Làng du lịch tốt nhất thế giới
Chiều 19.10, tại Samarkand (Uzbekistan), Tổ chức Du lịch thế giới (UNWTO) đã vinh danh xã Tân Hóa là Làng du lịch tốt nhất thế giới. Đặc biệt, Tân Hóa vinh dự là làng duy nhất của Việt Nam được UNWTO bầu chọn trong danh sách 260 làng đến từ 60 quốc gia tham gia dự giải năm 2023.
Theo đó, Giải thưởng Làng du lịch tốt nhất (Best Tourism Villages - BTV) là một sáng kiến toàn cầu của UNWTO nhằm mục đích nêu bật những ngôi làng phát triển du lịch mà các giá trị được phát huy và bảo tồn. Các địa điểm du lịch có sản phẩm và lối sống dựa vào cộng đồng và nông thôn, đồng thời thúc đẩy sự đổi mới và tính bền vững. Sáng kiến này cũng góp phần công nhận sự đóng góp của các ngôi làng cho các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs) thông qua du lịch.
Theo thông tin từ Cục Du lịch quốc gia Việt Nam, sau khi đánh giá 260 hồ sơ đăng ký từ 60 quốc gia, UNWTO đã ghi nhận tài nguyên văn hóa, thiên nhiên phong phú và nổi bật của làng Tân Hóa (Quảng Bình), cùng những cam kết và hành động của làng tuân thủ ba trụ cột chính về phát triển du lịch bền vững.
Theo đề nghị của Ban giám khảo giải thưởng, UNWTO chính thức công nhận làng Tân Hóa trở thành một trong những Làng Du lịch Tốt nhất của UNWTO. Đây là niềm vinh dự đối với ngành du lịch Việt Nam nói chung cũng như tỉnh Quảng Bình nói riêng.
Phát biểu tại Họp báo Công bố Làng du lịch Tân Hóa được UNWTO vinh danh là làng du lịch tốt nhất thế giới năm 2023 tại TP. Đồng Hới, được tổ chức song song với sự kiện vinh danh tại Uzbekistan, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình Hồ An Phong cho biết: trong thời gian qua, địa phương đã luôn trăn trở để phát triển kinh tế, giúp đỡ bà con thoát nghèo trên chính mảnh đất đã sinh sống hàng trăm năm.
“Đây là một sự kiện đầy cảm xúc đối với làng Tân Hóa nói riêng và ngành du lịch của địa phương nói chung. Từ đó, Quảng Bình càng phải cố gắng hơn nữa để đáp ứng nhu cầu và kỳ vọng của khách du lịch sẽ đến làng Tân Hóa trong thời gian tới”, ông Hồ An Phong cho biết.
Du lịch thích ứng thời tiết
Sự thay đổi của Tân Hóa ngày hôm nay chính là sự cố gắng của các cấp chính quyền, từ ý tưởng và nỗ lực sáng tạo của doanh nghiệp du lịch của như khát vọng muốn thay đổi của người dân. Tại nơi đây, hàng năm đến khoảng tầm tháng 9 kéo dài cho đến tháng 10, miền Trung nói chung và Quảng Bình nói riêng là nơi hứng chịu nhiều thiên tai. Mưa bão kéo dài dai dẳng, dẫn đến những trận lũ không báo hiệu ngày rút đã là câu chuyện thường niên mà người dân đều hiểu với nhau.
Trong đó, xã Tân Hóa, một xã miền núi có địa hình tựa lòng chảo, được bao bọc bởi những xãy núi đá vôi trập trùng và vùng thấp dưới thượng nguồn của sông Rào Nan, nên mỗi khi nước lũ về từ trên thượng nguồn của các xã đều chảy về Tân Hóa và thoát nước qua hệ thống sông ngầm trong núi của sông Rào Nan. Trận lũ lịch sử năm 2010 với mức nước dâng cao 12m đã nhấn chìm hầu hết các ngôi nhà ở Tân Hoá, người dân phải sơ tán lên các hang đá và vách núi để trú ẩn chờ nước rút.
Sau khi lũ qua đi thì đã có nhiều đề xuất như di dời toàn bộ dân làng trong vùng trũng đi nơi khác hay đề xuất phá núi để tạo luồng thoát lũ xuyên qua khu vực hang động Tú Làn. Tuy nhiên khó thực hiện vì người dân đã sinh sống ở ngôi làng hàng trăm năm và không muốn dời đi nơi khác, còn giải pháp phá núi tạo dòng thoát lũ thì cần nguồn kinh phí quá lớn và có thể ảnh hưởng đến hệ sinh thái tự nhiên.
Trong “cái khó ló cái khôn”, sau trận lũ lịch sử 2010, vào năm 2011 người dân xã Tân Hoá đã có sáng kiến làm bè phao để “sống chung với lũ.” Bè phao được làm trên khoảng 20 - 30 chiếc thùng phuy rỗng kết lại tùy vào từng nhà làm bè lớn hay nhỏ, khi nước dâng cao, nhờ các thùng phi rỗng này mà bè nổi theo nước.
Đến nay, những ngôi nhà nổi đã được dựng lên từ ý tưởng sơ khai đó, tạo nên nơi cư trú và tránh lũ của người dân khi có thiên tai, đồng thời được “hô biến” thành nơi lưu trú, nghỉ dưỡng trong sáng kiến du lịch thích ứng thời tiết của doanh nghiệp du lịch Oxalis. Du khách sẽ có cơ hội trải nghiệm lưu trú tại homestay và cùng sinh hoạt với người dân địa phương nhưng vẫn bảo đảm tính riêng tư và đáp ứng đúng tiêu chuẩn lưu trú du lịch.
Tính đến năm 2023, gần 620 căn nhà nổi được xây dựng ở xã Tân Hoá, bảo đảm 100% các hộ dân có thể thích ứng, an toàn và sống chung với lũ. Khi mùa mưa đến họ dự trữ thực phẩm, nước sạch trên nhà nổi đủ cho khoảng 7 đến 10 ngày. Các hoạt động du lịch tại làng Tân Hóa đều có sự tham gia của cộng đồng địa phương.
Công ty du lịch Oxalis tạo công ăn việc làm ổn định cho 120 lao động địa phương (người Nguồn), bao gồm 20 nhân viên toàn thời gian và 100 nhân viên thời vụ. Họ tham gia các khóa tập huấn và đào tạo để trở thành đầu bếp, trợ lý giám sát an toàn và nhân viên khuân vác phục vụ khách du lịch trong các tour khám phá Tú Làn. Những người có năng lực sẽ được tài trợ đào tạo thành hướng dẫn viên, đầu bếp, nhân viên điều hành và lễ tân. Trong 9 tháng đầu năm 2023, làng Tân Hóa đón hơn 9.000 lượt khách và đạt doanh thu hơn 26 tỷ đồng. Mục tiêu đến năm 2025, Tân Hoá sẽ trở thành làng du lịch thích ứng với thời tiết độc đáo của Việt Nam và thế giới.
Sự kiện được vinh danh trở thành Làng du lịch tốt nhất thế giới là ghi nhận cho những cố gắng thay đổi, thích ứng của cộng đồng dân cư, ngành du lịch cũng như các cấp chính quyền, góp phần thực hiện mục tiêu ấn tượng hơn trong tương lai, là điểm đến kỳ thú và tươi đẹp của du lịch thế giới.
