Gọi là “tham vấn ý kiến” nhân dân, nhưng tham vấn như thế nào, tổ chức theo trình tự ra sao cũng chưa có một “barem” cụ thể. Hình thức của tham vấn trong thực tế khá sinh động, phong phú ngay ở HĐND cấp huyện và cấp xã. Dù là đối thoại, tọa đàm hay chỉ là tiếp công dân nhưng có thể thấy rõ đây là một trong những dạng thức để tham vấn ý kiến của cử tri và nhân dân trong quá trình chính quyền thực hiện chức trách thực thi quyền lực nhà nước. Đó cũng là những cách làm tuy không mới nhưng khá hiệu quả, linh hoạt của HĐND địa phương trong nỗ lực nhằm đổi mới hoạt động của mình

Là một hoạt động sinh động với nhiều hình thức thể hiện, tham vấn ý kiến Nhân dân đã khẳng định được ý nghĩa và hiệu quả đối với việc hoạch định chính sách phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương. Tham vấn không chỉ là cầu nối giữa chính quyền, đại biểu dân cử và người dân mà còn tạo điều kiện để người dân phát huy quyền làm chủ, đồng thời góp phần minh bạch hóa hoạt động của cơ quan dân cử, tạo điều kiện cho các chính sách của cơ quan dân cử có sức sống mạnh mẽ, lâu bền hơn. Đây cũng là công cụ hữu hiệu giám sát việc thực thi các quyết sách của HĐND nói riêng và Hiến pháp, pháp luật nói chung trên các lĩnh vực.

Sau hơn 6 năm chờ đợi, HĐND các địa phương đón nhận và đánh giá cao việc Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 594/NQ-UBTVQH15 ngày 12.9.2022 hướng dẫn hoạt động giám sát của HĐND, Thường trực, Ban, Tổ đại biểu và đại biểu HĐND hết sức cần thiết, tạo cơ sở pháp lý quan trọng không ngừng nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát quyền lực. Đặc biệt, quy định tại Điều 28 thể hiện tính công khai, minh bạch, tinh thần phát huy dân chủ, mở rộng và tăng cường sự tham gia của người dân; quy định tại Điều 29 là cơ sở pháp lý quan trọng để HĐND tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, số hóa phục vụ hoạt động nói chung, giám sát nói riêng.

Phát biểu kết luận Chương trình Đối thoại lần thứ 4 vừa được tổ chức với chủ đề “Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống tội phạm và tệ nạn ma túy”, phát trực tiếp trên Đài PTTH tỉnh và các trang mạng xã hội của HĐND tỉnh, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh Long An Mai Văn Nhiều nhấn mạnh: tiếp tục rà soát, đề xuất trình HĐND tỉnh ban hành các cơ chế, chính sách cần thiết cho công tác phòng, chống ma túy. Tất cả các ngành, các cấp và toàn xã hội hãy cộng đồng trách nhiệm trong cuộc chiến chống ma túy, cùng hưởng ứng mạnh mẽ thông điệp: “chung tay hành động vì một cộng đồng không có ma túy”…

NGUYỄN NGỌC THÁI - Phó Chánh Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh Quảng Nam

Một trong những nội dung đáng chú ý của Nghị quyết số 594/2022/NQ-UBTVQH15 hướng dẫn hoạt động giám sát của HĐND, Thường trực HĐND, Ban của HĐND, Tổ đại biểu HĐND và đại biểu HĐND của Ủy ban Thường vụ Quốc hội là quy định phải công khai kết quả thực hiện nghị quyết, kết luận, kiến nghị giám sát và tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, số hóa để phục vụ hoạt động giám sát của HĐND. Mục đích nhằm bảo đảm khách quan, công khai, minh bạch, hiệu quả trong hoạt động giám sát.

