Mở rộng đối tượng, kéo dài thời gian thực hiện

Còn 1.551 xã, 13.222 thôn đặc biệt khó khăn

Nghị quyết 88 ngày 18.11.2019 của Quốc hội Khóa XIV phê duyệt Đề án tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 đã đề ra 8 nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu, trong đó có nhiệm vụ xây dựng tiêu chí phân định vùng đồng bào dân tộc thiểu số theo trình độ phát triển.

Thực hiện Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ đã ban hành Quyết định số 33 quy định về tiêu chí phân định 3 khu vực theo trình độ phát triển. Căn cứ vào Quyết định 33 của Thủ tướng Chính phủ, Ủy ban Dân tộc đã phối hợp với 51 địa phương có vùng đồng bào dân tộc thiểu số rà soát và đối chiếu với các tiêu chí tại Quyết định 33 trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 861 phê duyệt các xã khu vực III, khu vực II, khu vực I vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Được sự ủy quyền của Thủ tướng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm đã ban hành Quyết định số 612 phê duyệt các thôn thuộc vùng đặc biệt khó khăn và các xã, các thôn khu vực 2, khu vực 1, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Theo Quyết định 861, tổng số xã đặc biệt khó khăn giai đoạn 2021 - 2025 giảm 406 xã so với giai đoạn 2016 - 2020, còn 1.551 xã. Theo Quyết định 612, tổng số thôn đặc biệt khó khăn giai đoạn 2021 - 2025 giảm 6.954 thôn so với giai đoạn 2016 - 2020, còn 13.222 thôn.

Sau khi có Quyết định 861 và Quyết định số 612, các xã và thôn không còn thuộc diện đặc biệt khó khăn sẽ không tiếp tục được hưởng các chính sách đã được ban hành ở giai đoạn trước đây được quy định cho các đối tượng nằm tại địa bàn các xã đặc biệt khó khăn.

Rà soát, sửa đổi, bổ sung chính sách

Giải trình tại phiên thảo luận về kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước, Kỳ họp thứ 4, Quốc hội Khóa XV, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh khẳng định, cơ bản các chính sách ban hành giai đoạn trước đã được tích hợp vào Chương trình mục tiêu. Tuy nhiên, qua rà soát còn 12 chính sách do các bộ, ngành quản lý có áp dụng cho các đối tượng nằm tại địa bàn đặc biệt khó khăn hiện nay không được tiếp tục được hưởng tại 406 xã và hơn 6.000 thôn.

Cụ thể, đối với chính sách y tế thì có 2,6 triệu người thôi hưởng các chính sách bảo hiểm y tế. Đối với chính sách về cán bộ thì cán bộ, công chức, viên chức, người lao động thực hiện theo Nghị định 76 có 406 xã và 2.354 thôn không tiếp tục được hưởng chính sách. Đối với chính sách về giáo dục, 700.000 học sinh thôi hưởng các chính sách về giáo dục. Đối với chính sách về tín dụng, 1.832 xã không còn nằm trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số, 406 xã, 6.954 thôn không còn là xã đặc biệt, thôn đặc biệt khó khăn, không được thụ hưởng chính sách. Đối với chính sách quản lý, bảo vệ rừng thì có 175.000 hộ tương ứng 600.000ha rừng không tiếp tục được hưởng chính sách.

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh cho biết, sau khi rà soát và đối chiếu với các quy định, trước tình hình năm 2021 dịch bệnh Covid-19 còn ảnh hưởng nặng nề, các xã đã thoát khỏi diện đặc biệt khó khăn vẫn còn các hộ đồng bào dân tộc thiểu số rất khó khăn. Qua ý kiến đề nghị của các địa phương, Ủy ban Dân tộc đã thống nhất phối hợp với các bộ, ban, ngành và báo cáo Thủ tướng Chính phủ đề xuất sửa đổi, bổ sung các chính sách nêu trên.

Ủy ban Dân tộc đã có Tờ trình trình Chính phủ ngày 20.10.2021. Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Thường trực Phạm Bình Minh đã có văn bản ngày 30.10.2021 giao cho các bộ, ngành liên quan rà soát, điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung chính sách nêu trên theo hướng mở rộng đối tượng và kéo dài thời gian để thực hiện các chính sách đối với các đối tượng ở các địa bàn không còn là đặc biệt khó khăn theo thời gian, phù hợp với từng chính sách. Các bộ, ngành đang thực hiện rà soát để điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung.