Hậu quả từ sử dụng “nồng độ cồn” thiếu kiểm soát
Sử dụng rượu, bia ở một chừng mực nào đó là một nét văn hóa; tuy nhiên, trên thực tế cũng cho thấy không ít người sử dụng rượu, bia thiếu kiểm soát đã gây ra hậu quả khôn lường.
Trên diễn đàn Quốc hội mới đây, chia sẻ về những hệ lụy của việc sử dụng rượu bia, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới cho biết, theo báo cáo của Bộ Công an, từ tháng 6.2022 đến tháng 12.2023 số người chết và bị thương vì tai nạn giao thông đường bộ liên quan đến rượu, bia chiếm 20% tổng số người chết và bị thương do tai nạn giao thông đường bộ gây ra. Đáng nói là, trong số đó thì 80% là lỗi do người điều khiển phương tiện đã sử dụng rượu, bia gây ra.
Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới cũng cho biết, theo thống kê điều tra xã hội học đối với 43.765 phạm nhân đang chấp hành án phạt tù tại các trại giam của Bộ Công an quản lý thì có 22.442 phạm nhân trước khi phạm tội đã sử dụng rượu, bia chiếm 51,28% đối với 7 nhóm tội danh như giết người, cố ý gây thương tích, gây rối trật tự công cộng, hiếp dâm, chống người thi hành công vụ, vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ.
Trong khi đó, theo báo cáo của Bộ Y tế, từ năm 2018 đến hết năm 2023, tổng số lượt nạn nhân đến cấp cứu, điều trị tại các cơ sở khám, chữa bệnh do tai nạn giao thông đường bộ gây ra là 2.742.395 lượt người. Số lượt nạn nhân bị chấn thương sọ não là 381.269 lượt người chiếm 13,9%, trong số đó số nạn nhân liên quan đến rượu, bia là 425.619 người, số lượt nạn nhân chấn thương sọ não 70.522 lượt người, chiếm 16,6%.
“Như vậy, tỷ lệ số lượt nạn nhân bị chấn thương sọ não vì tai nạn giao thông đường bộ do có liên quan đến rượu, bia cao hơn tỷ lệ số lượt nạn nhân bị chấn thương sọ não nói chung”, Chủ nhiệm Ủy ban Lê Tấn Tới nhận định.
Những số liệu mà Chủ nhiệm Lê Tấn Tới chia sẻ trên diễn đàn Quốc hội khiến chúng ta không khỏi giật mình bởi hệ lụy của việc sử dụng rượu, bia khi tham gia giao thông là rất lớn. Xác định rõ được những hậu quả từ việc sử dụng rượu, bia, trong dự thảo Luật lần này, cơ quan chủ trì soạn thảo đã có quy định về hành vi cấm điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn.
“Đã lái xe thì không uống rượu..."
Qua thảo luận tại hội trường, đa số các đại biểu đều đồng tình với khoản 2, điều 10 của dự thảo Luật về quy định nghiêm cấm “Điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn”.
Đồng tình với quy định này của dự thảo Luật, đại biểu Mai Văn Hải (Thanh Hóa) cho rằng, đây không phải là nội dung mới, mà đã được quy định trong Luật Giao thông đường bộ năm 2008, Luật Phòng chống tác hại rượu, bia năm 2019 đã được Quốc hội Khóa XIV cân nhắc rất kỹ cả về mặt khoa học và thực tiễn để quyết định. Quy định của Luật Giao thông đường bộ năm 2008 đã quy định cấm người điều khiển phương tiện giao thông đường bộ trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn, nay dự thảo Luật quy định mang tính kế thừa.
Sau 16 năm thực hiện Luật Giao thông đường bộ, sau 5 năm thực hiện Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia về cấm người lái xe ô tô, xe máy chuyên dùng, cấm người điều khiển phương tiện giao thông tham gia giao thông đường bộ mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn, việc thực hiện trong thời gian qua đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, làm giảm số vụ, số người chết, số người bị thương, đặc biệt là giảm các vụ tai nạn đặc biệt nghiêm trọng do uống rượu, uống bia. Điều này được nhân dân đồng tình và đang trở thành một nét văn hóa giao thông, nâng cao ý thức của người tham gia giao thông: đã lái xe không uống rượu, đã uống rượu thì không lái xe - đại biểu Mai Văn Hải nhấn mạnh.
