Vườn quốc gia (VQG) Cát Tiên vừa được Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên quốc tế (IUCN) công nhận đạt danh hiệu Danh lục xanh, đánh dấu bước ngoặt cho công tác bảo tồn thiên nhiên, đa dạng sinh học ở Việt Nam.
Để quản lý, bảo vệ tốt diện tích rừng được giao, công tác phối hợp thế nào, khó khăn, vất vả của lực lượng kiểm lâm trong quá trình thực hiện nhiệm vụ?
Chia sẻ những vấn đề này, Phó Hạt trưởng Hạt kiểm lâm VQG Cát Tiên Nguyễn Thanh Long cho biết, Hạt Kiểm lâm VQG Cát Tiên đang được giao quản lý, bảo vệ hơn 82.000ha rừng, trong đó có 106 tiểu khu, 688 khoảnh, 25.400 lô. Để quản lý bảo vệ rừng tốt như hiện nay, ngoài công sức, sự nỗ lực của nhiều thế hệ cán bộ kiểm lâm của VQG, có sự đóng góp rất lớn của cấp ủy, chính quyền, bà con Nhân dân vùng đệm.
Thời gian qua, VQG Cát Tiên đã ký quy chế phối hợp với các đơn vị của rừng giáp ranh. Cụ thể, ký 6 quy chế phối hợp với 6 hạt kiểm lâm giáp ranh với VQG. Đồng thời, xây dựng quy chế phối hợp với các ngành chức năng như công an, toà án, viện kiểm sát, các huyện. Các Trạm kiểm lâm đã ký 22 quy chế phối hợp lực lượng công an, ban chỉ huy quân sự các xã giáp ranh với VQG.
Việc tăng cường ký kết các quy chế để trong quá trình phối hợp có sự đa ngành, đa lĩnh vực, trong đó tập trung mạnh vào công tác tuyên truyền để người dân chấp hành quy định pháp luật về lâm nghiệp nói riêng và quy định pháp luật nói chung.
Bên cạnh sự nỗ lực của cán bộ và kiểm lâm viên, sự vào cuộc của cấp ủy chính quyền, bà con Nhân dân cũng đã chung tay góp sức vào công tác bảo vệ rừng. Hiện nay, với chương trình khoán bảo vệ rừng, VQG Cát Tiên đã khoán cho 1.200 hộ xung quanh vùng đệm. Các cộng đồng nhận khoán bảo vệ rừng thường xuyên được tuyên truyền, phổ biến các kiến thức liên quan đến bảo vệ rừng và nhận khoán bảo vệ rừng.
Người dân tham gia nhận khoán bảo vệ rừng ngày càng chủ động, tích cực trong công tác nhận khoán và tuần tra bảo vệ rừng; hiệu quả bảo vệ rừng ngày càng được nâng cao. Đây là lực lượng nòng cốt để tham gia bảo vệ rừng, cũng như tố giác các đối tượng vi phạm trên địa bàn.
Nhờ những hoạt động này, năm 2023, Hạt Kiểm lâm VQG Cát Tiên đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ trong hoạt động bảo vệ rừng; bảo vệ thành công diện tích rừng rộng lớn, không xảy ra vi phạm lớn; góp phần gìn giữ đa dạng sinh học và cảnh quan thiên nhiên độc đáo của VQG.
Về những khó khăn, vất vả của lực lượng kiểm lâm trong quá trình bảo vệ rừng, không để xảy ra vi phạm lớn, Phó Hạt trưởng Hạt kiểm lâm Vườn quốc gia Cát Tiên Nguyễn Thanh Long chia sẻ, đối với lực lượng kiểm lâm nói chung đã vất vả, thì lực lượng kiểm lâm ở trong các Ban quản lý rừng đặc dụng phòng hộ càng vất vả hơn. Trong đó, với diện tích rừng được giao quản lý, bảo vệ lớn, lực lượng kiểm lâm ở VQG Cát Tiên phải thường xuyên tuần tra bảo vệ rừng.
Để chủ động, Hạt Kiểm lâm đã xây dựng, triển khai các biện pháp bảo vệ rừng tại gốc. Các trạm kiểm lâm được giao nhiệm vụ tuần tra, bảo vệ rừng thường xuyên, thay đổi giờ giấc và phương thức tuần tra để bảo đảm hiệu quả. Nhờ vậy, các hành vi vi phạm như săn bắt động vật rừng, khai thác gỗ trái phép, phá rừng... được ngăn chặn kịp thời.
Trung bình, kiểm lâm viên của VQG Cát Tiên được nghỉ 8 ngày, 22 ngày còn lại phải tuần tra bảo vệ rừng. Coi “trạm là nhà, rừng là quê hương”, bên cạnh thời gian chăm lo cho gia đình hạn hẹp, các đợt tuần tra rừng cũng thường xuyên đối mặt với vất vả, nguy hiểm như nguy hiểm từ động vật, từ các đối tượng vi phạm sử dụng súng để săn bắn động vật rừng. Chưa kể, các vấn đề về sức khoẻ, bệnh tật nếu không được cấp cứu kịp thời sẽ nguy hiểm đến tính mạng. Trong khi đó, thực tế cơ chế chính sách hiện nay chưa có nhiều chế độ đãi ngộ cho lực lượng kiểm lâm.
Theo Phó Hạt trưởng Hạt kiểm lâm VQG Cát Tiên Nguyễn Thanh Long, thời gian qua, bên cạnh việc tổ chức nhiều khóa đào tạo và tập huấn, VQG Cát Tiên cũng chú trọng nâng cao năng lực thực thi pháp luật của lực lượng kiểm lâm VQG nhằm trang bị cho các cán bộ, kiểm lâm viên với kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ, và kỹ năng cần thiết để thực hiện nhiệm vụ bảo vệ rừng một cách hiệu quả. Việc tuyên truyền và quán triệt ý thức chấp hành pháp luật và quy định của ngành cũng được thực hiện đều đặn, nhằm nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật của cán bộ và kiểm lâm viên.
Năm 2023, có 77 vụ vi phạm được lực lượng kiểm lâm VQG Cát Tiên phát hiện và lập hồ sơ xử lý. Đáng chú ý, hầu hết các vụ vi phạm được phát hiện và ngăn chặn ngay từ đầu, khi các đối tượng mang theo công cụ và dụng cụ vào rừng, vi phạm các quy định về bảo vệ rừng.
Bên cạnh đó, VQG Cát Tiên cũng triển khai nhiều hoạt động để nâng cao đời sống vật chất tinh thần cho cán bộ và kiểm lâm viên như: phát động phong trào hỗ trợ xây nhà tình nghĩa cho cán bộ, kiểm lâm viên có hoàn cảnh khó khăn; khen thưởng kịp thời khi tuần tra bảo vệ rừng ngăn chặn được các đối tượng vi phạm, tháo gỡ bẫy, bắt được súng…
Điển hình, tháng 3.2023, trong quá trình tuần tra lực lượng kiểm lâm ở khu vực trung tâm vườn đã phát hiện nhóm đối tượng gồm 7 người dùng súng để đi săn bắn động vật rừng. Mưu trí, dũng cảm để ngăn chặn, tuy nhiên các đối tượng đã chống trả và gây thương tích cho 3 đồng chí kiểm lâm. Cùng với quy chế động viên, khen thưởng của VQG, trong chuyến thăm VQG Cát Tiên, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan đã trao tặng bằng khen 10 cán bộ, chiến sĩ kiểm lâm của vườn.
Ngoài ra, vào dịp lễ, tết, các ngày quan trọng trong năm, VQG Cát Tiên cũng có chế độ tiền thưởng nhằm động viên kịp thời các lực lượng thực hiện nhiệm vụ, an tâm công tác, tâm huyết với nghề.
