Đức trị và pháp trị trong xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam

PGS.TS Bùi Hoài Sơn - Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm trong bài viết quan trọng với tựa đề “Phát huy tính Đảng trong xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam" đã khẳng định, Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam cần kết hợp hài hòa giữa đức trị và pháp trị. Cán bộ, đảng viên cần phải gương mẫu trong việc tuân thủ pháp luật, từ đó tạo ra một bộ máy nhà nước hoạt động hiệu quả, phục vụ lợi ích của người dân và doanh nghiệp.

Thực hiện đồng bộ đức trị và pháp trị - vững mạnh về nguyên tắc, gần gũi, tận tâm với Nhân dân

Nhà nước pháp quyền Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam chính là sự hòa quyện giữa đức trị và pháp trị, điều này đặc biệt cần thiết trong bối cảnh đất nước đang vươn mình mạnh mẽ để đối mặt với những thách thức và cơ hội lớn lao.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm phát biểu chỉ đạo Hội nghị toàn quốc quán triệt Nghị quyết Hội nghị Trung ương 10 Khóa XIII, sáng nay, 20.10. Ảnh: Hồ Long
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm phát biểu chỉ đạo Hội nghị toàn quốc quán triệt Nghị quyết Hội nghị Trung ương 10 Khóa XIII, sáng nay, 20.10. Ảnh: Hồ Long

Đức trị không chỉ là giá trị cốt lõi mà còn là sợi dây vô hình kết nối lòng dân với những người lãnh đạo, xây dựng niềm tin và sự gắn bó. Khi các cán bộ lãnh đạo lấy đạo đức làm gương, họ không chỉ hoàn thành nhiệm vụ mà còn truyền cảm hứng và lan tỏa những giá trị nhân văn tới toàn xã hội. Như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nhấn mạnh: “Người cách mạng phải có đạo đức cách mạng làm nền tảng, mới hoàn thành được nhiệm vụ cách mạng vẻ vang”. Đạo đức trở thành nhân tố quyết định sự thành công hay thất bại của mọi công việc, phẩm chất mỗi con người: “Mọi việc thành hay là bại, chủ chốt là do cán bộ có thấm nhuần đạo đức cách mạng, hay là không". Đồng thời, pháp trị, với sự nghiêm minh của luật pháp, chính là nền tảng vững chắc đảm bảo mọi hoạt động diễn ra một cách công bằng, minh bạch và hướng đến sự phát triển bền vững.

Sự kết hợp giữa đạo đức và luật pháp là con đường duy nhất để tạo ra một bộ máy nhà nước, nơi người dân cảm nhận được sự bảo vệ, công bằng và tình yêu thương từ những người phục vụ họ. Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập hiện nay, điều này càng trở nên cần thiết hơn bao giờ hết, như một cam kết với tương lai rằng, Việt Nam sẽ không chỉ phát triển mạnh mẽ, mà còn theo hướng nhân văn và bền vững.

Cán bộ, đảng viên giữ vai trò gương mẫu trong việc thể hiện đức trị và pháp trị, đây là yếu tố then chốt giúp xây dựng một bộ máy nhà nước vững mạnh, liêm chính và hiệu quả. Đức trị được thể hiện qua sự tận tâm, liêm khiết và tinh thần trách nhiệm trong mọi hành động. Khi họ trở thành những tấm gương sáng về đạo đức và lối sống, họ không chỉ tạo dựng niềm tin trong Nhân dân mà còn khơi dậy lòng tự hào và sự đoàn kết trong cộng đồng. Tinh thần “Đảng viên đi trước, làng nước theo sau” khẳng định rằng, người dân sẽ nhìn vào cán bộ, đảng viên và cảm nhận được sự cống hiến chân thành, tôn trọng những giá trị nhân văn sâu sắc.

Pháp trị cũng đảm bảo rằng, mọi hoạt động của nhà nước đều diễn ra trên nền tảng luật pháp rõ ràng. Cán bộ, đảng viên gương mẫu trong việc tuân thủ pháp luật không chỉ là để hoàn thành bổn phận mà còn thể hiện sự tôn trọng nguyên tắc công bằng và minh bạch. Khi những người lãnh đạo tuân thủ luật pháp một cách nghiêm minh, họ sẽ lan tỏa tinh thần pháp luật, từ đó tạo nên một xã hội kỷ cương, nơi mọi người đều sống và làm việc theo pháp luật.

