Nhìn từ hoạt động giám sát
Theo Phó Chủ tịch HĐND huyện Bảo Thắng Thào Thị Mỷ, nhận thấy tỷ lệ người dân trên địa bàn huyện tham gia BHYT còn thấp, ngay từ đầu Khóa XIX, HĐND huyện đã giao cho Ban Dân tộc tổ chức khảo sát và giám sát việc thực hiện chính sách BHYT năm 2022 và những tháng đầu năm 2023. Kết quả, qua giám sát và làm việc trực tiếp tại UBND các xã Bản Phiệt, Bản Cầm, Phú Nhuận.... cho thấy, chính quyền các xã dù đã chủ động triển khai đẩy mạnh thực hiện công tác tuyên truyền, vận động, thuyết phục người dân tham gia BHYT, tuy nhiên số người tham gia BHYT tại các xã vẫn còn thấp. Đặc biệt là người cao tuổi - từ 60 tuổi đến dưới 80 tuổi thụ hưởng chính sách hỗ trợ 50% theo Nghị quyết số 25/2022/NQ-HĐND ngày 7.12.2022 của HĐND tỉnh đạt tỷ lệ rất nhỏ. Cụ thể, tỷ lệ bao phủ BHYT tính đến ngày 30.3.2023 như sau: xã Bản Phiệt đạt 71,25%. (người cao tuổi thụ hưởng theo Nghị quyết 25 của HĐND tỉnh Lào Cai, đạt 7,9%); xã Bản Cầm đạt 76,51% (người cao tuổi đạt 4,9%); xã Phú Nhuận đạt 90,92% (người cao tuổi đạt 5,41%); xã Trì Quang đạt 73,24 (người cao tuổi đạt 3,35%)....
Từ kết quả tỷ lệ người dân tham gia BHYT thấp như trên, các cơ quan trong huyện đã đánh giá tìm ra nguyên nhân là do một số người dân chưa quan tâm đến chính sách BHYT; công tác tuyên truyền còn chưa đến từng hộ gia đình người dân; một số hộ dân, người lao động chính (bố, mẹ) đi làm ăn xa ở địa phương khác, ở nhà chỉ có trẻ em và người già khó khăn về kinh tế nên không có điều kiện tham gia BHYT; nhân viên đại lý BHYT ở các xã chưa phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương, với các tổ chức đoàn thể, chưa nắm chắc địa bàn trong tuyên truyền, vận động người dân tham gia BHYT....
Sau khi đánh giá kết quả, nguyên nhân, để mục tiêu nâng cao tỷ lệ người dân tham gia BHYT trên địa bàn huyện Bảo Thắng lên cao, phấn đấu năm 2023 phải đạt 97%. Đoàn khảo sát Ban Dân tộc HĐND huyện Bảo Thắng đưa ra giải pháp và kiến nghị các cấp chính quyền cùng vào cuộc, nhất định sẽ đạt được những kết quả đã đề ra.
Cả huyện vào cuộc
Từ kết quả giám sát và kiến nghị đề xuất từ HĐND huyện, ngay từ đầu năm 2023, UBND huyện Bảo Thắng đã chỉ đạo các xã, thị trấn, đại lý BHYT, các trường học trên địa bàn phối hợp đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, thuyết phục người dân tham gia BHYT. Bên cạnh đó, phổ biến các quy định của pháp luật về chính sách BHYT, tích cực tuyên truyền Nghị định số 07/2023/NĐ-CP và Nghị quyết số 30/2023/NQ-CP của Thủ tướng Chính phủ về tiếp tục thực hiện các giải pháp bảo đảm thuốc, trang thiết bị y tế... để người dân yên tâm khi tham gia BHYT sẽ được thụ hưởng chính sách BHYT đầy đủ khi đi khám, chữa bệnh.
Cơ quan BHXH huyện có trách nhiệm chủ động phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan tham mưu cho UBND huyện, cho Ban chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, BHYT huyện ban hành các kế hoạch, văn bản chỉ đạo các cơ quan, đơn vị và UBND các xã, thị trấn trong huyện tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện công tác BHXH, BHYT. Cơ quan BHXH huyện phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan thực hiện các giải pháp tăng số người tham gia BHYT. Tổ chức dịch vụ thu BHXH, BHYT qua Bưu điện và Bưu chính Viettel thông qua bố trí nhân viên thu tại các xã, thị trấn để thu và phát hành thẻ BHYT tại hộ gia đình; phải tăng cường thời gian ứng trực tại điểm dịch vụ thu BHXH, BHYT. Bởi, thực tế theo phản ánh của người dân có những nhân viên Bưu điện, Viettel tại xác địa bàn thường xuyên vắng, không bảo đảm thời gian ứng trực, gây khó khăn cho họ khi đến mua BHXH; BHYT. Đồng thời, tổ chức thực hiện tốt chính sách BHYT trên địa bàn, rà soát dữ liệu, lập danh sách cấp phát thẻ BHYT cho các đối tượng, đặc biệt là các đối tượng được ngân sách nhà nước đóng (hộ nghèo, hộ cận nghèo, dân tộc thiểu số, người cao tuổi, trẻ em).
Đối với UBND các xã, thị trấn phải tăng cường xuống từng hộ gia đình vận động, thuyết phục người dân tham gia BHYT đầy đủ. Trong quá trình thực hiện, các xã phải quan tâm đến người được hưởng chế độ chính sách do ngân sách nhà nước hỗ trợ; đặc biệt là người cao tuổi được thụ hưởng chính sách hỗ trợ 50% khi tham gia BHYT theo Nghị quyết 25 của HĐND tỉnh Lào Cai tại một số xã đạt rất thấp. Các xã, thị trấn cần tổ chức rà soát, thống kê lại toàn bộ số liệu, người dân tham gia BHXH, BHYT; nếu phát hiện hộ gia đình người dân có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn thì có kế hoạch, phương án cụ thể xin ý kiến cấp trên giải quyết, xử lý; vận động xã hội hóa... bảo đảm 100% người dân được khám chữa bệnh theo chính sách BHYT trên địa bàn.
Theo Chủ tịch UBND xã Phong Niên Hoàng Minh Đức, sau khi có chỉ đạo của huyện, lãnh đạo xã đã họp và thống nhất trích ra 120 triệu đồng để ứng mua thẻ BHYT cho người dân. Năm 2023, từ nguồn xã hội hóa, xã Phong Niên đã mua cấp 279 thẻ BHYT cho đồng bào. Bên cạnh đó, xã còn vận động các Mạnh Thường Quân mua tặng BHYT cho những gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn; một số trưởng thôn, y tế thôn bản đã ứng tiền cho người dân vay để mua 45 thẻ BHYT.
Với sự vào cuộc quyết liệt, có thể nói là của cả hệ thống chính trị huyện Bảo Thắng để mục tiêu toàn bộ trên 112.000 dân, phân bổ trên 14 xã thị trấn đều được tham gia BHYT. Nếu như từ đầu năm 2023, tỷ lệ chỉ đạt hơn 70% người dân tham gia BHYT, đến hết năm 2023 đã tăng lên con số ấn tượng với bình quân toàn huyện đạt trên 97%. Trong đó, đã xuất hiện nhiều cách làm hay như: ứng tiền ngân sách mua thẻ BHYT trước cho người dân, vận động xã hội hóa nguồn lực mua thẻ BHYT tặng các đối tượng khó khăn. Đây là kinh nghiệm cho Bảo Thắng và những địa phương khác áp dụng thực hiện mục tiêu “phủ kín” BHYT toàn dân trong những năm tới.
