Tại Kỳ họp thứ 14 HĐND tỉnh Đồng Nai khoá X (nhiệm kỳ 2021 – 2026) có nhiều vấn đề nóng được thảo luận, chất vấn, trong đó có công tác bố trí tái định cư cho các hộ dân có đất bị thu hồi để xây dựng công trình trọng điểm của Quốc gia và của tỉnh.

Thu hồi đất nhưng chưa bố trí tái định cư

Ngày 5.12, Quyền Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Võ Tấn Đức đã ký công văn hoả tốc gửi các sở, ngành về việc tham mưu cho UBND tỉnh giải trình, trả lời ý kiến của Đại biểu HĐND tại Kỳ họp thứ 14 HĐND tỉnh Đồng Nai khoá X, nhiệm kỳ 2021-2026.

Trong số 14 nội dung Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai phải giải trình tại Kỳ họp, công tác thu hồi, hỗ trợ tái định cư được đại biểu quan tâm do cử tri, người dân đã có ý kiến rất nhiều.

Hiện nay, công tác thu hồi đất, hỗ trợ tái định cư tại tỉnh Đồng Nai có tình trạng thực hiện quy trình ngược, đó là thực hiện thu hồi đất mà chưa có tái định cư.

Trên địa bàn tỉnh Đồng Nai còn 29.829 hộ chưa có tái định cư để bố trí, một số địa phương chưa hỗ trợ kịp thời tiền thuê nhà trọ; nợ tái định cư quá nhiều; nợ chênh lệch tiền sử dụng đất, người dân khiếu kiện lâu dài vẫn chưa được giải quyết xong.

Đại biểu đánh giá, trong thời gian tới có nhiều công trình trọng điểm Quốc gia qua địa bàn tỉnh Đồng Nai, nếu không có bài toán căn cơ rõ thì sẽ nợ tái định cư sâu và rộng hơn (như TP Biên Hoà, huyện Long Thành, huyện Nhơn Trạch,…).

Đại biểu HĐND tỉnh Đồng Nai nhất trí với đánh giá thực tế trên địa bàn tỉnh từ trước đến nay không chủ động được việc xây dựng các khu tái định cư để bố trí cho các dự án thu hồi đất, nên các dịa phương thường phê duyệt phương án bồi thường trước rồi mới bố trí tái định cư hoặc thực hiện đồng thời việc bồi thường và bố trí tái định cư, chưa đảm bảo phù hợp với quy định của Luật Đất đai.

Điều này dẫn đến nhà nước phải hỗ trợ tiền thuê nhà tạm cư cho các hộ dân trong thời gian dài nhưng vẫn chưa có quỹ đất để bố trí tái định cư, đặc biệt ở các địa phương có công nghiệp phát triển, nhất là đô thị lớn như TP Biên Hoà hiện nay không có quỹ đất để bố trí tái định cư.

Việc này đã xảy ra trong nhiều năm qua, tại các cuộc họp của Tỉnh uỷ, HĐND tỉnh đã thảo luận và đề nghị địa phương có giải pháp khắc phục nhưng đến nay tình trạng trên vẫn chưa được tháo gỡ. Khung chính sách hiện nay quy định bố trí thời gian thuê nhà để người dân di dời (trong 5 tháng) là rất khó khăn trong việc vận động nhân dân.

Vì vậy, các đại biểu cho rằng vấn đề mấu chốt cần xác định trách nhiệm của từng ngành phải thực hiện nhiệm vụ cho đúng, cần phối hợp với các địa phương tham mưu UBND tỉnh quy hoạch khu tái định cư, quan tâm chăm lo chỗ ở mới cho người dân bị ảnh hưởng… phải thấu suốt trong quá trình thực hiện.

Bên cạnh đó, phải giải quyết tái định cư liên quan đến giải ngân vốn đầu tư công; để đảm bảo công tác tái định cư, giải pháp tập trung là thực hiện đúng quy định của luật, tìm các nguồn lực sẵn sàng cho thực hiện các dự án.

