Đĩa nhựa vinyl hồi sinh

Đĩa nhựa hay đĩa than, là cách gọi quen thuộc dành cho ấn phẩm đĩa vinyl (hay LP, long play), phát triển cực thịnh từ thập niên 50 đến 70 của thế kỷ trước và dần thoái trào từ đầu những năm 1980 khi CD với định dạng gọn nhẹ hơn được phát minh. Sự hồi sinh của đĩa nhựa vinyl là một hiện tượng bất ngờ mà thế giới đĩa nhạc chứng kiến những năm gần đây. Trong khi lượng CD bán ra giảm mạnh về mặt doanh số do số lượng tải các bản nhạc trên mạng ngày càng tăng (thị phần của nhạc số trong tổng doanh thu của các hãng ghi âm đang là 25,3%, còn ở Mỹ là 43%) thì loại đĩa vinyl cũ kỹ tưởng chừng bỏ đi này lại hồi sinh ngoạn mục. Theo thống kế gần nhất của trang Amazon, doanh số của đĩa vinyl đã tăng gấp 10 lần từ năm 2005 đến năm 2012; trong 5 năm qua, đã tăng đến 745%.

Doanh số đĩa vinyl của Amazon tăng mạnh được cho là nhờ dịch vụ Autorip. Từ đầu năm 2013, Amazon đã giới thiệu dịch vụ AutoRip dành cho CD, cho phép khách hàng sở hữu miễn phí phiên bản điện tử cho mỗi CD họ mua từ Amazon kể từ năm 1998 đến nay. Người dùng có thể phát nhạc qua Amazon Cloud Player hoặc tải về máy tính dưới dạng MP3. Sau đó, từ ngày 4.4, Amazon đã chính thức mở rộng dịch vụ AutoRip dành cho các đĩa than được mua từ năm 1998, cũng như những đĩa than mới được bán trên website của hãng. Amazon thông báo rằng những chiếc đĩa nhựa LP được bán thông qua AutoRip cao hơn 62% so với các bản khác. Việc đưa ra Autorip vào đầu năm 2013 đã đẩy doanh số đĩa nhựa LP tăng vọt, lên 66%.

Việc phân phối bán hàng của các thể loại nhạc cũng được tiết lộ. Rock và pop chiếm một nửa doanh số trong năm 2004 (44,3% và 6,6%), cho thấy sự gia tăng thị phần trong 8 năm qua (9,8 và 55,6% năm 2012). Ngược lại, các thể loại âm nhạc khác gần đây lại giảm so với cùng kỳ: nhạc dance (từ 18,9 xuống 3,9%) và âm nhạc đô thị (từ 11,8% xuống 4,3%). Bảng xếp hạng doanh số bán hàng tốt nhất từ năm 1999 vinh danh Daft Punk, Adele và Amy Winehouse. Các tên tuổi  lớn nhất trong 50 năm qua đương nhiên cũng không vắng mặt như David Bowie (2 album), Pink Floyd (2 album) và The Beatles. Từ đầu năm nay, vương miện bán hàng thuộc về Daft Punk nhưng trong top 20 lại có một vài bất ngờ với 5 album của Iron Maiden, cùng những tên tuổi lớn khác của nhạc rock như Led Zeppelin, Black Sabbath, Fleetwood Mac, Queens of the Stone Age...

Một vài lý do được đưa ra cho sự ưa chuộng đĩa nhựa vinyl là chất lượng tốt, thậm chí vĩnh cửu so với cassette hoặc CD. Nếu đĩa bị mốc, người chơi có thể rửa bằng nước hoặc bằng xà phòng. Mặt khác, một số người nghe nhạc thông thái lại ưa chuộng đĩa than do loại đĩa này có thể tái hiện âm thanh chính xác và không bị can thiệp quá nhiều bởi máy móc. Giới trẻ cũng tập tành nghe đĩa nhựa như một sự tôn sùng lịch sử, hoặc chứng tỏ đẳng cấp. Dĩ nhiên là thú chơi đĩa nhựa không dành cho người ít tiền, vì máy quay đĩa và kim quay đĩa càng chất lượng cao thì giá càng đắt, có khi lên tới hàng nghìn USD/chiếc.

Tuy nhiên, sự phục sinh của đĩa nhựa vinyl hay đĩa than mới dừng ở mức khiêm tốn. Tại Mỹ - nơi hiện tượng này hiện diện hết sức rõ rệt - theo Amazon, thị trường đĩa than chỉ chiếm không quá 1% thị trường đĩa nhạc, vì thế nên CD và MP3 không cần phải quá lo lắng.