Dự luật ân xá - nước cờ sai của Thủ tướng Yingluck?

Trong cuộc bỏ phiếu ngày 11.11, các thượng nghị sỹ Thái Lan đã bác bỏ dự luật ân xá, vốn được coi là cánh cửa hồi hương cho cựu Thủ tướng Thaksin Shinawatra đang sống lưu vong ở nước ngoài. Nhưng dường như quyết định của Thượng viện không có tác động nào đến nhóm người biểu tình. Họ cho biết sẽ tiếp tục xuống đường cho đến khi nào dự luật hoàn toàn bị gạt bỏ.

Khoảng 50.000 người đã tụ tập ở trung tâm chính trị Bangkok vào tối muộn ngày 11.11 để bày tỏ sự tức giận trước việc Chính phủ của bà Yingluck thúc đẩy thông qua dự luật trên. Rạng sáng ngày 12.11, hơn 3.000 người biểu tình chống chính phủ vẫn tập trung trên đường phố.

Những người biểu tình phản đối dự luật ân xá	Nguồn: Reuters

Quyết định thúc đẩy thông qua dự luật ân xá có lẽ là tính toán sai lầm của bà Yingluck. Điều này đã làm gia tăng tâm lý chống đối trong hàng ngũ phe đối lập và làm giảm sự yêu mến của người dân đối với bà. Nhà phân tích chính trị Thitinan Phongsudhirak của trường Đại học Chulalongkorn ở Bangkok nhận định: “Việc ban hành dự luật ân xá sẽ trở thành cái giá quá đắt đối với bà, thậm chí còn xấu hơn đối với người anh trai Thaksin. Tuy nhiên, bà có thể giành lại được nền tảng quyền lực. Trước đây, bà từng có cuộc lội ngược dòng sau cơn lũ, và bà có thể lội ngược dòng lần nữa”.

Dưới sự lãnh đạo Thủ tướng Yingluck, Thái Lan đã chứng kiến sự phục hồi thần kỳ trận lụt lịch sử năm 2011, trận lụt nghiêm trọng nhất trong vòng 50 năm lại đây. Điều này đã giúp củng cố lòng tin của người dân đối với Chính quyền của bà Yingluck và ít nhất phần nào xua tan những cáo buộc rằng, bà chỉ là con rối bị giật dây bởi người anh trai. Hiện vẫn phải chờ xem, liệu bà có thể ngăn chặn được cuộc khủng hoảng nghiêm trọng lần này hay không, nhất là khi những căng thẳng chính trị nổ ra đúng vào thời điểm nền kinh tế lớn thứ hai của Đông Nam Á đang có mức tăng trưởng và chi tiêu thấp trong khi nợ của các hộ gia đình tăng cao. Các cuộc biểu tình chống chính phủ đã diễn ra từ tháng 7.2013 song đợt biểu tình đáng kể nhất mới bắt đầu cách đây một tuần và chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.

Đảng Dân chủ đối lập, vốn được lợi từ cuộc biểu tình lần này, đã kêu gọi đình công trên toàn quốc kéo dài ba ngày, bắt đầu từ ngày 13.11, bất chấp việc đảng Vì người Thái cầm quyền cam kết sẽ không ban hành lại dự luật này. Các nhà phân tích cho rằng, phe đối lập đang cố gắng lợi dụng tình hình trên đường phố để châm ngòi cho cuộc can thiệp pháp lý nhằm lật đổ Chính phủ Yingluck. Nhiều khả năng, những người biểu tình chống chính phủ sẽ tiếp tục tập trung đến hết tháng này. Đây là chiêu bài “bên miệng hố chiến tranh” nhằm kích động chính phủ của Thủ tướng Yingluck đưa ra phản ứng.

Trong khi đó, ngày 10.11, hàng chục nghìn người thuộc phe áo đỏ ủng hộ Chính phủ đã tụ tập để ủng hộ dự luật ân xá. Tuy nhiên, bản thân phe áo đỏ (chủ yếu là những thành viên ủng hộ ông Thaksin) cũng lo ngại, dự luật này có thể sẽ giúp xóa tội cho các nhà lãnh đạo chính của đảng Dân chủ, từng gây ra cuộc trấn áp tàn bạo những người biểu tình phe áo đỏ hồi năm 2010. Lãnh đạo phe ááo đỏ Thida Thavornseth cho biết, mặc dù họ rất tức giận trước sự thất bại của dự luật ân xá, nhưng họ vẫn đổ ra đường nếu cần thiết để làm chỗ dựa cho Chính phủ. Bà Thavornseth nhấn mạnh: “Chúng tôi xuống đường không phải để bảo vệ ông Thaksin hay bà Yingluck mà là để ngăn chặn những người muốn lợi dụng tình hình hiện nay để tiến hành đảo chính”. Đối với bà Yingluck, một cuộc lật đổ nếu diễn ra sẽ là cái giá quá đắt cho quyết định thúc đẩy dự luật ân xá của bà.