Duy trì điều trị ARV cho người nhiễm HIV/AIDS

Nguồn: ITN

Việt Nam bắt đầu triển khai điều trị ARV cho bệnh nhân nhiễm HIV/AIDS từ năm 2000. Cục phòng, chống HIV/AIDS, Bộ Y tế cho biết, từ việc áp dụng các mô hình thí điểm, đến nay chương trình tiếp cận điều trị ARV cho bệnh nhân HIV đã đạt được những kết quả đáng khích lệ. Tính đến tháng 5/2013 cả nước có gần 300.000 bệnh nhân HIV/AIDS được phát hiện và đang còn sống, trong đó có 75.000 bệnh nhân đang được điều trị miễn phí bằng thuốc kháng virus ARV, tăng 34 lần so với 2005; tỷ lệ tử vong do HIV/AIDS giảm từ 7.000 – 8.000 người/ năm trước năm 2007 xuống còn 1.000 – 1.500 bệnh nhân tử vong trong những năm gần đây.

Có thể thấy, việc mở rộng chương trình tiếp cận điều trị ARV cho người nhiễm HIV/AIDS là giải pháp hữu hiệu trong công tác phòng, chống HIV/AIDS lây lan ra cộng đồng, cũng như kéo dài sự sống cho những người nhiễm HIV. Tuy nhiên, hiện nay việc điều trị HIV/AIDS bằng thuốc kháng virus ARV đang gặp rất nhiều khó khăn, đặc biệt là việc các khoản viện trợ quốc tế cho chương trình phòng chống HIV/AIDS ở Việt Nam đang dần bị cắt giảm. 90% kinh phí cho các dịch vụ liên quan đến điều trị HIV là từ nguồn hỗ trợ quốc tế, nên khi các khoản viện trợ đang dần bị cắt giảm đã gây ảnh hưởng không nhỏ tới việc mở rộng các cơ sở điều trị ARV. Mặt khác, cơ hội tiếp cận điều trị miễn phí thuốc ARV của những người nhiễm HIV ngày càng khó khăn hơn do số người nhiễm HIV ngày càng tăng lên, kinh phí nhà nước hỗ trợ cho chương trình tiếp cận điều trị ARV còn thấp, bảo hiểm y tế chưa trả chi phí thuốc ARV, trong khi các bệnh nhân HIV lại không có điều kiện để tự chi trả các chi phí cho nguồn thuốc ARV. Chưa kể đến việc thuốc ARV không giống với các loại thuốc chữa bệnh khác, ARV không chữa khỏi bệnh mà chỉ là thuốc điều trị, nên người nhiễm HIV phải uống thuốc suốt đời.

Ngoài ra, việc các bệnh nhân nhiễm HIV tiến hành điều trị khi hệ thống miễn dịch đã bắt đầu suy giảm cũng là một trong những khó khăn mà chương trình tiếp cập điều trị ARV đang gặp phải. Bên cạnh đó, nguồn nhân lực phục vụ cho công tác hỗ trợ và điều trị ARV còn thiếu và yếu về năng lực, chưa có hệ thống quản lý chất lượng điều trị, việc tổ chức triển khai chăm sóc điều trị HIV/AIDS chưa được chuẩn hóa; chưa có sự kết nối hoạt động của các bệnh nhân, nhóm tự lực với hệ thống y tế cơ sở; cùng với đó, sự kỳ thị và phân biệt đối xử cũng là rào cản lớn đối với việc điều trị và tuân thủ điều trị ARV của bệnh nhân HIV/AIDS…

Duy trì điều trị ARV bệnh nhân nhiễm HIV/AIDS có thể sinh hoạt như một người bình thường. Tuy nhiên trong quá trình tiếp cận điều trị không được để gián đoạn, bởi nếu bị gián đoạn không những ảnh hưởng về kinh tế, khả năng kháng thuốc làm bệnh nặng thêm, dẫn đến tăng tỷ lệ tử vong, mà còn làm tăng khả năng lây lan dịch trong cộng đồng. Do vậy, thời gian tới, cần phải thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm bảo đảm việc duy trì điều trị ARV cho người nhiễm HIV/AIDS. Cụ thể, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các kênh thông tin để người nhiễm HIV/AIDS có thể dễ dàng tiếp cận các dịch vụ điều trị ARV như có biện pháp để hỗ trợ thêm kinh phí cho hoạt động điều trị ARV; xây dựng kế hoạch cụ thể cho chương trình chăm sóc và điều trị HIV/AIDS khi nguồn viện trợ bị cắt giảm; đồng thời cần tăng cường, tận dụng các nguồn lực từ cộng đồng để có thêm nguồn viện trợ cho công tác điều trị ARV. Cùng với đó, tăng cường nguồn kinh phí cho các hoạt động chăm sóc và điều trị cho người nhiễm HIV/AIDS nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống của người nhiễm HIV, từ đó góp phần giảm hậu quả do HIV gây ra. Mặt khác, để duy trì điều trị ARV, từng bước đẩy lùi dịch HIV cần quan tâm, chú trọng các hoạt động truyền thông, tư vấn, khuyến khích xét nghiệm HIV tự nguyện để phát hiện và điều trị kịp thời...

Hỗ trợ điều trị cho bệnh nhân HIV/AIDS là góp phần quan trọng vào việc kiểm soát tình hình dịch HIV, cải thiện chất lượng sống và giảm tỷ lệ tử vong ở người nhiễm HIV. Để đạt được mục tiêu không còn người nhiễm HIV mới trong thời gian tới, việc huy động sức mạnh tổng thể của xã hội là cần thiết, nhất là trong vấn đề duy trì việc điều trị thuốc ARV.