Ngày 26.8, Trường ĐH Sư phạm Hà Nội đã tổ chức Hội thảo khoa học Quốc gia với chủ đề "Môn Lịch sử trong chương trình giáo dục phổ thông mới: Vấn đề đặt ra đối với nghiên cứu, giảng dạy".
Đề xuất thi kết hợp trắc nghiệm và tự luận với môn Lịch sử
Tại hội thảo, thầy Trần Trung Hiếu, giáo viên Lịch sử tại tỉnh Nghệ An đề xuất điều chỉnh môn Lịch sử theo hướng: Trắc nghiệm 70% và tự luận 30% . "Việc điều chỉnh như trên sẽ đánh giá chính xác hơn chất lượng học sinh ở bậc THPT và phản ánh chất lượng sinh viên trong quá trình đào tạo" - thầy Hiếu nói.
Bên cạnh đề xuất về công tác kiểm tra đánh giá môn Lịch sử thời gian tới, các đại biểu cũng thảo luận về cách dạy và học môn Lịch sử trong chương trình giáo dục phổ thông mới.
Theo GS.TS Đỗ Thanh Bình, nội dung Lịch sử của môn Lịch sử - Địa lý trong chương trình giáo dục phổ thông mới đã có những thay đổi khá toàn diện.
"Có thể khẳng định hướng đi của chương trình là đúng, đổi mới, đã khắc phục được những hạn chế của chương trình đồng tâm trước đó, tránh được sự nhàm chán của học sinh", GS.TS Đỗ Thanh Bình nói.
Sớm tổng kết thực tiễn chương trình để có điều chỉnh phù hợp
Tuy nhiên, GS.TS Đỗ Thanh Bình cũng chỉ ra một số hạn chế của chương trình nội dung Lịch sử ở bậc THCS, THPT.
Theo ông Bình, nội dung Lịch sử ở cấp THCS khá nặng so với lứa tuổi học sinh. Nhưng một khối lượng kiến thức gần như của THPT trước đây được dồn nén vào THCS.
Nội dung kiến thức nặng nề nhất là lớp 9. Cũng ở bậc THCS, có những nội dung kiến thức thừa, lặp lại trong chương trình các lớp.
Hay như một số yêu cầu cần đạt quá khó đối với lứa tuổi học sinh THCS hoặc chưa chuẩn gây tranh cãi. Ví dụ như mô tả và giải thích được sự phân hóa không triệt để của xã hội nguyên thủy phương Đông. Đối với học sinh lớp 6, thì đây là yêu cầu cao và khó...
GS.TS Đỗ Thanh Bình cũng chia sẻ những bất cập của chương trình cũng đặt ra bài toán khó cho tác giả viết sách giáo khoa.
Từ đó, ông Bình đưa ra kiến nghị trong quá trình triển khai nên sớm tổng kết thực tiễn, khẳng định mặt tốt của chương trình và cũng chỉ ra những hạn chế của chương trình, về tổ chức dạy - học, về kiểm tra, đánh giá, về sự đáp ứng của giáo viên,... để tham mưu kiến nghị cho Bộ GD-ĐT.
Giúp giáo viên Lịch sử hiểu đúng, hiểu sâu về chương trình môn học
Mặt khác, để phát triển chương trình và phương pháp dạy học phát triển năng lực môn Lịch sử theo chương trình giáo dục phổ thông 2018, PGS.TS Nghiêm Đình Vỳ cũng cho rằng, đội ngũ giáo viên phải hiểu được sự khác nhau giữa “học về” và “học để”; và thực hiện “học để” nhằm đạt kết quả đầu ra. Điều đó đòi hỏi một cách tiếp cận mới theo định hướng phát triển năng lực.
PGS.TS Nghiêm Đình Vỳ khẳng định, hiện nay Chương trình được coi là “pháp lệnh”, còn sách giáo khoa là hạt nhân của tài liệu dạy học. Chương trình có tính “mở”, nên giáo viên cần vận dụng dạy học linh hoạt tuỳ theo tình hình cụ thể (về trường lớp, đối tượng học sinh) trên cơ sở cần đảm bảo những yêu cầu cần đạt tối thiểu trong chương trình.
Do đó, PGS.TS Nghiêm Đình Vỳ cho rằng, các cơ sở đào tạo giáo viên lịch sử cần giúp sinh viên nhận thức rõ sự thay đổi trong chương trình môn Lịch sử qua các thời kì, trang bị cho sinh viên hiểu biết và năng lực phát triển chương trình môn học cùng với những phương pháp, kĩ thuật dạy học bộ môn cần thiết, nhất là nền tảng tri thức hiện đại và năng lực nhận thức, tư duy lịch sử một cách sáng tạo trong giảng dạy lịch sử ở trường phổ thông.
Về phía Bộ Giáo dục và Đào tạo, cũng cần tăng cường hơn nữa việc tổ chức các khoá tập huấn, đào tạo để trang bị kiến thức và kĩ năng, giúp giáo viên lịch sử hiểu đúng, hiểu sâu về chương trình môn học cũng như định hướng dạy học nhằm phát triển phẩm chất và năng lực cho học sinh.
Tại Hội thảo, nhiều giáo viên cũng chỉ ra bất cập trong việc dạy tích hợp môn Lịch sử - Địa lý. Trong đó, có ý kiến lo ngại việc kiểm tra đánh giá lấy điểm trung bình 2 môn Lịch sử -Địa lý chưa thực chất khi có học sinh học tốt môn Địa lý nhưng chưa tốt môn Lịch sử. Cùng với đó, việc tập huấn giáo viên dạy tích hợp chỉ diễn ra trong thời gian ngắn, chưa thể bảo đảm chất lượng giảng dạy...