Mặt khác, các địa phương phải chủ động rà soát quy hoạch, không để bị động; không để nợ tái định cư tiếp diễn trên địa bàn. Phải có định hướng, khi triển khai dự án phải dự định tái định cư ở đâu.

Cần xây dựng khu tái định cư lớn để bố trí tái định cư cho nhiều dự án

Các đại biểu cũng kiến nghị UBND tỉnh cần nghiên cứu, mạnh dạn đầu tư xây dựng khu tái định cư với quy mô đủ lớn, bố trí tái định cư cho nhiều dự án liên huyện, nhưng phải đảm bảo hạ tầng xã hội phục vụ cho người dân trong khu tái định cư. Không nhất thiết mỗi địa phương phải có tái định cư riêng, nhất là các khu vực đô thị, các địa phương cần chủ động xây dựng hạ tầng khu tái định cư trước khi thu hồi đất thực hiện dự án.

Hiện nay, có một số dự án thương mại giao theo từng giai đoạn, đại biểu đề nghị các sở, ngành rà soát tham mưu cho UBND tỉnh xem xét lại các quỹ đất của tỉnh để xử lý cho phù hợp.

Bên cạnh đó, đại biểu cũng đề xuất giải pháp nghiên cứu xem xét tái định cư cao tầng và buộc phải có khung chính sách tương ứng. Vấn đề này phải xin ý kiến và được sự đồng thuận của người dân, vì nếu người dân không đồng ý thì việc cũng khó tổ chức.

Đối với đất do Công ty cao su Đồng Nai quản lý và sử dụng, ngày 24.8.2016 UBND tỉnh Đồng Nai ban hành Quyết định số 2708/QĐ-UBND về việc phê duyệt phương án sử dụng đất đối với 13 nông trường cao su trên địa bàn tỉnh.

Đến ngày 30.7.2020, UBND tỉnh Đồng Nai ban hành Quyết định số 2656/QĐ-UBND về việc điều chỉnh quyết định công nhận kết quả hiện trạng sử dụng đất của Tổng công ty cao su Đồng Nai. Tuy nhiên, thực tế cho thấy đã có 680 Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp cho các hộ dân, nhưng  khi các hộ dân này thực hiện giao dịch bất động sản hoặc bồi thường, hỗ trợ tái định cư thì Tổng công ty cao su Đồng Nai không đồng ý và cho rằng đất do công ty quản lý và sử dụng, không cho người dân thực hiện giao dịch bất động sản.

Do đó, đại biểu đề nghị UBND tỉnh Đồng Nai quan tâm và làm việc với Tổng công ty cao su Đồng Nai về vấn đề này.

Kỳ họp thứ 14 HĐND tỉnh Đồng Nai khoá X, nhiệm kỳ 2021 -2026 sẽ diễn ra trong 2 ngày 7 và 8.12.2023 tại Trung tâm hội nghị và tổ chức sự kiện tỉnh.

Tại Kỳ họp, HĐND tỉnh Đồng Nai khoá X sẽ xem xét, đánh giá kết quả thực hiện các mục tiêu, giải pháp phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh trên địa bàn tỉnh năm 2023 và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng – an ninh năm 2024; đánh giá kết quả hoạt động năm 2023 của HĐND, UBND, TAND, Viện KSND và Cục THADS tỉnh.

Đồng thời, thảo luận, xem xét thông qua các nghị quyết thường kỳ và chuyên đề làm cơ sở cho công tác quản lý, điều hành nhà nước tại địa phương.

Cũng tại Kỳ họp, HĐND tỉnh Đồng Nai sẽ thực hiện việc lấy phiếu tín nhiệm đối với các chức danh do HĐND tỉnh bầu và thông qua Nghị quyết xác nhận kết quả lấy phiếu tín nhiệm đối với các chức danh do HĐND tỉnh khóa X, nhiệm kỳ 2021-2026 bầu. Cùng với đó, HĐND tỉnh cũng sẽ thực hiện các thủ tục bầu, miễn nhiệm Ủy viên UBND tỉnh khóa X.