Nguyễn Như Khôi - Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Nghệ An

Do chưa có văn bản hướng dẫn thi hành Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND năm 2015 nên hoạt động giám sát của HĐND các địa phương nói chung và tỉnh Nghệ An nói riêng thời gian qua chưa thực sự phát huy hiệu quả… Nghị quyết số 594/NQ-UBTVQH15 ngày 12.9.2022 hướng dẫn hoạt động giám sát của HĐND vừa được Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ ký ban hành là cơ sở để thống nhất, chuẩn hóa, nâng cao chất lượng, hiệu lực và hiệu quả; đồng thời, khắc phục hạn chế, vướng mắc, lúng túng trong thực tiễn giám sát của HĐND các địa phương hiện nay.

TRẦN THỊ THÙY DƯƠNG - Phó trưởng Ban Văn hóa - Xã hội HĐND tỉnh Ninh Bình

Đáp ứng mong mỏi của các địa phương, Ủy ban Thường vụ Quốc hội vừa ban hành Nghị quyết số 594/NQ-UBTVQH15 hướng dẫn hoạt động giám sát của HĐND, Thường trực HĐND, Ban của HĐND, Tổ đại biểu HĐND và đại biểu HĐND. Điều 29 Nghị quyết quy định “Thường trực HĐND cấp tỉnh có trách nhiệm tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, số hóa để phục vụ hoạt động giám sát của HĐND; bảo đảm sự liên thông về dữ liệu giám sát giữa HĐND các cấp và các cơ quan có liên quan”. Quy định này rất cần thiết, đúng và trúng; là cơ sở pháp lý quan trọng để HĐND các cấp tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, số hóa phục vụ hoạt động nói chung và hoạt động giám sát nói riêng.

Bắc Ninh có tốc độ phát triển công nghiệp nhanh, kéo theo lượng lớn người lao động từ nơi khác đến lao động, cư trú. Bên cạnh những mặt tích cực, cũng tiềm ẩn nguy cơ tội phạm và tệ nạn xã hội, đặc biệt là về ma túy. Vì vậy, tỉnh đã có nhiều giải pháp đồng bộ để huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị và toàn thể Nhân dân khi tham gia phòng, chống ma túy. Tại Kỳ họp thứ 21, HĐND tỉnh Bắc Ninh Khóa XVIII đã thông qua Nghị quyết số 16/2020/NQ-HĐND về việc Quy định mức hỗ trợ đối với người tự nguyện chữa trị, cai nghiện ma túy tại cơ sở. Sau gần 2 năm thực hiện Nghị quyết 16, Ban Pháp chế HĐND tỉnh Bắc Ninh đã tiến hành khảo sát các đơn vị trên địa bàn tỉnh.

Thông qua giám sát việc thực hiện các quy định của pháp luật về việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, HĐND tỉnh Bắc Ninh yêu cầu các địa phương phát huy kết quả đạt được, tiếp tục quan tâm đến công tác quy hoạch đất và quản lý, khai thác sử dụng hiệu quả cơ sở dữ liệu đất đai; tăng cường thanh tra, kiểm tra việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, hạn chế sai sót trong quá trình thực hiện.

Thường trực Hội đồng Nhân dân (HĐND) tỉnh Bắc Ninh vừa giám sát tình hình thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TU ngày 30.11.2017 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Khóa XIX về “Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp” tại thành phố Từ Sơn và huyện Lương Tài. Qua giám sát cho thấy, HĐND các cấp đã có nhiều đổi mới về nội dung, phương thức hoạt động; nhờ đó, chất lượng và hiệu quả hoạt động được nâng lên rõ rệt. Các Nghị quyết của HĐND được triển khai kịp thời; hoạt động tiếp xúc cử tri, tiếp công dân, tiếp nhận và xử lý khiếu nại, tố cáo của công dân được chú trọng...