Ủng hộ quy định nghiêm cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn, song đại biểu Trần Khánh Thu (Thái Bình) cho rằng, để có thể khắc phục các tình huống vướng mắc trong quá trình thực hiện, đặc biệt là sự thống nhất trong các cơ sở y tế trong việc trả kết quả xét nghiệm: cần bổ sung quy định giao Bộ Y tế ban hành quy trình kỹ thuật, định lượng ethanol trong máu. Cần có quy định cụ thể về diễn giải kết quả và giá trị tham chiếu đối với những trường hợp tham gia giao thông cần định lượng nồng độ cồn. Trong nhận định kết quả cần có quy định đối với những trường hợp dưới ngưỡng phát hiện của máy xét nghiệm nhưng cao hơn 0 để phân biệt với các trường hợp bình thường không uống rượu mà vẫn có nồng độ cồn trong máu - đại biểu Trần Khánh Thu đề nghị.
“Việc quy định cấm tuyệt đối nồng độ cồn sẽ khả thi hơn so với quy định cho phép nồng độ cồn ở ngưỡng nhất định. Với quy định cấm tuyệt đối nồng độ cồn thì người dân không uống rượu, bia trước khi điều khiển phương tiện tham gia giao thông, còn nếu quy định có ngưỡng nhất định thì người dân khó xác định uống bao nhiêu để thấp hơn ngưỡng đó. Hơn nữa, quy định này đã dần đi vào cuộc sống, nhiều người dân đã hình thành từng bước thói quen đã uống rượu, bia không lái xe”.
ĐBQH Huỳnh Thị Ánh Sương (Quảng Ngãi)
Bày tỏ đồng tình với quy định này của dự thảo Luật, đại biểu Trần Văn Tuấn (Bắc Giang) cho rằng, quy định cấm hành vi này nhằm mục đích phòng ngừa, làm giảm tai nạn giao thông, giảm những rủi ro, thiệt hại tiềm tàng do việc sử dụng rượu, bia gây ra đối với tính mạng, sức khỏe, tài sản của chính người điều khiển, người tham gia giao thông, làm ảnh hưởng đến cuộc sống của các gia đình và toàn xã hội. Tuy nhiên từ kết quả tổ chức lấy ý kiến của Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Giang vào dự thảo Luật này, đại biểu Trần Văn Tuấn cho biết, đối với các bệnh nhân bị một số bệnh như: xơ gan nặng, ung thư gan giai đoạn muộn có thể tăng chuyển hóa aceton nên hơi thở có nồng độ cồn.
Từ thực tế này, đại biểu Trần Văn Tuấn đề nghị, cần tiếp tục nghiên cứu, chỉnh sửa, bổ sung khoản 2 Điều 10 của dự thảo Luật về hành vi bị nghiêm cấm như sau: "Điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn, trừ trường hợp trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn do bị bệnh dẫn đến tăng chuyển hóa nồng độ cồn nội sinh". Đồng thời, cần bổ sung quy định trong Luật giao cho Chính phủ quy định chi tiết trường hợp cần xác định và cách thức xác định nồng độ cồn nội sinh đối với người bị bệnh khi điều khiển phương tiện tham gia giao thông nhằm tránh việc xử lý oan sai đối với các trường hợp này, mặc dù rất hiếm, đại biểu Trần Văn Tuấn đề nghị.
Trên cơ sở ý kiến thảo luận tâm huyết, trách nhiệm và phân tích thấu đáo của các đại biểu Quốc hội, mong rằng cơ quan chủ trì thẩm tra và cơ quan soạn thảo tiếp thu đầy đủ các ý kiến đóng góp để hoàn thiện dự thảo Luật, để Luật thông qua có “sức nặng”, hạn chế được tình trạng người sử dụng rượu, bia nhưng vẫn điều khiển phương tiện tham gia giao thông.
