Giảm thiểu rủi ro cho mặt hàng cà phê

      Giá cà phê nhân trong nước thời gian gần đây tăng nhanh liên tục, có thời điểm vượt mức 40.000 đồng/kg - mức cao nhất trong 9 năm qua và trở thành mặt hàng có tốc độ tăng giá nhanh thứ hai trong các mặt hàng nông sản. Tuy nhiên, những dấu hiệu đáng mừng này luôn đi kèm theo những nguy cơ tiềm ẩn. Đó là nhiều người dân do thấy giá tăng cao, lại đợi giá tăng hơn nữa mới bán ra và đến khi giá hạ, lại bán tháo, dẫn đến thua thiệt. Và cũng đã có tình trạng khi giá cà phê tăng cao, nhiều hộ gia đình đổ xô chặt phá các loại cây trồng khác để lấy đất trồng mới cà phê, thậm chí trồng cà phê trên diện tích đất không phù hợp, dẫn đến phá vỡ quy hoạch, kế hoạch phát triển bền vững cây cà phê. Đây không chỉ là vấn đề của niên vụ cà phê 2007- 2008 mà đã từng xảy ra trước đây, đòi hỏi có sự quan tâm và định hướng của chính quyền địa phương. Bà Trần Thị Quỳnh Chi – Trưởng phòng Khoa học – Viện Chính sách chiến lược Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cảnh báo: Cà phê là cây trồng dài ngày nên rủi ro sẽ rất lớn nếu người nông dân trồng cà phê trên diện tích đất không phù hợp. 
      Theo các chuyên gia thương mại, một trong những hạn chế của ngành cà phê hiện nay là tình trạng bị động về tiêu thụ, may rủi về giá cả. Thực tế, người sản xuất chỉ biết sản xuất và các doanh nghiệp đến mùa vụ chỉ biết thu mua, chưa chủ động việc sẽ bán được bao nhiêu, với mức giá nào. Cũng chính vì thiếu chỗ đứng ổn định trên thị trường thế giới, không có các hợp đồng mua bán dài hạn nên các tổ chức kinh doanh xuất khẩu không tiên liệu được chính xác nhu cầu của thị trường và chiều hướng biến động giá, nên rất khó định hướng trong sản xuất. Vì vậy, vấn đề đặt ra hiện nay là cần phải thiết lập sự quản lý tập trung, thống nhất của Nhà nước, xây dựng và củng cố thương hiệu, gắn kết sản xuất với thị trường, trên cơ sở thị trường định hướng sản xuất. UBND tỉnh Đăk Lăk - địa phương chiếm hơn 70% diện tích cà phê của cả nước đang thực hiện mục tiêu này thông qua việc sẽ đưa vào hoạt động Trung tâm Giao dịch cà phê Buôn Ma Thuột. Về vấn đề này, Giám đốc Sở Thương mại và Du lịch tỉnh Đăk Lăk Lý Thanh Tùng cho biết: Hiện nay, địa phương đang phối hợp với Ngân hàng Thương mại Cổ phần Kỹ thương Việt Nam (Techcombank) xây dựng phần mềm cho sàn giao dịch. Theo kế hoạch đến cuối tháng 8 năm nay sẽ đưa sàn giao dịch đi vào hoạt động, với mục tiêu là giảm rủi ro về giá cho người dân, doanh nghiệp thông qua giao dịch trực tiếp, không qua trung gian. 
      Tổ chức cà phê thế giới dự báo, giá cà phê thế giới trong thời gian tới sẽ giữ ở mức cao do nguồn cung hạn chế, dự trữ thấp trong khi nhu cầu không ngừng tăng, nhất là sản lượng cà phê của Brazil – nước xuất khẩu cà phê hàng đầu thế giới sẽ giảm đáng kể trong niên vụ 2008- 2009. Cung của thị trường cà phê năm nay sẽ tương đối ổn định như năm 2007, và cầu thị trường sẽ tăng khoảng 2%. 
      Thực tế thị trường cho thấy, nếu không có nguồn thông tin đầy đủ, chính xác, các doanh nghiệp sẽ xác định sai mục tiêu về thị trường, bởi hoạt động sản xuất  kinh doanh cà phê có đặc thù là biên độ dao động giá lớn nên dễ gặp rủi ro. Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam cho biết, từ tháng 4, Hiệp hội sẽ thực hiện thông tin định kỳ hàng ngày cho các hội viên qua đường thư điện tử. Với hình thức này, các thông tin liên quan đến thị trường sẽ được cung cấp nhanh và đầy đủ nhất tới các hội viên của hiệp hội. Ngoài ra, các doanh nghiệp và người nông dân cũng cần có sự liên kết chặt chẽ trong sản xuất và tiêu thụ để tránh những rủi ro khi thị trường biến động.

THU PHƯƠNG