết.

Trong thực tế cho đến nay phần lớn người khuyết tật ở Việt Nam vẫn chưa được tạo điều kiện để khắc phục những khó khăn liên quan đến chức năng cơ thể để có thể phát huy năng lực, chủ động tham gia vào các hoạt động của xã hội. Kết quả nghiên cứu từ Viện Nghiên cứu Phát triển xã hội thực hiện cho thấy, chi phí liên quan đến khuyết tật ở Việt Nam là rất lớn, chiếm vào khoảng 8,8 – 9,5% thu nhập hàng năm của hộ gia đình (khoảng từ 3,9 – 4,3 triệu đồng). Lĩnh vực hoạt động kinh tế chủ yếu của người khuyết tật là sản xuất nông nghiệp – một trong những lĩnh vực có năng suất lao động và tạo ra giá trị thăng dư thấp nhất trong các lĩnh vực sản xuất của nền kinh tế quốc dân. Trong khi người không khuyết tật làm việc trong khu vực kinh tế công và tư nhân, có thu nhập cao hơn hẳn so với người khuyết tật, thì đa số người khuyết tật có thu nhập thấp, không ổn định và không đủ trang trải cuộc sống. Có thể thấy, việc nhận thức chưa đầy đủ và kỳ thị phân biệt đối xử với người khuyết tật là một trong những nguyên nhân khiến cuộc sống gia đình và bản thân người khuyết tật gặp rất nhiều khó khăn.

Do vậy, để nâng cao chất lượng cuộc sống của người khuyết tật thì các chính sách không chỉ dừng lại ở việc chăm sóc sức khỏe, phục hồi chức năng mà phải xóa bỏ được các rào cản đối với người khuyết tật. Từ đó, nâng cao nhận thức và trách nhiệm của Nhà nước, xã hội, gia đình và của mọi cá nhân đối với người khuyết tật, giảm thiểu sự kỳ thị và phân biệt đối xử, giúp người khuyết tật chủ động hòa nhập, có cơ hội tham gia một cách bình đẳng các hoạt động của xã hội. Việc thay đổi quan niệm của xã hội theo hướng giúp người khuyết tật có thể phát huy, thể hiện được năng lực của mình là rất quan trọng. Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển xã hội Lê Bạch Dương cho rằng, cần thiết phải xây dựng và thực hiện các chính sách, chương trình giảm thiểu, tiến tới xóa bỏ sự kỳ thị và phân biệt đối xử liên quan đến khuyết tật với các can thiệp khác nhau như thực hiện chính sách và chương trình hỗ trợ việc làm và các vấn đề liên quan đến việc làm cho người khuyết tật; cung cấp các dịch vụ miễn phí hoặc trợ cấp, lợi ích an sinh xã hội, thúc đẩy bình đẳng trong làm việc và tiếp cận dịch vụ cho người khuyết tật; đồng thời, tăng nguồn ngân sách nhà nước cho người khuyết tật để công việc hỗ trợ được thực hiện một cách thường xuyên, nhất là ở cấp cơ sở… sẽ góp phần thúc đẩy sự hòa nhập bình đẳng và giảm thiểu tác động tiêu cực đối với người khuyết tật.