Bài 1: Đất đai bỏ hoang, người dân khổ sở với dự án tuyến dân cư Cổ Chiên

Đất vườn bỏ hoang, người dân khốn khó

Hơn 100 năm nay, người dân ở phường 5, thị xã Vĩnh Long (nay là TP Vĩnh Long) và xã Thanh Đức, huyện Long Hồ, tỉnh Vĩnh Long được thiên nhiên ưu đãi phát triển nông nghiệp làm cho cuộc sống bao gia đình sung túc. Tuy nhiên, từ khi có những quyết định thu hồi đất tập thể vào năm 2003 để phục vụ dự án tuyến dân cư Cổ Chiên, nhiều hộ dân ở nơi đây rơi vào cảnh cùng cực. Đất đai bỏ hoang, người dân phải sống tạm bợ trong những căn nhà xuống cấp nghiêm trọng…

Người dân địa phương cho biết, họ sinh sống ổn định từ nhiều năm và được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) nhưng đã bị thu hồi đất, cấp cho Công ty Thương mại và Xây dựng Minh Linh (Cty Minh Linh) làm tuyến dân cư Cổ Chiên. Đến nay, nhiều hộ dân khẳng định chưa nhận được quyết định thu hồi đất, chưa nhận tiền đền bù.

Điển hình là hộ ông Nguyễn Văn Chỉnh, Trần Văn Rớt, Lê Văn Đầy, Đoàn Văn Mãnh, Lê Thanh An, Lê Văn Đặng, Lê Văn Giàu, Lê Thanh Hải và bà Lê Thị Sáu có tổng diện tích bị thu hồi gần 3 ha.

Ông Đoàn Văn Mãnh cho biết: “Tôi không nhận được quyết định thu hồi đất cũng như là quyết định bồi hoàn nào từ cơ quan chức năng, mấy chục năm nay đất vườn của tôi bỏ hoang, nhà cửa không thể sửa chữa, cuộc sống đảo lộn gặp vô vàn khó khăn. Nhiều lần chúng tôi yêu cầu được làm rõ về quy trình thu hồi đất nhưng không ai trả lời”.

Tương tự là trường hợp gia đình ông Lê Văn Giàu, từ năm 2003 đến nay, khu vườn nhà ông Giàu luôn ngập nước do kênh rạch bị san lấp làm dự án. Đất đai không thể canh tác khiến cuộc sống vốn thiếu thốn của gia đình ông lại càng trở nên khốn khó, nặng gánh hơn rất nhiều. “Suốt thời điểm từ năm 2003 tới giờ, tôi rất mong được các cơ quan có thẩm quyền giải quyết rõ ràng, nếu chính quyền đúng thì đúng, nếu sai thì phải trả đất lại cho dân”, ông Giàu chia sẻ.

Dự án lùm xùm hàng chục năm

Theo hồ sơ, ngày 9.10.2003, Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long có Quyết định số 3335/QĐ-UB về phê duyệt dự án đầu tư xây dựng hạ tầng tuyến dân cư Cổ Chiên, tổng mức đầu tư là hơn 177 tỷ đồng, quy mô dự án khoảng 45,4 ha, vị trí dự án tại phường 5, TP Vĩnh Long và một phần thuộc ấp Thanh Hương, xã Thanh Đức huyện Long Hồ. Chủ đầu tư dự án là Ban quản lý dự án quy hoạch các khu công nghiệp Vĩnh Long (Ban quản lý). 

Ngày 29.3.2004, UBND tỉnh có Quyết định số 666/QĐ-UB thống nhất chỉ định Công ty Thương mại và Xây dựng Minh Linh (Cty Minh Linh) là đơn vị thầu để thực hiện dự án tuyến dân cư Cổ Chiên. 

Ngày 7.5.2004, UBND tỉnh Vĩnh Long ban hành Quyết định số 1196/QĐ-UB về việc thu hồi và giao hơn 44,2 ha đất trên cho Ban quản lý để xây dựng tuyến dân cư Cổ Chiên. Trong đó phần đất tọa lạc tại ấp Long Hưng, xã Thanh Đức, huyện Long Hồ có diện tích là 7,45 ha (đất do hộ gia đình, cá nhân quản lý sử dụng là 7,19 ha, đất công cộng là hơn 2,6 ha).

Trong khi việc thu hồi đất chưa hoàn thành, nhiều hộ gia đình chưa nhận tiền đền bù hoặc chưa bàn giao mặt bằng, ngày 22.12.2004, Sở Tài nguyên và Môi trường (Sở TNMT) lập Tờ trình số 1832/TTr-STNMT gửi UBND tỉnh Vĩnh Long về việc đề nghị thu hồi và giao QSDĐ gần 19,3 ha cho Cty Minh Linh. Trong đó đất tại ấp Long Hưng, xã Thanh Đức, huyện Long Hồ là 4,72 ha.

Hai ngày sau, ngày 24.12.2004, UBND tỉnh Vĩnh Long ban hành Quyết định số 4403/QĐ-UBND thu hồi và giao gần 19,3 ha đất cho Cty Minh Linh. Đến ngày 22.7.2005, Cty Minh Linh được cấp GCNQSDĐ.

Ngày 17.7.2007, Cty Minh Linh chuyển nhượng 208 lô đất (132 lô tại xã Thanh Đức, huyện Long Hồ và 76 lô đất tại phường 5, TP Vĩnh Long) cho công ty khác, dù thời điểm này, nhiều hộ dân vẫn chưa giao đất cho chủ đầu tư, hạ tầng dự án chưa hoàn thiện.

Tháng 3.2022, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Vĩnh Long mới ký thông báo gửi Cty Minh Linh về việc đủ điều kiện được cấp chứng nhận QSDĐ, quyền sở hữu nhà đất và tài sản gắn liền với đất tại dự án tuyến dân cư Cổ Chiên.

Suốt thời gian dài, Cty Minh Linh không thực hiện dự án mà mang GCNQSDĐ đi thế chấp ngân hàng và bán cho nhiều tổ chức, cá nhân. Mới đây, lãnh đạo Cty Minh Linh đã bị công an khởi tố, bắt giam. 

Cụ thể, ngày 23.10, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Vĩnh Long đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam vợ chồng Cao Minh Tân (Tân là đại diện pháp luật của Cty Minh Linh) về hành vi Lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Công an xác định, Cao Minh Tân và đồng phạm đã đứng tên hàng chục công ty khác nhau tại nhiều địa phương và được giao đất, cho thuê để thực hiện các dự án lớn, nhưng hiện tại Cty Minh Linh đã chuyển nhượng cho doanh nghiệp khác hoặc bị phát mãi.

Việc lãnh đạo Cty Minh Linh bị bắt khiến dự án tuyến dân cư Cổ Chiên càng trở nên lùm xùm, phức tạp. Các hộ dân khẳng định, giá đất đền bù cho diện tích thu hồi rất thấp, trong khi doanh nghiệp được chỉ định thực hiện dự án phân lô, rao bán giá nền cao gấp hàng trăm lần.

* Báo điện tử Đại biểu Nhân dân sẽ tiếp tục giám sát và thông tin kết quả thực thi pháp luật của các cơ quan liên quan đến bạn đọc và cử tri cả nước.