Do đó, sự gương mẫu của cán bộ, đảng viên trong cả đức trị và pháp trị là yếu tố cốt lõi để xây dựng một bộ máy nhà nước không chỉ hoạt động hiệu quả mà còn được lòng dân, phát huy tinh thần “cán bộ là công bộc của dân,” đặt lợi ích đất nước và Nhân dân lên hàng đầu.

Sự kết hợp giữa đức trị và pháp trị tạo ra hiệu quả cho bộ máy nhà nước, phục vụ tốt hơn lợi ích của người dân và doanh nghiệp bằng cách cân bằng giữa đạo đức lãnh đạo và tuân thủ pháp luật. Đức trị khuyến khích cán bộ, đảng viên không chỉ hoàn thành công việc mà còn làm với tâm huyết, tinh thần phục vụ cộng đồng, đặt lợi ích chung lên hàng đầu. Điều này góp phần xây dựng niềm tin của Nhân dân và doanh nghiệp vào bộ máy nhà nước, tạo ra môi trường hợp tác và gắn kết xã hội.

Pháp trị bảo đảm rằng mọi hành động của nhà nước và cá nhân đều diễn ra trong khuôn khổ luật pháp minh bạch và công bằng. Sự tuân thủ này ngăn chặn tình trạng lạm quyền, đảm bảo mọi quyết định và chính sách dựa trên những nguyên tắc công bằng, tạo ra môi trường ổn định cho phát triển kinh tế và xã hội. Khi cả đức trị và pháp trị được thực hiện đồng thời, bộ máy nhà nước không chỉ vững mạnh về mặt nguyên tắc mà còn gần gũi, tận tâm với Nhân dân, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân phát triển bền vững.

Cam kết mạnh mẽ của Đảng và Nhà nước xây dựng tương lai tươi sáng, công bằng, bền vững cho tất cả

Để tạo nên một bộ máy nhà nước hoạt động hiệu quả, việc kết hợp giữa đức trị và pháp trị là vô cùng quan trọng trong bối cảnh đầy thách thức của kỷ nguyên hiện đại. Trước hết, tinh thần đạo đức công vụ cần được nâng cao, vì đó là nền tảng cho sự gương mẫu của cán bộ, đảng viên. Họ không chỉ là những người thực thi công vụ mà còn là những người dẫn dắt, xây dựng niềm tin cho cộng đồng. Khi mỗi cá nhân trong bộ máy nhà nước ý thức được tinh thần trách nhiệm và liêm chính, họ sẽ đặt lợi ích của dân tộc lên hàng đầu, tạo ra sinh khí mới cho sự phát triển của đất nước.

Pháp luật cần được thực thi nghiêm minh và công bằng, không chỉ là những quy định khô khan mà còn là biểu tượng của công lý và chính nghĩa. Mỗi quyết định, mỗi hành động đều phải thể hiện rõ ràng sự tôn trọng và phục vụ cho lợi ích của nhân dân. Khi người dân cảm thấy rằng pháp luật bảo vệ công bằng, niềm tin vào bộ máy nhà nước sẽ được củng cố vững chắc.

Để ngăn chặn tình trạng lạm quyền và lợi ích nhóm, việc xây dựng cơ chế kiểm soát quyền lực trở nên cần thiết. Một bộ máy nhà nước với sự giám sát minh bạch sẽ nâng cao tính pháp trị, đồng thời khơi dậy trách nhiệm cá nhân của mỗi cán bộ trong từng nhiệm vụ. Sự kiểm soát này không chỉ là nguyên tắc mà còn là lời hứa với người dân về một chính quyền luôn vì lợi ích chung.

Sự tham gia của người dân và doanh nghiệp là yếu tố không thể thiếu trong quản lý. Khi họ có tiếng nói trong các quyết định, hoạt động theo nguyên tắc “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng,” không chỉ tạo ra môi trường làm việc công bằng mà còn thắp sáng niềm tin rằng, họ là một phần của hành trình xây dựng đất nước. Hệ thống minh bạch và công khai trong quản lý tạo ra không gian cởi mở, khuyến khích lòng tin và sự hợp tác.

Thời đại công nghệ đang mở ra những cơ hội chưa từng có cho bộ máy nhà nước. Việc áp dụng công nghệ trong quản lý không chỉ cải thiện hiệu quả công việc mà còn giúp theo dõi việc thực thi pháp luật một cách dễ dàng và chính xác. Những hệ thống này sẽ như chiếc gương phản chiếu mọi hành động, khuyến khích tinh thần đức trị và pháp trị hòa quyện, tạo ra sự minh bạch trong từng quyết định.

