Du lịch homestay chưa thu hút khách

Nhiều năm trở lại đây để khai thác tiềm năng du lịch - văn hóa bản địa, nhiều địa phương đã phát triển loại hình du lịch homestay. Đây là một hình thức du lịch khám phá rất được khách du lịch nước ngoài ưa chuộng. Loại hình homestay không chỉ đem lại tích cực đến sự phát triển  của du lịch mà còn giúp cho người dân bản địa và khách du lịch có ý thức bảo vệ môi trường, bảo tồn các di tích văn hóa, lịch sử tạo ra sự giao lưu văn hóa, phong tục tập quán giữa các dân tộc. Đồng thời, loại hình du lịch này cũng có tác động đến kinh tế như thu hút các nhà đầu tư vào du lịch, hệ thống cơ sở hạ tầng cũng được cải thiện. Việc bảo tồn các giá trị sẽ được quan tâm hơn. Đặc biệt, du lịch cộng đồng tạo ra nguồn thu nhập cho người dân, tạo cơ hội việc làm cho nhiều gia đình nghèo.

Nguồn: tourism.vn

Tuy nhiên, bên cạnh một số địa phương làm tốt loại hình này như Sapa ở Lào Cai, bản Lác ở Mai Châu, Hòa Bình... thì nhiều nơi vẫn chưa phát huy tốt để phát triển du lịch, cải thiện cuộc sống. Tại Thanh Hóa, Khu du lịch suối cá Cẩm Lương vốn được nhiều người biết đến, đồng thời cũng là nơi có đồng bào Mường sinh sống, điều kiện tự nhiên tốt và có nhiều nét văn hóa đặc sắc, song du lịch homestay lại khá trầm lắng. Một nhân viên Ban quản lý Khu du lịch Suối cá Cẩm Lương cho biết: “Cách đây chừng 10 năm, gia đình tôi và một số hộ trong xã đã từng tổ chức và làm dịch vụ du lịch cộng đồng. Ban đầu nhận được sự hưởng ứng rất tốt từ du khách. Tuy nhiên, đến nay hầu như không còn hộ nào làm”. Cũng tương tự như thế, tại Đà Nẵng, Công ty CP du lịch Trà Kiệu cũng đã áp dụng loại hình du lịch homestay ở Mỹ Sơn, nơi có làng nghề làm đá nổi tiếng từ đầu năm 2013 nhưng vẫn chưa thấy tín hiệu khả quan.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thực tế này. Theo nhiều chuyên gia thì nguyên nhân chủ yếu là do sản phẩm du lịch còn đơn điệu, dịch vụ thiếu tính chuyên nghiệp. Đơn cử như tại đồng bằng sông Cửu Long,  lịch trình của các tour du lịch khu vực này vẫn chỉ là tham quan cù lao, ngắm cảnh sông nước, tham quan vườn trái cây, nghe đờn ca tài tử, ghé thăm nhà cổ, thăm các lò sản xuất kẹo dừa, mật ong, rồi đi thăm chợ nổi... Với những hoạt động quen thuộc đó, du khách sẽ nhận thấy không có sự khác biệt khi đến homestay ở Vĩnh Long, Tiền Giang, Bến Tre hay Cần Thơ nên khó có thể làm du khách quay lại lần thứ hai.

Ngoài ra, chưa kể ở nhiều địa phương thuộc miền núi xa xôi, đường sá, giao thông đi lại còn chưa thuận tiện, sự gắn kết các địa phương để tạo nên sản phẩm còn chưa rõ nét. Và đây cũng là điều dễ hiểu, khi ở nhiều đơn vị lữ hành chưa tỏ ra mặn mà với loại hình du lịch này. Tại Đà Nẵng, khảo sát qua một số hãng lữ hành trên địa bàn như Vietdatravel, Vitour, Saigontourist, Đà Nẵng xanh… tất cả các đơn vị này đều khẳng định không có tour homestay cố định và có sẵn để phục vụ du khách. Hầu hết chỉ tổ chức những tour du lịch homestay khi khách có nhu cầu, song đối tượng khách này cũng không nhiều và không thường xuyên.

Đại diện Công ty Vitour chia sẻ: “Thực tế, các công ty lữ hành của Đà Nẵng cũng rất muốn đưa hình thức du lịch homestay vào khai thác nhưng vì nhiều nguyên nhân khiến dự án này khó khả thi. Thường thì chỉ du khách nước ngoài mới muốn trải nghiệm homestay nhưng không gian và chất lượng chỗ ở chưa thể đáp ứng được”.
Theo đó, nhiều ý kiến cho rằng, để phát triển homestay cần có một quy hoạch và đầu tư thỏa đáng. Tránh kiểu làm ăn manh mún, tự phát như đang diễn ra ở nhiều địa phương. Đặc biệt, cần có sự đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, ví dụ như những nơi có thể phát triển du lịch cộng đồng ở miền núi thì không nên đầu tư những khách sạn lớn, cao cấp vì khách du lịch đến với các tỉnh này chủ yếu là du khách ưa khám phá, mạo hiểm. Nhu cầu ăn, nghỉ của họ khá đơn giản và nghiêng về phía hòa nhập cộng đồng dân cư. Trong phát triển sản phẩm du lịch, ngành du lịch và các địa phương nên coi trọng đầu tư phát triển sản phẩm theo hướng khác biệt, có chất lượng cao tại các tỉnh, nhằm đa dạng hóa sản phẩm.

Do đó, để làm tốt điều này, các địa phương phải chủ động, tích cực đưa ra những chương trình hoạt động du lịch phù hợp với đặc thù của từng xã, huyện trong tỉnh. Quan tâm đầu tư, cải tạo cơ sở vật chất, hạ tầng. Đặc biệt, cần mở khóa đào tạo nhân lực du lịch cho bà con tại địa bàn. Thực tế, để một người dân làm du lịch là rất khó. Muốn thu được thành quả từ loại hình du lịch này, đòi hỏi người làm du lịch phải bền bỉ, kiên trì. Khi người dân tự đứng ra làm du lịch, để họ cùng với du khách trải nghiệm những nét văn hóa đặc sắc của địa phương mình, họ sẽ dần dần trở nên chuyên nghiệp. Từ đó, du lịch homestay sẽ thu được kết quả khả quan.