Gia đình - môi trường giáo dục đầu tiên

Mỗi đứa trẻ gắn bó và lắng nghe những âm thanh của cuộc sống đầu tiên từ cha mẹ mình. Khi người mẹ mang thai, trong gia đình đã có ý thức giáo dục trẻ từ việc lựa chọn thực phẩm dinh dưỡng để trẻ sinh ra khỏe mạnh. Rồi khi đứa trẻ chào đời, được tiếp xúc với văn hóa dân tộc từ lời ru, giọng hát của bà của mẹ, tiếp xúc với ngôn ngữ dân tộc từ lời nói của cha mẹ. Người đầu tiên chỉ dạy bé cách đi đứng, nói năng chính là cha mẹ, ông bà và những người thân trong gia đình. Vì thế, có thể nói, khi con người chưa có hiểu biết về mình, về xã hội thì đã được định hướng và chỉ dạy từ gia đình; đứa trẻ tiếp xúc với môi trường giáo dục đầu tiên, trường học đầu tiên ấy cũng là gia đình.

Nguồn: thanhhoatourism.com.vn

Khác với giáo dục trong nhà trường là dựa vào trách nhiệm và nghĩa vụ của học sinh, trong gia đình, việc, dạy dỗ con cái diễn ra trên cơ sở tình cảm yêu thương và tin cậy lẫn nhau giữa cha mẹ và con. Chính vì vậy, những tác động của cha mẹ dễ được trẻ tiếp nhận hơn. Nhà giáo Tường Lan khẳng định: “Cuộc sống tràn đầy tình yêu giữa những người ruột thịt là điều kiện tốt nhất để giáo dục cho trẻ tình cảm, đạo đức và trách nhiệm đối với mọi người. Đây là điều mà nhà trường, các tổ chức xã hội khác khó có thể làm được”. Tuy nhiên, do bị chi phối bởi tình yêu thương nên đôi khi giáo dục trong gia đình bị hạn chế, bởi ở độ tuổi nào, con cái vẫn bị bố mẹ coi còn bé bỏng. Vì thế, đôi khi cha mẹ cần phải có lý trí tỉnh táo để nuôi dạy con trong gia đình. Các bậc phụ huynh phải coi việc dạy dỗ con ở nhà là một trong những nhiệm vụ lớn. Hãy là những người mẹ, người cha, người thầy, người cô và là những người bạn tốt nhất của con mình. Mỗi ngày, cha mẹ hãy tạm gác những công việc của mình, bớt ra khoảng 10 - 15 phút để trò chuyện và chia sẻ cùng con. Bên cạnh việc dành thời gian trò chuyện cùng con, các bậc cha mẹ cũng phải nâng cao kiến thức, tìm hiểu những thay đổi cơ thể tâm sinh lý của con mình, tìm ra phương pháp giáo dục phù hợp với từng đứa trẻ ở từng giai đoạn trưởng thành.

Một trong những trở ngại lớn của môi trường giáo dục gia đình là khoảng cách giữa các thế hệ. Sự khác biệt trong quan niệm giáo dục giữa mọi người trong gia đình cần được khắc phục để cha mẹ và con cái luôn gần gũi, hiểu nhau hơn. Cha mẹ cần là người điều chỉnh, để không những chấp nhận, cảm thông ở mỗi vai trò của nhau mà còn cố gắng, kiên nhẫn, tìm hiểu, để ngày càng thích ứng chan hòa sống vui với con cái.