Bên cạnh đó, môi trường pháp lý linh hoạt và thích ứng là điều không thể thiếu. Pháp luật cần luôn đổi mới và cập nhật để phù hợp với sự phát triển của xã hội và xu thế toàn cầu. Khi chính sách được điều chỉnh kịp thời sẽ không chỉ thúc đẩy sự phát triển kinh tế mà còn thể hiện sự đồng hành của nhà nước với người dân, doanh nghiệp, từ đó khơi dậy niềm tin và khát vọng vươn lên.

Kết hợp đức trị và pháp trị không chỉ là yêu cầu quản lý, mà còn là cam kết mạnh mẽ của Đảng và Nhà nước đối với nhân dân, nhằm xây dựng tương lai tươi sáng, công bằng và phát triển bền vững cho tất cả, để đất nước thực hiện thành công khát vọng xây dựng một xã hội giàu mạnh, phồn vinh, văn minh và hạnh phúc trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Chính trị

Chuẩn bị tốt điều kiện tổ chức thành công Đại hội đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội XIV của Đảng, đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới
Thời sự Quốc hội

Chuẩn bị tốt điều kiện tổ chức thành công Đại hội đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội XIV của Đảng, đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới

Trong Báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và Nhân dân gửi đến Kỳ họp thứ Tám, Quốc hội khóa XV do Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam Đỗ Văn Chiến trình bày nêu rõ, cử tri và Nhân dân tin tưởng sâu sắc vào sự đoàn kết thống nhất, sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng và Nhà nước ta; vui mừng, phấn khởi kinh tế đất nước tiếp tục phục hồi và phát triển, kỳ vọng sẽ phấn đấu hoàn thành toàn bộ 15 chỉ tiêu chủ yếu đề ra cho năm 2024.

2.289 kiến nghị của cử tri được chuyển đến các cơ quan có thẩm quyền giải quyết
Thời sự Quốc hội

2.289 kiến nghị của cử tri được chuyển đến các cơ quan có thẩm quyền giải quyết

Trình bày Báo cáo kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến Kỳ họp thứ Bảy tại Phiên khai mạc Kỳ họp thứ Tám sáng nay, 21.10, Trưởng Ban Dân nguyện Dương Thanh Bình cho rằng, Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương đã có nhiều cố gắng trong việc giải quyết, trả lời kiến nghị của cử tri, thể hiện sự nghiêm túc, cầu thị và trách nhiệm, nhiều kiến nghị của cử tri đã được giải quyết, trả lời trước thời hạn, chất lượng giải quyết, trả lời ngày càng được nâng lên.

Tập trung vực dậy thị trường vốn, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp vay vốn để phục hồi, phát triển sản xuất, kinh doanh
Thời sự Quốc hội

Tập trung vực dậy thị trường vốn, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp vay vốn để phục hồi, phát triển sản xuất, kinh doanh

Một trong những giải pháp cốt lõi trong năm 2025 được nêu trong Báo cáo thẩm tra đánh giá kết quả thực hiện Kế hoạch phát triển KT-XH năm 2024, dự kiến Kế hoạch phát triển KT-XH năm 2025 là phải đổi mới mạnh mẽ công tác xây dựng, hoàn thiện và thực thi pháp luật. Xây dựng pháp luật phải xuất phát từ thực tiễn, lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm, chủ thể, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, khơi thông nguồn lực, giải quyết, khắc phục điểm nghẽn, mở rộng không gian, tạo đà cho phát triển.

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Tiếp tục ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát
Thời sự Quốc hội

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Tiếp tục ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát

Trình bày Báo cáo về tình hình kinh tế - xã hội tại Phiên khai mạc Kỳ họp thứ Tám, Quốc hội khóa XV sáng nay, 21.10, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định, trong thời gian qua, tình hình kinh tế - xã hội đạt nhiều kết quả quan trọng, cao hơn cùng kỳ trên hầu hết các lĩnh vực, ước cả năm có 14/15 chỉ tiêu đạt và vượt kế hoạch; nổi bật là chỉ tiêu tăng năng suất lao động vượt kế hoạch đề ra, sau 3 năm không đạt.

