Khu tái định cư hàng chục tỷ đồng “án binh bất động”
Tháng 12.2009, UBND tỉnh Nghệ An có quyết định phê duyệt tiểu dự án “Xây dựng mẫu các khu định cư cho hộ dân vạn chài trên sông Lam và vùng đặc biệt khó khăn huyện Thanh Chương”. Dự án do Chi cục Phát triển nông thôn (Sở NN&PTNT Nghệ An) làm chủ đầu tư với nguồn vốn gần 80 tỷ đồng, từ ngân sách Trung ương và tỉnh hỗ trợ hàng năm.
Với mục tiêu xây dựng 2 khu định cư tại Khe Mừ (xã Thanh Thủy) và Triều Dương (xã Thanh Lâm), dự án này sẽ đưa 165 hộ dân dân vạn chài lên sống, ổn định sản xuất và sinh hoạt, nâng cao đời sống, góp phần xóa đói giảm nghèo.
Tuy nhiên, sau hơn chục năm, khu tái định cư Khe Mừ vẫn dở dang. Năm 2020, dự án này tiếp tục được bố trí khoảng 5 tỷ đồng để sửa sang lại nhà văn hóa, đường, điện… nhưng vẫn án binh bất động.
Trên diện tích khoảng 300ha đất rừng sản xuất bị thu hồi cho dự án, nhiều hộ dân đã ồ ạt lấn chiếm đất để dựng lán trại, trồng keo, khoanh nuôi chè, nuôi bò… Những hạng mục của dự án như hệ thống điện, nhà văn hóa, trường Mầm non, đường nội bộ… đang xuống cấp theo thời gian. Trong khi đó, hàng chục hộ dân vạn chài vẫn đang ngày ngày đối mặt với cuộc sống lênh đênh sông nước.
Trong thời gian qua nhiều hộ dân đã tái lấn chiếm đất dự án để trồng keo, đào bới khai thác đá… Theo lãnh đạo UBND xã Thanh Thủy, huyện Thanh Chương thì có 8 hộ gia đình đã tái lấn chiếm đất của dự án làng chài để trồng keo. Địa phương đã yêu cầu các hộ dừng ngay việc tái lấn chiếm.
Trao đổi với phóng viên, ông Trình Văn Nhã - Chủ tịch UBND huyện Thanh Chương cho biết, theo báo cáo của chủ đầu tư, các hạng mục đã hoàn thành như: điện, đường, nhà văn hóa… Nhưng đang vướng chưa thể bàn giao được vì chia đất sản xuất cho các hộ dân. Đối với các hộ tái lấn chiếm để trồng cây, UBND huyện đã chỉ đạo chính quyền địa phương nhanh chóng kiểm tra, xử lý.
Dân vạn chài mòn mỏi chờ dự án
Năm 2020, UBND huyện Thanh Chương đã rà soát có 105 hộ đủ điều kiện được tái định cư tại Khe Mừ. Tuy nhiên, đến thời điểm này (tháng 5/2023 - PV) vẫn chưa có hộ dân nào được vào ở. Còn tại khu tái định cư Triều Dương, từ năm 2015 - 2019 đã tiến hành di dời theo kế hoạch 43 hộ, tuy nhiên sau khi nhận đất, nhiều gia đình “cửa đóng then cài” để đi làm ăn xa, chỉ còn khoảng 20 hộ sinh sống.
Đã hàng chục năm trôi qua, nhiều hộ dân vạn chài tại xóm Chi Phú, xã Thanh Chi (huyện Thanh Chương) vẫn tạm trú dọc bờ đê sông Lam để sống, mưu sinh qua ngày.
Sống hàng chục năm trên sông nước, 4 người con của vợ chồng ông Nguyễn Viết Minh (SN 1952) và Nguyễn Thị Loan (SN 1954) đã lập gia đình, ổn định cuộc sống ở nơi khác. Hiện tại ông, bà sinh sống trong chiếc lều tạm bên bờ đê sông Lam, vô cùng chật chội.
“Tuổi cao sức yếu, không thể sống mãi trên sông nước được nên chỉ phụ thuộc vào con cái. Người dân chúng tôi được biết, đường, điện, nhà văn hóa… trong khu tái định cư đã làm xong nhưng không hiểu sao vẫn chưa được vào ở”, ông Minh chia sẻ.
Tương tự như gia đình ông Minh, bà Loan, gia đình bà Nguyễn Thị Hà (SN 1968, trú thị trấn Thanh Chương) có 3 con trai, 2 người đã lập gia đình. Nhiều năm qua, mấy mẹ con, bà cháu phải sống ở căn nhà dựng tạm dọc bờ sông.
“Sau khi nghe chính quyền nói đã đăng ký để vào khu tái định cư từ rất lâu rồi nhưng chờ mãi đến nay vẫn chưa thấy. Cuộc sống mưu sinh trên sông nước quá vất vả nhưng không còn có cách nào”, bà Hà buồn bã cho biết.
Do chờ đợi dự án khu tái định cư quá lâu nên các hộ dân vạn chài đã xây dựng nhà ở gần bờ sông Lam, một số ít đã mua đất nơi khác để ở. Trong khi đó, tại khu tái định cư thì nhà thầu lâu lâu vào “ngó” qua hay sơn sửa lại các hạng mục một tý rồi lại mất tăm.
Một số hình ảnh tại khu tái định cư Khe Mừ và cuộc sống vất vả của người dân vạn chài.
*Báo Đại biểu Nhân dân tiếp tục giám sát và thông tin kết quả giải quyết vụ việc đến bạn đọc và cử tri cả nước.