PHẠM XUÂN PHÚ - Chánh Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh Hà Tĩnh

Phát huy vai trò của cơ quan tham mưu, phục vụ Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh, Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh Hà Tĩnh đã nỗ lực, đoàn kết, chung sức cống hiến, xây dựng tập thể vững mạnh, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của các cơ quan dân cử. Các hoạt động đổi mới của Văn phòng trong công tác tham mưu là điểm nhấn quan trọng khẳng định vị thế, tầm quan trọng của mình trong bộ máy văn phòng hành chính nhà nước nói chung và cơ quan tham mưu, giúp việc cho bộ máy dân cử nói riêng.

Nhằm tạo chuyển biến tích cực trong hoạt động TXCT, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Ninh Thuận Phạm Văn Hậu cho biết: HĐND tỉnh thường xuyên tổ chức TXCT theo chuyên đề; các Tổ đại biểu HĐND tỉnh tăng cường khảo sát hoặc phân công đại biểu xuống tận cơ sở, địa bàn nắm bắt tình hình, tâm tư, nguyện vọng cử tri... 

Diễn đàn Kinh tế - Xã hội Việt Nam 2022 đã khép lại, dư âm cũng như kết quả của diễn đàn tiếp tục được lan tỏa mạnh mẽ, khẳng định tinh thần đồng hành của Quốc hội với người dân, doanh nghiệp. Đại diện nhiều địa phương kỳ vọng: các tham luận, ý kiến tại Diễn đàn sẽ là nguồn thông tin quan trọng để đưa ra được những quyết sách sát trúng, khả thi thúc đẩy hơn nữa "con tàu" Việt Nam tiếp tục “lội ngược dòng”, tạo nên những kỳ tích mới trong phục hồi và phát triển bền vững.

Đánh giá cao việc Quốc hội chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức Diễn đàn Kinh tế - Xã hội Việt Nam 2022 “Củng cố nền tảng kinh tế vĩ mô, thúc đẩy phục hồi và phát triển bền vững", đại diện các địa phương đều có chung nhận định: Diễn đàn năm nay có nhiều đổi mới, các chủ đề được lựa chọn để thảo luận rất đúng và trúng những vấn đề thực tiễn đang đặt ra. Hơn bao giờ hết, người dân, doanh nghiệp, xã hội kỳ vọng và chờ đợi kết quả thu được từ diễn đàn là nguồn thông tin "đầu vào" quan trọng cho những quyết sách kịp thời, sát thực tiễn.

Phát biểu tại phiên khai mạc Diễn đàn Kinh tế - Xã hội Việt Nam 2022, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh: Để thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ lập pháp, giám sát tối cao và quyết định các vấn đề quan trọng quốc gia, mọi quyết sách của Quốc hội đều phải sát hợp với thực tiễn Việt Nam và bối cảnh quốc tế, phải dựa trên cơ sở chính trị, căn cứ pháp lý và luận cứ khoa học vững chắc. Nhấn mạnh của Chủ tịch Quốc hội đã tiếp tục khẳng định tinh thần hành động, lắng nghe, quyết liệt đổi mới mạnh mẽ, vì dân của Quốc hội. Không chỉ đồng hành đưa các quyết sách vào cuộc sống, đông đảo cử tri và Nhân dân mong muốn tinh thần đó tiếp tục lan tỏa đến hoạt động của HĐND các cấp để phát huy sức mạnh tổng hợp các cơ quan dân cử.

LƯƠNG ANH TẾ - Nguyên Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Hải Dương

Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND được ban hành từ năm 2015 đã quy định khá cụ thể về hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND. Tuy nhiên, quá trình thực hiện, các cơ quan của HĐND ở không ít địa phương vẫn còn lúng túng, vướng mắc, dẫn đến hiệu quả giám sát còn hạn chế. Nghị quyết số 594/NQ-UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội vừa ban hành ngày 12.9.2022 đã cụ thể, chi tiết hóa một số hoạt động giám sát trọng tâm, tạo thuận lợi, thống nhất, góp phần thúc đẩy hoạt động giám sát của HĐND đi vào thực chất và hiệu quả hơn.