Kịp thời tháo gỡ vướng mắc về thể chế, khơi thông nguồn lực, khắc phục điểm nghẽn, vì sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, bảo đảm đời sống của Nhân dân
Thời sự Quốc hội

Kịp thời tháo gỡ vướng mắc về thể chế, khơi thông nguồn lực, khắc phục điểm nghẽn, vì sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, bảo đảm đời sống của Nhân dân

Lời Tòa soạn: Sáng nay, 21.10, Quốc hội khóa XV đã khai mạc trọng thể Kỳ họp thứ Tám. Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chủ trì và phát biểu khai mạc. Báo Đại biểu Nhân dân trân trọng giới thiệu toàn văn phát biểu:

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm phát biểu tại Phiên khai mạc Kỳ họp thứ Tám, Quốc hội khóa XV
Thời sự Quốc hội

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm: Quốc hội thống nhất cao, gương mẫu, đi đầu, đóng góp tích cực, quan trọng xây dựng thể chế phát triển của đất nước

Để đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, đề nghị Quốc hội tiếp tục đổi mới mạnh mẽ tổ chức và hoạt động theo tinh thần Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 9.11.2022 của Hội nghị Trung ương 6 khóa XIII về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam trong giai đoạn mới; tập trung nhấn mạnh 3 vấn đề, trong đó, cần đổi mới mạnh mẽ tổ chức, hoạt động của Quốc hội, bảo đảm hoạt động hiệu lực, hiệu quả; nâng cao chất lượng, hiệu quả thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của đại biểu Quốc hội, coi đây là một trong những yếu tố then chốt của then chốt để đổi mới hoạt động của Quốc hội.

Thực chất, hiệu quả, góp phần thắt chặt quan hệ đoàn kết đặc biệt, hợp tác toàn diện Việt Nam - Lào
Chính trị

Thực chất, hiệu quả, góp phần thắt chặt quan hệ đoàn kết đặc biệt, hợp tác toàn diện Việt Nam - Lào

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam vừa kết thúc tốt đẹp chuyến thăm chính thức CHDCND Lào và tham dự Đại hội đồng AIPA-45 từ ngày 17-19.10 theo lời mời của Chủ tịch Quốc hội Lào, Chủ tịch AIPA Saysomphone Phomvihane.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu tại họp báo
Thời sự Quốc hội

Kỳ họp thứ Tám, Quốc hội Khóa XV: Thể hiện quyết tâm đổi mới, nỗ lực cao nhất, hành động quyết liệt nhất

Phát biểu tại họp báo quốc tế về Kỳ họp thứ Tám, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh, với nhiều điểm mới đáng chú ý, Kỳ họp được kỳ vọng sẽ thể hiện quyết tâm đổi mới, nỗ lực cao nhất, hành động quyết liệt nhất để hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ của Đại hội XIII của Đảng, góp phần đưa đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm - Ảnh Hồ Long
Sự kiện nổi bật

Tổ chức thực hiện là khâu đặc biệt quan trọng, có ý nghĩa then chốt đưa Nghị quyết vào cuộc sống

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm nhấn mạnh, Nghị quyết đã đúng, trúng thì tổ chức thực hiện là khâu đặc biệt quan trọng, có ý nghĩa then chốt đưa Nghị quyết vào cuộc sống, biến chủ trương của Đảng thành hành động cách mạng, tạo ra của cải vật chất, sản phẩm tinh thần, đưa đất nước phát triển mạnh mẽ, vượt bậc; cũng qua triển khai Nghị quyết trong cuộc sống để phát hiện, bổ sung, ngày càng hoàn thiện bước đi, tìm ra con đường ngắn nhất đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Tìm ra con đường ngắn nhất đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc
Sự kiện nổi bật

Tìm ra con đường ngắn nhất đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc

Lời Tòa soạn: Sáng nay, 20.10, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm đã dự và phát biểu kết luận Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ Mười, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khóa XIII.

Báo Đại biểu Nhân dân trân trọng giới thiệu toàn văn:

Trưởng Ban Dân nguyện Dương Thanh Bình và Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp, Quốc hội Lào trao quà lưu niệm
Thời sự Quốc hội

Trưởng Ban Dân nguyện Dương Thanh Bình làm việc với Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp, Quốc hội Lào

Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức CHDCND Lào và tham dự Đại hội đồng AIPA-45 của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, tại Thủ đô Vientiane, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Trưởng Ban Dân nguyện thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội Dương Thanh Bình đã có cuộc làm việc với Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lào Thummaly Vongphachan.

các đại biểu tham dự Hội nghị - Ảnh Hồ Long
Thời sự Quốc hội

Hội nghị toàn quốc quán triệt Nghị quyết Hội nghị Trung ương 10 Khóa XIII

* Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm; Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính; Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn tham dự

Sáng 20.10, Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã tổ chức Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ Mười, Ban chấp hành Trung ương Đảng Khóa XIII theo hình thức trực tiếp tại Nhà Quốc hội kết hợp trực tuyến với điểm cầu các cơ quan Trung ương và địa phương trên cả nước.