Đẹp, Yên Sở

Từ 63 điều…

Sau nhiều năm thất truyền bản Hương ước cổ, năm 1995, người dân xã Yên Sở đã cùng nhau bàn bạc và soạn ra bản Hương ước mới gồm 6 chương và 63 điều, quy định những việc dân làng được làm, không được làm và nên làm trong cuộc sống hàng ngày. Trên cơ sở kế thừa những nội dung tốt đẹp của bản Hương ước cổ trong việc gìn giữ đạo lý gia đình, vận động nhân dân tự nguyện xây dựng, bảo vệ quê hương và coi trọng người đỗ đạt… Hương ước mới đã xóa bỏ nhiều hủ tục như hiếu, hỷ linh đình, trọng nam khinh nữ. Đồng thời, vận dụng linh hoạt các điều mới vào cuộc sống, thực hiện quy định thưởng phạt rõ ràng.

Đình làng Quán Giá, ngôi đình duy nhất của dân làng Yên Sở - nơi đánh dấu sự thay đổi rõ nét nhất cũng như sự tiến bộ của Hương ước mới. Nếu như trước đây, khi tế lễ chỉ có nam được tham dự, nữ không được vào đình, thì nay mọi chuyện đã khác, ai cũng đều được tới dự. Tại sân đình, các chị, em thường xuyên tham gia các buổi sinh hoạt văn hóa, các cuộc họp bàn tìm phương kế phát triển kinh tế, nâng cao đời sống nhân dân. Và cũng chính tại đây, nhiều ý tưởng sáng tạo trong xây dựng nông thôn mới của các chị, các mẹ đã được thông qua và trở thành những mô hình, việc làm điển hình của thành phố và cả nước.

Đến Yên Sở, cảm nhận đầu tiên chính là ý thức của mỗi người dân trong xã được in dấu trên những con đường bê tông sạch sẽ nối liền 9 thôn như ô bàn cờ. Những con ngõ do bà con tự bảo nhau góp tiền và ngày công xây dựng đã xóa sạch dấu vết của một thời mưa lầy, nắng bụi. Từng hộ dân tự giác nhốt gia súc, gia cầm, không thả rông trên đồng bãi; dọn dẹp vệ sinh giữ sạch phần đường xung quanh nhà… Từ những việc làm giản dị đó, theo thời gian đã thấm sâu và trở thành thói quen của người dân Yên Sở. Hơn 15 năm qua, mọi điều khoản của Hương ước làng chưa từng thay đổi. Với người dân Yên Sở, thì việc làm theo Hương ước cũng chính là cách để họ đồng lòng xây dựng nông thôn mới.

Đến 19 tiêu chí

Năm 2009, ngay từ bước đầu vận động cho đến khi triển khai xây dựng nông thôn mới, xã Yên Sở đã thực hiện tập trung dân chủ, tuyên truyền chủ trương chính sách của thành phố để huy động tối đa nguồn lực từ các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp… cùng dồn thửa đổi ruộng, hình thành các vùng sản xuất chuyên canh rau, quả theo hình thức hợp tác xã sản xuất hàng hóa; chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng chất lượng, hiệu quả kinh tế. Đồng thời, Yên Sở còn tạo mọi điều kiện để các hộ phát triển ngành nghề tiểu thủ công nghiệp, nhân cấy nghề mới, hình thành các điểm thương mại, dịch vụ... nhằm phát triển kinh tế, tạo sự bền vững lâu dài. Hiện nay, các hộ gia đình có đất nông nghiệp ở vùng bãi đã tự dồn đổi ô thửa nhỏ thành ô thửa lớn theo hình thức cho thuê sử dụng đất để trồng cây ăn quả, đặc biệt là cam, phật thủ, bưởi với diện tích khoảng 50ha. Nhiều hộ cùng làm, cùng chia sẻ kinh nghiệm, đến nay trung bình một hecta cây ăn quả cho thu nhập khoảng 600 triệu đồng/năm. Cá biệt có những hộ thu nhập hàng tỷ đồng/năm từ trồng phật thủ.

Sau 2 năm thực hiện xây dựng nông thôn mới, bộ mặt nông thôn Yên Sở đã đổi thay nhanh chóng: 19/19 tiêu chí đã được xã hoàn thành năm 2012. Năm 2013 thu nhập bình quân đầu người đạt 28,52 triệu đồng/người/năm tăng 1,28 triệu đồng so với năm 2012. Tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 2,24%. Bên cạnh đó, nhiều hạng mục công trình khác như: nhà văn hóa cộng đồng, trường mầm non, sân vận động xã... hoàn thành đã nâng cao đời sống tinh thần cho mọi tầng lớp nhân dân; hệ thống thủy lợi, kênh mương nội đồng, điểm bưu điện văn hóa xã… phục vụ nhu cầu dân sinh, phát triển sản xuất cũng đã hoàn thành, đưa vào sử dụng và phát huy hiệu quả.

Không chỉ có phát triển kinh tế, Yên Sở còn được biết đến là địa phương đi đầu trong phát triển văn hóa cộng đồng của Thủ đô. Ít ai biết rằng, ở một xã có gần một nghìn năm lịch sử này lại có nhiều tư tưởng, nếp sống văn minh, tiến bộ hơn nhiều địa phương khác. Năm 1995, ngay sau khi bản Hương ước hoàn thành, MTTQ và các đoàn thể đã tuyên truyền toàn bộ nội dung bản Hương ước qua đài truyền thanh xã. Đặc biệt, các tổ chức đoàn thể thường xuyên vận động nhân dân về thực hiện văn minh trong việc cưới, việc tang, nên việc hiếu, hỷ ở địa phương có nhiều tiến bộ. Đơn cử như năm 2013, toàn xã có 33/47 trường hợp (chiếm 71%) số hộ gia đình có người quá cố được đưa đi hỏa táng. Đây quả là một con số đáng mừng, bởi lẽ toàn thành phố tỷ lệ này đạt chưa tới 20%. Theo Bí thư Đảng ủy xã Yên Sở Nguyễn Đăng Hoan, thực tế cho thấy nhiều gia đình có người già, người cao tuổi khi còn minh mẫn đều căn dặn, di chúc cho con cháu thực hiện việc hỏa táng, điều này thể hiện rõ những suy nghĩ tích cực, phù hợp với xu thế chung và tạo nên ý thức cộng đồng về thực hiện việc hiếu một cách văn minh, tiến bộ.

Bản Hương ước của Yên Sở đã trở thành nền tảng văn hóa giúp người dân Yên Sở hoàn thành các nhiệm vụ xây dựng, phát triển và bảo vệ quê hương. Đây cũng là điều lý giải vì sao Yên Sở trở thành xã duy nhất của Thủ đô và là 1/27 xã đạt thành tích xuất sắc tiêu biểu trong xây dựng nông thôn mới của cả nước giai đoạn 2011 – 2013.