Giảm bớt thủ tục hành chính, bảo đảm thích ứng an toàn, hiệu quả hơn

Đáng lo ngại là theo kết quả tầm soát ngẫu nhiên biến chủng Omicron bằng xét nghiệm PCR tại TP. Hồ Chí Minh từ ngày 10 - 17.2, có 70/92 mẫu bệnh phẩm cho kết quả dương tính với biến chủng Omicron, chiếm 76%; biến chủng Delta chỉ còn chưa đến 30%. Điều này cho thấy, biến chủng Omicron tại TP. Hồ Chí Minh đang tăng cao, chiếm ưu thế, có khả năng lan ra các địa phương khác trong cả nước.

Theo sát diễn biến tình hình thực tế công tác phòng, chống dịch Covid-19, thực hiện yêu cầu của Tổ công tác thực hiện Nghị quyết số 30/2021/QH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (Tổ Công tác), hàng tuần Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội đều có báo cáo về những vấn đề nổi cộm liên quan đến công tác phòng, chống dịch Covid-19 và việc thực hiện chính sách, pháp luật thuộc lĩnh vực phụ trách. Trong đó, có các nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành để giải quyết những vướng mắc, bất cập hoặc hỗ trợ phát triển kinh tế-xã hội trong bối cảnh dịch Covid-19. Trong Báo cáo một số vấn đề liên quan đến công tác phòng, chống dịch Covid-19 thuộc lĩnh vực Ủy ban Pháp luật phụ trách vừa gửi Tổ Công tác cho thấy nổi lên một số vấn đề rất đáng lưu tâm.

Thủ tục cấp giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH còn rườm rà

Về việc xin giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng bảo hiểm xã hội (BHXH) đối với người lao động điều trị mắc Covid-19 tại nhà, thực tế tại một số địa phương, nhiều lao động mắc Covid-19 tự điều trị tại nhà đang gặp khó khăn khi xin giấy chứng nhận này để làm căn cứ hưởng chế độ ốm đau vì thủ tục rườm rà, mất nhiều thời gian. Cụ thể, theo quy định hiện hành thì việc cấp giấy xác nhận nghỉ việc hưởng BHXH do Trung tâm y tế cấp huyện thực hiện, trong khi các Trạm y tế cấp xã chỉ cấp giấy xác nhận hoàn thành cách ly hoặc giấy hoàn thành điều trị Covid-19 tại nhà. Người lao động không thể sử dụng giấy xác nhận của Trạm y tế cấp xã để tiến hành các thủ tục hưởng BHXH. Đây là vấn đề đã được nhiều địa phương phản ánh đến Bộ Y tế đề nghị cần có hướng dẫn để giảm bớt thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho người lao động mắc Covid-19.

Ngày 14.1.2022, Bộ Y tế đã ban hành Công văn số 238/BYT-KCB gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, Bảo hiểm xã hội Việt Nam, các bệnh viện để hướng dẫn về hồ sơ đề nghị giải quyết hưởng chế độ BHXH đối với người lao động điều trị Covid-19. Theo đó, Bộ Y tế cho rằng, do hiện nay các văn bản pháp luật chưa có quy định dùng giấy tờ khác để thay thế giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH; chưa có quy định về việc chấp nhận những giấy tờ cấp chưa đúng quy định của pháp luật vẫn có giá trị để cơ quan BHXH làm cơ sở quyết định hưởng chế độ BHXH đối với người lao động. Vì vậy, Bộ Y tế đề nghị trong thời gian chờ các văn bản được các cơ quan có thẩm quyền ban hành hoặc sửa đổi, bổ sung, các đơn vị cần thực hiện đúng các quy định của pháp luật có liên quan.

Hiện nay, do số lượng người mắc Covid-19 quá nhiều dẫn đến hệ thống y tế cơ sở ở nhiều nơi đang bị quá tải, các nhân viên y tế đang phải làm việc với cường độ rất cao nhưng vẫn không thể đáp ứng yêu cầu. Vì vậy, ở một số nơi (đặc biệt là ở tỉnh, thành phố đang có số ca mắc cao như Hà Nội, Bắc Giang, Hải Dương, Hòa Bình, Bắc Ninh), người mắc Covid-19 điều trị tại nhà chưa nhận được sự hỗ trợ kịp thời, đầy đủ từ y tế địa phương trong việc tư vấn về đơn thuốc, đặc biệt là trong công tác khai báo, lập danh sách các ca mắc. Nhiều người bệnh phải tìm các đơn thuốc trên mạng xã hội, chưa có kiểm chứng của cơ quan y tế nên tiềm ẩn nhiều nguy hiểm cho sức khỏe của người dân. Ở một số phường của TP. Hà Nội, người bệnh phải ra Trạm y tế để nhận và khai báo trên bản giấy, Trạm y tế cũng không được cung cấp kít xét nghiệm mà người nghi nhiễm phải tự mang kít xét nghiệm đến, nhân viên y tế chỉ thực hiện lấy mẫu giúp và báo kết quả. Việc tập trung đông người đến Trạm y tế để khai báo và lấy mẫu gây phiền hà và làm tăng nguy cơ lây nhiễm trong cộng đồng. 

