Luật sư Hoàng Văn Chiển, Đoàn Luật sư TP. Hà Nội tư vấn như sau:
Các yếu tố nào cấu thành tội vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy theo Điều 313 Bộ luật Hình sự 2015?
Tội vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy là một tội độc lập được quy định tại Điều 313, Bộ luật Hình sự 2015 được sửa đổi bởi khoản 115, Điều 1, Luật Sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017.
Các yếu tố cấu thành tội vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy như sau:
Chủ thể
Căn cứ Điều 12, Bộ luật Hình sự 2015 được sửa đổi bởi khoản 3, Điều 1, Luật Sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017 quy định tuổi chịu trách nhiệm hình sự tội vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy là người từ đủ 16 tuổi trở lên. Cụ thể như sau:
- Về độ tuổi: Người phạm tội phải đủ 16 tuổi trở lên vì tội này không thuộc các tội mà tuổi chịu trách nhiệm hình sự có thể từ đủ 14 tuổi trở lên được liệt kê tại khoản 2, Điều 12, Bộ luật Hình sự 2015.
- Về năng lực trách nhiệm hình sự: Người phạm tội phải có năng lực trách nhiệm hình sự.
Khách thể
Khách thể của tội vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy là hành vi vi phạm xâm phạm đến trật tự an toàn công cộng, trật tự quản lý nhà nước về phòng cháy chữa cháy và tính mạng, sức khỏe, tài sản của cơ quan, tổ chức, cá nhân và cộng đồng.
Cụ thể, khách thể của tội này bao gồm:
- Trật tự an toàn công cộng: Hành vi vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy có thể gây ra nguy cơ cháy nổ, dẫn đến thiệt hại về người và tài sản, ảnh hưởng đến trật tự an toàn công cộng.
- Trật tự quản lý nhà nước về phòng cháy chữa cháy: Hành vi vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy vi phạm các quy định do Nhà nước ban hành về phòng cháy chữa cháy, gây rối loạn trật tự quản lý nhà nước trong lĩnh vực này.
- Tính mạng, sức khỏe, tài sản của cơ quan, tổ chức, cá nhân và cộng đồng: Hành vi vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy có thể gây ra thiệt hại về người và tài sản, xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của cơ quan, tổ chức, cá nhân và cộng đồng.
Ví dụ: Hành vi không trang bị phương tiện, thiết bị phòng cháy chữa cháy theo quy định xâm phạm đến trật tự an toàn công cộng, trật tự quản lý nhà nước về phòng cháy chữa cháy và tính mạng, sức khỏe, tài sản của cơ quan, tổ chức, cá nhân và cộng đồng.
Hành vi cố ý gây cháy hoặc làm cháy xảy ra xâm phạm đến trật tự an toàn công cộng, tính mạng, sức khỏe, tài sản của cơ quan, tổ chức, cá nhân và cộng đồng.
Chủ quan
Mặt chủ quan của tội vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy thể hiện qua lỗi cố ý và vô ý như sau:
Cố ý trực tiếp: Thể hiện qua hành vi vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy với nhận thức đầy đủ về tính chất, mức độ nguy hiểm của hành v
Lỗi vô ý: Thể hiện qua hành vi vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy do thiếu ý thức, thiếu quan tâm, chủ quan hoặc do không lường trước được hậu quả xảy ra.
Khách quan
Mặt khách quan của tội vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy là hành vi vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy. Hành vi này có thể được thể hiện qua nhiều hành vi khác nhau, bao gồm:
- Không trang bị phương tiện, thiết bị phòng cháy chữa cháy theo quy định.
- Sử dụng, bảo quản, quản lý phương tiện, thiết bị phòng cháy chữa cháy không đúng quy định.
- Cố ý gây cháy hoặc làm cháy xảy ra.
- Không tổ chức tập huấn, diễn tập về phòng cháy chữa cháy.
- Cản trở việc chữa cháy.
- Có hành vi khác vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy.
