Diều khổng lồ chở ước vọng nghìn năm

      Làng chờ... gió!
      Ở Đình Cúc, từ người già cho đến trẻ nhỏ đều mê diều sáo. Mỗi khi chiều về không có tiếng sáo diều vi vút, người trong làng đều cảm thấy như thiếu vắng một điều gì đó từ sâu thẳm tâm hồn. Ông Đặng Kim Đức, năm nay đã ở cái tuổi thất thập, thành viên của CLB diều sáo Đình Cúc hồ hởi: “Thú chơi diều sáo của làng có từ đời cha ông chúng tôi rồi. Cả làng bây giờ cũng có đến hơn 70 cái diều sáo “có sao, có gạch”. Những buổi chiều trời trong, gió tốt cả xã Bắc Sơn ngập tràn trong tiếng sáo diều”. Ông Trần Quốc Bình cho biết thêm: “Ban ngày người lớn đều đi làm, trẻ con thì đi học, nên việc thả diều chỉ được tiến hành vào buổi chiều hoặc các ngày nghỉ trong tuần. Như tôi đây hôm nào đi làm về muộn mà ngoài bãi trời đều gió là thằng cháu ngoại điện thoại gọi ngay về. Chơi diều phụ thuộc vào gió trời, muốn thả diều mà trời không cho gió thì cũng đành chịu. Chính vì thế làng diều Đình Cúc còn được những người mê diều “ưu ái” gọi bằng cái tên “Làng chờ gió”...

      Thú chơi lắm công phu
      Đối với ông Năm, người khởi xướng và sáng lập CLB diều sáo Đình Cúc thì máy bay (nghề nghiệp) và diều sáo (thú chơi) luôn có sức hút mãnh liệt. Bởi nghề nghiệp, kỹ sư sửa chữa máy bay chiến đấu tu nghiệp ở Hà Lan, cho ông kiến thức về khí động học, còn đam mê tạo cho ông ý chí để hoàn thành cánh diều mình mơ ước. Kể từ khi hình thành ý tưởng làm chiếc diều sáo khổng lồ để mừng Đại lễ kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội, ông Năm và các thành viên CLB như các ông: Đặng Kim Đức, Trần Quốc Bình, Nguyễn Đức Hùng, Nguyễn Văn Duyệt… đã cùng nhau mày mò tìm kiếm nguyên vật liệu. Xác định chiếc diều có kích thước lớn, để bay được thì vật liệu làm diều phải thực sự siêu nhẹ. Khâu đầu tiên, khó nhất là chọn tre làm khung diều. Tre thì ở làng cũng có nhiều nhưng không phải tre nào cũng dùng làm diều được. Ông Năm cùng các “cộng sự” phải lặn lội về tận rừng tre Văn Luông của Phú Thọ mới chọn được 6 cây tre đực, có kích thước và độ vút cong đều. Đây là những cây tre bảo đảm được các yếu tố: nhẹ, đốt ngắn, đều mắt, có độ bền cao để đảm bảo sự cân bằng trọng lượng cho diều. Bằng kỹ thuật nối ống tuýp ông Năm đã nối gốc hai thân tre đực với nhau tạo được khung diều dài 8,7m. Cánh diều được tạo bằng nylon nhập khẩu từ Nhật, bởi đây là loại vật liệu siêu nhẹ và có độ bền cao, thay thế được nguyên liệu giấy bản truyền thống, giúp giảm tối đa trọng lượng và bắt gió tốt. Theo ông Năm, dù là diều khổng lồ nhưng chỉ cần gió cấp 3, cấp 4 là diều đã có thể cất cánh với xác suất thành công đến 99%. Chiếc diều được hoàn thành đúng dịp 30.4-1.5 vừa qua, trên thân diều được trang trí dòng chữ: “Kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội”, ở giữa là biểu tượng Chùa Một Cột có vòng tròn bao quanh cách điệu hình chim Lạc biểu tượng con Lạc, cháu Hồng quần tụ. 

      Công phu nhất phải kể bộ sáo diều. Sáo là linh hồn của diều nên người làm sáo ngoài đôi tay tài hoa cùng phải có tâm hồn nghệ sỹ. Để có tiếng sáo đều, rõ ràng trong, đục người nghệ nhân phải tìm chất liệu rễ gỗ mít, gỗ vàng tâm hay mỏ mực để làm miệng sáo. Thân sáo phải được chọn từ loại tre chết khô, chết dóc (tre chết già nổi gốc) mới nhẹ, bền, không nứt. Miệng sáo được khoét hình hàm én để cho tiếng kêu đặc biệt. Tất cả được cho vào nồi luộc 2 ngày 2 đêm với nước muối, như luộc bánh chưng Tết, để sáo luôn giữ được độ ẩm, tiếng sáo ổn định trong mọi thời tiết và chống mối mọt. Ông Năm đã công phu ghép 64 mảnh ghép lại rồi mài nhẵn tạo thành ống sáo cái (của bộ 3 sáo) độc nhất vô nhị có đường kính 20cm, chiều dài 1,5m.

      Ước vọng bay cao
      Các thành viên của CLB diều sáo Đình Cúc cho hay, mặc dù chiếc diều mơ ước đã hình thành, mọi yếu tố chủ quan và khách quan để con diều có thể bay đã được tính toán kỹ nhưng cái khó lại đến, đó là việc cho diều bay lên. Với cánh đại dài gần 9m như thế để thả diều phải cần ít nhất 10 người giữ dây và 5 người tung diều. Hiện các thành viên trong CLB đều đã ở tuổi “lên ông, lên bà” cho nên mọi người đã tính đến việc nhờ các anh lính trẻ khỏe của trung đoàn 165 đang đóng trên địa bàn trợ giúp. Phó chủ tịch UBND xã Lê Sỹ Minh khẳng định: “Chiếc diều không chỉ là sản phẩm của của riêng CLB diều mà đã thành ước vọng của người dân Bắc Sơn, hướng tới Đại lễ. Vì thế, chúng tôi sẽ không chỉ giúp CLB một phần kinh phí mà còn tạo mọi điều kiện để người dân Thủ đô có thể thưởng thức được tiếng sáo và ngắm nhìn diều Đình Cúc”.
      Ông Năm và các chủ nhân của chiếc diều kỷ lục đều có chung ý nguyện, sau khi tham gia lễ hội diều tại Đại lễ kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội sẽ tặng lại chiếc diều cho Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam, để thế hệ trẻ khi đến thăm nơi đây sẽ được tận mắt chứng kiến và hiểu thêm về một thú chơi tao nhã, một nét văn hóa độc đáo của nông thôn Việt Nam.