Lúng túng trong xử lý khi có học sinh nhiễm Covid-19 ở trường học

Cũng theo báo cáo của Thường trực Ủy ban Pháp luật, một trong những vấn đề được dư luận quan tâm trong tuần qua là nhiều địa phương đã ghi nhận số ca mắc Covid-19 mới ở trẻ em tăng cao, đặc biệt khi các học sinh mới đi học tập trung trở lại. Tuy nhiên, việc hướng dẫn về xét nghiệm, cách ly theo dõi sức khỏe đối với học sinh bị bệnh nền, quy trình xử lý khi có học sinh nhiễm Covid-19 ở trường học, thời gian cách ly tại nhà đối với học sinh là F1 hiện nay chưa thật rõ ràng, thống nhất. Nhiều trường vẫn lúng túng khi có học sinh mắc Covid-19, mỗi trường xử lý một cách khác nhau, chưa thống nhất phương pháp chung. Nếu không có phương án chuẩn bị chu đáo, để xảy ra tình trạng mỗi trường xử lý một kiểu sẽ chưa bảo đảm an toàn phòng, chống lây nhiễm dịch ở trường học, gây rủi ro cho sức khỏe học sinh và thầy cô giáo dẫn đến phụ huynh không yên tâm, tin tưởng để cho con em đến trường, tác động bất lợi đến thực hiện chủ trương mở cửa trường học để học sinh học tập trung trong bối cảnh dịch bệnh vẫn diễn biến phức tạp.

Trước những diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, nhu cầu về mặt hàng kít xét nghiệm nhanh Covid-19 đã gia tăng đột biến trong khi chất lượng chưa được kiểm soát hiệu quả. Dư luận cho rằng, dịch Covid-19 vẫn đang tiếp tục diễn biến hết sức phức tạp, nhu cầu sử dụng các bộ kít xét nghiệm nhanh Covid-19 của người dân theo dự báo sẽ còn tăng cao và kéo dài. Trong khi đó, hiện nay, hơn 95% ca nhiễm Covid-19 được điều trị tại nhà và người bệnh phải tự lo mọi khoản chi phí điều trị, trong đó có chi phí xét nghiệm. Đây là gánh nặng lớn đối với người dân.

Ngoài ra, hiện nay, việc quản lý tình nguyện viên tham gia hỗ trợ các khu cách ly, điều trị bệnh nhân mắc Covid-19 chưa thật chặt chẽ. Thực tế đã có trường hợp giả danh sinh viên trường y để tham gia vào đội ngũ tình nguyện viên đến hỗ trợ khu cách ly, điều trị Covid-19 ở quận 12, TP. Hồ Chí Minh, sau đó “hô biến” thành bác sĩ để thực hiện viêc thăm khám, chữa trị, cấp phát thuốc cho bệnh nhân mắc Covid-19 tại khu cách ly trong một thời gian mới bị phát hiện. Qua sự việc này cho thấy, cần có quy trình quản lý người tình nguyện vào hỗ trợ các khu cách ly, điều trị Covid-19 chặt chẽ hơn để công tác chăm sóc, khám, điều trị bệnh nhân mắc Covid-19 đạt chất lượng, hiệu quả.

Tăng cường kiểm tra, giám sát, chấm dứt tình trạng “loạn” giá

Trước tình trạng số lượng ca mắc Covid-19 trong cộng đồng tăng cao, một bộ phận người dân đang có biểu hiện hoang mang, lo lắng trước công tác tổ chức phòng, chống dịch bệnh chưa hiệu quả ở cơ sở, Thường trực Ủy ban Pháp luật kiến nghị Tổ công tác đề nghị Bộ Y tế, các bộ, ngành có liên quan cần nghiên cứu, có cách thức thông tin, truyền thông đầy đủ, kịp thời để ổn định tư tưởng, tạo niềm tin của người dân về chiến lược phòng, chống dịch bệnh trong thời gian sắp tới. Cùng với đó, các cơ quan có thẩm quyền tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao ý thức của người dân về việc khai báo sớm khi mắc Covid-19 với y tế địa phương theo đúng quy định và không tự ý dùng thuốc khi không có hướng dẫn của cơ quan y tế.

Các cơ quan chức năng cũng cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc kinh doanh mặt hàng phục vụ phòng, chống dịch Covid-19 như thuốc điều trị, kít xét nghiệm, máy đo nồng độ oxy máu… nhằm góp phần chấm dứt tình trạng “loạn” giá các mặt hàng này và bảo vệ sức khỏe người dân, bảo vệ quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng.

Trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh, Thường trực Ủy ban Pháp luật kiến nghị Tổ Công tác đề nghị các cơ quan chức năng cần nhanh chóng điều chỉnh, sớm sửa đổi, hướng dẫn thực hiện các quy định về phòng, chống dịch một cách linh hoạt, phù hợp với thực tế, thích ứng an toàn, hiệu quả hơn nhất là đối với cấp cơ sở. Trong đó, cần cải tiến quy trình khai báo, quản lý thông tin đối với người mắc Covid-19, tăng cường tin học hóa, thực hiện trực tuyến (ở các địa phương, gia đình có điều kiện) để hạn chế tiếp xúc, bảo vệ chính nhân viên y tế và mọi người trong cộng đồng. Cung cấp đủ vật tư y tế cho công tác phòng chống dịch; tăng chế độ, chính sách cho nhân viên y tế ở cơ sở; có sự sắp xếp nhân lực, có quy trình quản lý và chăm sóc người mắc Covid-19 hợp lý hơn, tạo điều kiện để người dân mắc bệnh nhận được sự chăm sóc hay tư vấn đầy đủ, kịp thời của y tế; giúp họ yên tâm hơn khi điều trị tại nhà.