Đề xuất nhiệm vụ, giải pháp hoàn thiện pháp luật về bảo vệ môi trường
Theo Kế hoạch, Đoàn giám sát dự kiến sẽ có các cuộc làm việc với Chính phủ, nhiều bộ, ngành có liên quan và các tập đoàn, tổng công ty nhà nước; tổ chức giám sát trực tiếp tại 15 địa phương, gồm Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Cần Thơ, Hải Phòng, Bình Dương, Long An, Trà Vinh, Thanh Hóa, Quảng Ngãi, Bình Thuận, Lâm Đồng, Thái Nguyên, Quảng Ninh và Bắc Ninh. Thời gian dự kiến tiến hành giám sát tại các địa phương là tháng 6 và tháng 7.2025.
Cùng với đó, Đoàn giám sát sẽ tổ chức hội thảo, tọa đàm ý kiến chuyên gia, các nhà khoa học, tổ chức trong và ngoài nước về các nội dung giám sát, giải pháp đẩy mạnh thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường, trong đó tập trung vào một số vấn đề trọng tâm về bảo vệ môi trường mà cử tri quan tâm.
Trước đó, để triển khai các hoạt động của chuyên đề giám sát, Đoàn giám sát đã tiến hành Phiên họp thứ nhất từ tháng 1.2025, nhằm cho ý kiến, hoàn thiện Kế hoạch triển khai hoạt động giám sát, phân công nhiệm vụ cho các thành viên Đoàn giám sát.
Kế hoạch cũng nêu rõ, trước ngày 6.6.2025, Đoàn giám sát sẽ tiến hành phiên họp thứ hai và tiến hành phiên họp thứ ba trước ngày 10.8.2025, phiên họp thứ tư trước ngày 30.9.2025.
Mục đích, yêu cầu của chuyên đề giám sát nhằm xem xét, đánh giá việc thể chế hóa chủ trương của Đảng, hoàn thiện pháp luật về bảo vệ môi trường; việc thực hiện chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước về bảo vệ môi trường. Đồng thời, đề xuất các nhiệm vụ, giải pháp xây dựng, hoàn thiện pháp luật về bảo vệ môi trường và tổ chức thực hiện, để phát huy các kết quả đạt được, khắc phục những tồn tại, hạn chế, tiếp tục đẩy mạnh, thực hiện có hiệu quả chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước về bảo vệ môi trường.
Việc đánh giá kết quả thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp về bảo vệ môi trường cần bám sát các quan điểm chỉ đạo, mục tiêu tổng quát và các mục tiêu cụ thể được xác định trong các văn kiện của Đảng và quy định pháp luật có liên quan. Việc tiến hành giám sát cũng cần bảo đảm đúng quy định pháp luật cũng như tính toàn diện, khách quan, trung thực và tiến độ theo kế hoạch.
Nội dung giám sát sẽ tập trung vào việc ban hành, hoàn thiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường, cụ thể là đánh giá việc thể chế hóa chủ trương của Đảng về bảo vệ môi trường; đánh giá kết quả xây dựng, ban hành, hoàn thiện chính sách, pháp luật để triển khai thi hành Luật Bảo vệ môi trường năm 2020; việc lập, thẩm định, phê duyệt Chiến lược Bảo vệ môi trường quốc gia, Quy hoạch bảo vệ môi trường quốc gia.
Với việc tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường, chuyên đề giám sát sẽ đánh giá việc tổ chức thi hành, thực hiện chính sách, pháp luật và nội dung quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường, trong đó tập trung đánh giá một số nội dung trọng tâm.
Cụ thể là việc bố trí và sử dụng nguồn lực cho bảo vệ môi trường; việc thực hiện Chiến lược Bảo vệ môi trường quốc gia, Quy hoạch bảo vệ môi trường quốc gia, việc thực hiện các nội dung bảo vệ môi trường trong quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh; việc thẩm định nội dung đánh giá môi trường chiến lược; thủ tục đánh giá tác động môi trường; việc thẩm định, phê duyệt kết quả thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường; công tác cấp giấy phép môi trường.
Hoạt động kiểm soát ô nhiễm gồm kiểm soát nguồn ô nhiễm và quản lý chất lượng môi trường. Tập trung vào hoạt động kiểm soát ô nhiễm đối với khu công nghiệp, cụm công nghiệp và làng nghề; kiểm soát ô nhiễm đối với nguồn thải có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường cao; quản lý chất lượng môi trường không khí (chú trọng vào một số đô thị lớn); quản lý chất lượng môi trường nước mặt lưu vực sông, ven biển.
Với việc quản lý chất thải, các hoạt động giám sát sẽ tập trung vào việc quản lý nước thải đô thị, quản lý chất thải rắn sinh hoạt (chú trọng vào việc thực hiện chính sách phân loại chất thải rắn sinh hoạt phát sinh từ hộ gia đình, cá nhân), việc quản lý một số loại chất thải đặc thù (chú trọng giải pháp quản lý đối với rác thải điện tử, pin xe điện, tấm năng lượng mặt trời thải bỏ), việc quản lý rác thải nhựa đại dương.
Làm rõ trách nhiệm quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường
Thông qua giám sát, Đoàn giám sát cũng sẽ làm rõ các nội dung liên quan đến việc thực hiện trách nhiệm quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường; công tác kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, giám sát việc chấp hành pháp luật, xử lý vi phạm về bảo vệ môi trường; đấu tranh phòng, chống tội phạm về môi trường; giải quyết khiếu nại, tố cáo về môi trường. Việc tổ chức và phát triển thị trường carbon, trong đó có nội dung trao đổi tín chỉ carbon rừng; việc thực hiện cam kết quốc tế về giảm phát thải khí nhà kính; việc triển khai các giải pháp chống xâm nhập mặn, sạt lở bờ sông, bờ biển trên địa bàn các địa phương ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long...
Phạm vi giám sát sẽ là việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường trên phạm vi cả nước kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành đến hết ngày 31.12.2024 và cập nhật tình hình thực hiện thời kỳ trước, sau có liên quan.
Trong Kế hoạch, Đoàn giám sát đề nghị Chính phủ, các cơ quan nhà nước ở Trung ương, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thuộc đối tượng giám sát và các cơ quan, tổ chức có liên quan báo cáo theo đề cương của Đoàn giám sát. Đoàn ĐBQH các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tổng hợp kết quả thực hiện tại địa phương và kết quả giám sát nội dung liên quan đến chuyên đề giám sát theo đề cương của Đoàn giám sát. Các báo cáo gửi về Đoàn giám sát theo đúng thời gian yêu cầu để xử lý, tổng hợp, xây dựng Báo cáo kết quả giám sát. Trong trường hợp cần thiết, Đoàn giám sát yêu cầu bổ sung những vấn đề liên quan.
Theo chương trình, chuyên đề giám sát này sẽ báo cáo Quốc hội tại Kỳ họp cuối năm nay (tháng 10.2025).
