Dự thảo sửa đổi Luật Giáo dục: Đề xuất bỏ cấp bằng tốt nghiệp THCS

Bổ sung trung học nghề là cấp học, không còn trường trung cấp

Dự thảo đề xuất sửa đổi, bổ sung Điều 6, Luật Giáo dục quy định về hệ thống giáo dục quốc dân.

Bộ GD-ĐT cho biết, hướng sửa đổi này tiếp cận theo Phân loại chuẩn quốc tế về giáo dục (ISCED 2011), phù hợp với thông lệ quốc tế.

Điểm mới trong quy định này là bổ sung trung học nghề là cấp học. Không có trường trung cấp (chuyển sang trung học nghề, chương trình tích hợp kiến thức THPT). Không cấp bằng trung cấp, thay bằng bằng trung học nghề). Bổ sung định nghĩa về giáo dục đại học để đảm bảo tính nhất quán trong toàn hệ thống.

Như vậy, trong chương trình trung học nghề, học sinh có 2 lựa chọn: được cấp chứng chỉ sơ cấp nghề hoặc trung cấp nghề. Hết lớp 9, các em có 3 lựa chọn: vào THPT, học trung học nghề với chứng chỉ sơ cấp, học trung học nghề với chứng chỉ trung cấp nghề.

Đề xuất bỏ bằng tốt nghiệp THCS

Tại Dự thảo, Bộ GD-ĐT đề xuất bỏ bằng tốt nghiệp THCS, thông qua việc sửa đổi, bổ sung Điều 12 của Luật Giáo dục.

Theo lý giải của Bộ GD-ĐT, điều này nhằm đảm bảo phù hợp với chủ trương tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, theo Kết luận số 137-KL/TW ngày 28/3/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư.

Đồng thời, phù hợp với mục tiêu phổ cập giáo dục; cũng như phù hợp với xu thế quốc tế hiện nay, khi đã có nhiều quốc gia phát triển (Mỹ, Canada, Anh, Úc, Phần Lan) không cấp bằng tốt nghiệp THCS mà sử dụng xác nhận của Hiệu trưởng về kết quả học tập ở lớp dưới để xét học ở bậc học cao hơn hoặc phân luồng.

Bên cạnh đó, theo Bộ GD-ĐT, việc xác nhận hoàn thành chương trình THCS sẽ không ảnh hưởng đến quyền và nghĩa vụ của người học (sửa tương ứng ở Điều 34 Luật này và Luật Giáo dục nghề nghiệp nếu có quy định liên quan).

Ngoài ra, Dự thảo Luật đề xuất sửa đổi khoản 3 Điều 12, nhằm làm rõ khái niệm "chứng chỉ của hệ thống giáo dục quốc dân" và bổ sung Khoản 6 để triển khai dịch vụ công toàn trình trong quản lý văn bằng, chứng chỉ. Theo đó, văn bằng, chứng chỉ số sẽ được cấp dựa trên cơ sở dữ liệu về văn bằng, chứng chỉ.

Bộ GD-ĐT sẽ chủ trì xây dựng Cơ sở dữ liệu về văn bằng, chứng chỉ của Bộ (ngành giáo dục). Cơ sở dữ liệu này được xây dựng, phát triển, bảo vệ, quản trị... đảm bảo theo đúng quy định pháp luật (Luật Dữ liệu, Luật Giao dịch điện tử ...) và sẽ đồng bộ/tương thích/kết nối với Cơ sở dữ liệu quốc gia về giáo dục và đào tạo.

Đồng thời, Bộ cũng sẽ ban hành Thông tư quy định cụ thể về văn bằng, chứng chỉ số và lộ trình cấp, sử dụng văn bằng, chứng chỉ số (trong đó sẽ quy định cụ thể việc xử lý, sử dụng dữ liệu số, lộ trình thực hiện sao cho phù hợp, khả thi, an toàn...).

Bỏ Hội đồng trường tại các cơ sở giáo dục mầm non và phổ thông công lập

Một điểm đáng chú ý khác trong Dự thảo là đề xuất sửa đổi, bổ sung Điều 55 theo hướng bỏ Hội đồng trường tại các cơ sở giáo dục mầm non và phổ thông công lập.

Theo Bộ GD-ĐT, trên thực tế, đa số các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông công lập không phải là cơ sở giáo dục được giao quyền tự chủ. Vì vậy, phần lớn nhiệm vụ của Hội đồng trường trong trường mầm non, phổ thông công lập quy định tại Điều lệ nhà trường đều được thực hiện mang tính chất hình thức, không thực chất; thành phần Hội đồng trường đa dạng, đại diện cho nhiều thành phần trong nhà trường và ngoài nhà trường.

Tuy nhiên, có hạn chế là một số người tham gia hội đồng trường cho “đủ” thành phần và số lượng, không có đóng góp thực tế cho hoạt động của Hội đồng trường.

Trên thực tế, Chủ tịch Hội đồng trường cơ sở giáo dục mầm non và phổ thông công lập thường là Hiệu trưởng kiêm nhiệm, đồng thời là Bí thư đảng ủy/chi bộ. Vì vậy, về cơ bản không đáp ứng được mục tiêu đề ra khi quy định hội đồng trường trong các cơ sở giáo dục này.

Ngoài ra, Dự thảo cũng đề xuất sửa đổi, bổ sung Điều 103 liên quan đến chính sách ưu đãi đối với các cơ sở giáo dục dân lập, tư thục.

Mục tiêu của sửa đổi này là nhằm khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các trường ngoài công lập, phù hợp với chủ trương xã hội hóa giáo dục của Đảng và Nhà nước. Đồng thời, đáp ứng kiến nghị của một số địa phương về việc cần bổ sung các chính sách ưu đãi cụ thể cho khối trường ngoài công lập.

Xem toàn văn Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục tại đây.