Mọi gói chính sách đều có những tác động khác nhau đến các nhóm đối tượng đích khác nhau, bao gồm cả tác động tiêu cực. Gói chính sách tiền tệ, tài khóa hỗ trợ phục hồi kinh tế không phải là ngoại lệ. Để sớm đưa nền kinh tế tăng tốc trở lại và phát triển bền vững thì phải kịp thời ban hành chính sách hỗ trợ đột phá, có sức lan tỏa lớn và triển khai phải thật nhanh. Mặt khác, các chính sách hỗ trợ cũng sẽ tác động đến chỉ tiêu kinh tế vĩ mô, an toàn tài chính quốc gia, vay và trả nợ công.
Theo tính toán của Chính phủ, gói hỗ trợ quy mô gần 350 nghìn tỷ đồng sẽ giúp tăng trưởng giai đoạn 2021 - 2025 đạt bình quân 6,5 - 7%/năm nhưng cũng làm bội chi ngân sách tăng 1,2% GDP mỗi năm trong 2 năm thực hiện Chương trình. Nợ công, nợ Chính phủ đến cuối năm 2025 tăng và vẫn trong giới hạn Quốc hội cho phép (lần lượt là 49 - 50% GDP và 45 - 46% GDP), song chỉ tiêu trả nợ trực tiếp của Chính phủ so với thu ngân sách có thể có năm vượt 25% - tiềm ẩn rủi ro với an ninh tài chính quốc gia. Áp lực lạm phát và rủi ro nợ xấu cũng sẽ hiện hữu. Thêm vào đó là nguy cơ trục lợi chính sách, khả năng xảy ra sai sót, vi phạm trong bối cảnh nguồn lực rất lớn được bố trí trong thời gian ngắn.
Giám sát thực thi chặt chẽ, thường xuyên đánh giá được các rủi ro và có biện pháp kiểm soát rủi ro suốt trong quá trình thực hiện do đó là đòi hỏi bắt buộc. Gánh nặng trách nhiệm này trực tiếp đặt lên vai Quốc hội, Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương.
Như yêu cầu Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đặt ra trong phiên thảo luận tổ: “trách nhiệm càng lớn thì càng phải thận trọng, kỹ lưỡng!”, Chính phủ trong tổ chức thực hiện Chương trình cần thận trọng, có phương án, giải pháp điều hành kịp thời, linh hoạt để hạn chế tác động tiêu cực đến các cân đối vĩ mô, mặt bằng lãi suất, tỷ giá, xếp hạng tín nhiệm quốc gia.
Trên cơ sở Nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ phải nghiêm túc, khẩn trương tổ chức triển khai, ban hành nhanh các giải pháp thuộc thẩm quyền để thực hiện hiệu quả Chương trình, đưa nền kinh tế phục hồi trong thời gian ngắn nhất. Cùng với đó, huy động sự vào cuộc, tham gia giám sát ngay từ đầu của Kiểm toán Nhà nước và các cơ quan chức năng, bảo đảm công khai, minh bạch, chống tiêu cực, tham nhũng, lợi ích nhóm. Đặc biệt, Chính phủ và các bộ, ngành cần cam kết, làm rõ trách nhiệm chính trị, trách nhiệm giải trình, cá thể hóa trách nhiệm, nhất là trách nhiệm người đứng đầu trong lãnh đạo, chỉ đạo và giám sát quá trình thực hiện chính sách hỗ trợ này, bảo đảm đúng mục tiêu, tránh lạm dụng chính sách, bảo đảm tính hiệu quả và khả thi.
Vai trò giám sát của Quốc hội cũng đặc biệt quan trọng. Với gói chính sách huy động nguồn lực quốc gia lớn như vậy, cần có chương trình giám sát thường niên. Ủy ban Kinh tế và Ủy ban Tài chính, ngân sách có thể tăng cường thêm các phiên chất vấn, giải trình về các vấn đề lớn như tiến độ thực thi Chương trình; hiệu quả từng chính sách hỗ trợ; mức độ ảnh hưởng đến các cân đối vĩ mô như lạm phát, nợ công. Các phiên chất vấn, giải trình này cũng cần huy động kết quả đánh giá chính sách độc lập từ các tổ chức, nhóm chuyên gia độc lập. Nếu làm được như vậy, việc quản lý và ứng phó với các rủi ro chắc chắn sẽ sâu sát và hiệu quả hơn.
