Đón bão

Nhiều khả năng Iraq sẽ cắt giảm một nửa mục tiêu sản xuất dầu lửa. Gần đây, Chính phủ Iraq loan báo từ năm 2017 mỗi ngày Iraq chỉ khai thác 6,5-7 triệu thùng dầu/ngày, thấp hơn so kế hoạch dự kiến khai thác ban đầu là 12 triệu thùng dầu/ngày. Hiện nay Iraq sản xuất khoảng 2,68 triệu thùng dầu/ngày, cao hơn mức dầu lửa được khai thác dưới thời cựu Tổng thống Saddam Hussein. Iraq là một trong những nguồn cung cấp dầu lửa lớn cho các thị trường thế giới mà những năm gần đây nhiều nước, đặc biệt là Mỹ và các nước phương Tây, luôn tìm cách tiếp cận. Nếu phải hạn chế các hợp đồng khai thác và nhập khẩu dầu lửa từ Iraq, ngay từ bây giờ, các nước phải tìm kiếm các nguồn cung cấp dầu lửa khác và tăng cường mua dầu lửa để tích trữ chiến lược. Do đó, giá dầu không thể không tăng trong năm 2011 và những năm tiếp theo.

Trong khi đó, sản xuất dầu lửa của Ảrập Xêút không thể bù đắp lượng dầu lửa thiếu hụt của Libya để cung cấp cho các thị trường quốc tế. Libya là nước sản xuất dầu lửa lớn thứ 17 thế giới, đứng thứ 3 ở châu Phi và có lượng dầu lửa dự trữ lớn nhất Lục địa Đen. Nhưng từ khi rơi vào cuộc nội chiến hồi tháng 2, Libya nhanh chóng cắt giảm một nửa tổng sản lượng dầu mỗi ngày là 1,6 triệu thùng. Trước tình hình đó, Chính phủ Ảrập Xêút tuyên bố sẽ tăng khối lượng dầu khai thác để bù vào khoản dầu thiếu hụt của Libya từ tháng 2.2011. Tuy nhiên, mới đây Bộ trưởng Dầu lửa ảrập Xêút cho biết sản xuất dầu thô của Ảrập Xêút trong tháng 3.2011 giảm khoảng 833.000 thùng/ngày so với mức sản xuất trong tháng 2 trước đó. ảrập Xêút cho rằng nhu cầu của các nước đối với loại dầu thô kém chất lượng của nước này giảm. Và có lẽ đây là thực tế.

Một báo cáo gần đây của Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) dự kiến mức tăng trưởng kinh tế toàn cầu năm 2011 đạt 4,4%. Tốc độ tăng trưởng này sẽ gây căng thẳng nhiều hơn cho hệ thống kinh tế thế giới sau khi mức tiêu thụ dầu lửa toàn cầu tăng 2,6% trong quý I.2011. Quý II.2011, nhu cầu dầu thô sẽ tiếp tục tăng do nhiều nhà máy lọc dầu ngừng hoạt động để duy tu bảo dưỡng, từ đó nguồn cung cấp xăng dầu sẽ hạn chế dẫn đến giá dầu lửa cao hơn. Hiện nay, Mỹ bắt đầu khai thác các mỏ đá phiến chứa dầu nên giá dầu thô chuẩn của Mỹ được công ty West Texas Intermediate bán thấp hơn 13 USD/thùng so với giá chuẩn quốc tế như dầu thô Brent. Nhưng việc giảm giá này của Mỹ đang chịu sức ép lớn khi các công ty Mỹ vận chuyển nhiều dầu thô đến các nền kinh tế phát triển khác.

Nhu cầu dầu lửa của châu Á tăng mạnh cũng là một nhân tố đáng bàn. Ngân hàng Phát triển châu Á dự kiến tăng trưởng kinh tế của khu vực đạt khoảng 7,8% năm 2011 và 7,7% năm 2012. Tốc độ tăng trưởng đó sẽ làm tăng giá dầu bởi vì việc sử dụng dầu diezel và xăng dầu ở các nước khu vực sẽ tăng mạnh. Ví dụ, tháng 2.2011, trong khi nhu cầu dầu thô của châu âu không thay đổi, nhu cầu dầu thô của Mỹ có thể tăng 2,9%, nhưng nhu cầu dầu thô của châu Á nói chung tăng 5,9%, đặc biệt nhu cầu dầu thô của Trung Quốc tăng 9,6%.

Những nhân tố trên khiến giới phân tích nhận định giá dầu mỏ sẽ tiếp tục tăng trên phạm vi toàn cầu. Thế giới sẽ phải lựa chọn biện pháp rủi ro hoặc chuẩn bị tâm lý đón bão trong những tháng còn lại của năm.