Đẩy nhanh tiến độ các dự án xử lý nước thải trọng điểm

Sớm khắc phục tình trạng xả thải thẳng ra môi trường

Đặt câu hỏi chất vấn, đại biểu Trịnh Xuân Quang cho rằng, các khu đô thị trên địa bàn đều có quy hoạch, thiết kế trạm xử lý nước thải. Tuy nhiên, trên thực tế các trạm xử lý này còn rất thiếu hoặc đã đầu tư nhưng chưa mang lại hiệu quả. Đại biểu đề nghị Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư (KH - ĐT) cho biết công tác kiểm tra, giám sát đầu tư và trách nhiệm cũng như hướng giải quyết trong thời gian tới. Một số đại biểu cũng phản ánh tình trạng nước thải tại các khu đô thị vẫn xả thẳng ra môi trường mà chưa được xử lý, đề nghị lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường (TN - MT) làm rõ thực trạng, giải pháp khắc phục. 

Giám đốc Sở KH - ĐT Lê Anh Quân cho biết, theo quy định của Luật Đầu tư, Luật Đầu tư công cũng như các quy định khác của pháp luật, có rất nhiều chủ thể tham gia giám sát, đánh giá đầu tư các dự án. Trong suốt quá trình thực hiện đầu tư, các cơ quan quản lý chuyên ngành của thành phố đã kiểm tra các dự án này. "Việc tổ chức kiểm tra, giám sát trong những năm gần đây được thành phố quan tâm chỉ đạo. Trong đó, Sở KH - ĐT đã tham mưu cho UBND thành phố ban hành quyết định phân công nhiệm vụ và lên kế hoạch giám sát đầu tư do Sở KH - ĐT thực hiện", ông Lê Anh Quân thông tin thêm.

Về thực trạng xả thải thẳng ra môi trường tại nhiều nơi trên địa bàn thành phố, Phó Giám đốc phụ trách Sở TN - MT Mai Trọng Thái cho biết, trong năm 2022, thành phố đã phát hiện 58 dự án xả thải vượt chỉ tiêu cho phép với số tiền xử phạt 4 tỷ đồng. Nguyên nhân được xác định là theo quy hoạch cấp nước của thành phố, các khu đô thị không xây dựng trạm xử lý nước thải phân tán mà sẽ đấu nối vào đầu mối thu gom và hệ thống xử lý nước thải tập trung của thành phố. Bên cạnh đó, do một số khu đô thị đã tồn tại từ lâu nên thiếu quy hoạch cho việc bố trí trạm xử lý nước thải, dẫn đến khó khắc phục hiện trạng xử lý nước thải theo quy định. "Đáng chú ý, hiện một số khu đô thị, chủ đầu tư đã hoàn tất xây dựng hạ tầng và đã bàn giao cho người dân nên việc bố trí kinh phí phát sinh cho việc xử lý nước thải khó thực hiện", ông Mai Trọng Thái nêu rõ.

Khắc phục những bất cập trên, Sở TN - MT sẽ đề nghị thành phố giao Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật và môi trường đẩy nhanh tiến độ xây dựng các dự án xử lý nước thải tập trung theo quy hoạch và hệ thống thu gom bảo đảm đấu nối theo quy định. Đối với dự án tồn tại từ lâu và thiếu quy hoạch xây dựng các trạm xử lý, cần khẩn trương hoàn thiện điều chỉnh bổ sung quy hoạch và đầu tư hạng mục này. Ngoài ra, Sở TN - MT sẽ đề xuất thành phố hoàn thiện hệ thống mạng lưới quan trắc giám sát tự động, giám sát chặt việc xử lý nước thải. Riêng đối với các khu đô thị, cần nghiêm túc hoàn thành các dự án xử lý nước thải tập trung theo dự án phê duyệt.

Sớm đưa các nhà máy xử lý nước thải vào hoạt động

Tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn, đại biểu Nguyễn Minh Đức chỉ rõ Luật Bảo vệ môi trường và Thông tư hướng dẫn có quy định các khu đô thị, khu dân cư tập trung phải đáp ứng yêu cầu bảo vệ môi trường, bao gồm hệ thống cấp thoát nước, xử lý thu gom nước thải đồng bộ. Tuy nhiên, trên thực tế quy hoạch chi tiết của nhiều khu đô thị lại không có hạng mục trạm xử lý nước thải riêng biệt. Một số đại biểu cũng chỉ rõ trong quy hoạch thoát nước thủ đô đến 2030, tầm nhìn đến năm 2050 xác định mục tiêu tỷ lệ dân số được phục vụ thu gom và xử lý nước thải đến năm 2030 đạt 90%. Tuy nhiên, sau gần 10 năm, Hà Nội mới triển khai được 7 dự án; còn tới 34 dự án nhà máy xử lý nước thải tập trung chưa được thực hiện. Đây là vấn đề thành phố cần tập trung tháo gỡ trong thời gian tới.

Trả lời chất vấn nội dung này, Giám đốc Sở Quy hoạch và Kiến trúc Nguyễn Trúc Anh cho biết: theo kế hoạch, từ năm 2014, các khu đô thị đều bắt buộc phải có khu xử lý cục bộ trước khi đưa ra mạng lưới. Tuy nhiên, vì quy hoạch của Hà Nội quá rộng lớn nên hiện vẫn còn tình trạng thiếu trạm xử lý. Tới đây, thành phố sẽ tập trung vào việc đẩy nhanh tiến độ các dự án.

Làm rõ hơn vấn đề, Giám đốc Sở Xây dựng Võ Nguyên Phong cho biết, hiện Hà Nội đang thực hiện theo 2 nội dung, một là quy hoạch chuyên ngành 725 về thoát nước và xử lý nước thải đến năm 2030, tầm nhìn năm 2050; hai là, tại các khu đô thị, khu nhà ở phải bảo đảm chất lượng xử lý mới được xả thải ra môi trường. Tuy nhiên, trên thực tế thành phố không chỉ thiếu nhà máy xử lý nước thải ở các khu đô thị mà ngay cả các khu vực theo quy hoạch 725 cũng đang bị thiếu. "Hiện, thành phố đang rà soát dự án. Trong đó, dự án nào có trạm hoặc có nhà máy xử lý nước thải phải tập trung thì đôn đốc các chủ đầu tư thực hiện và đưa vào sử dụng", ông Võ Nguyên Phong nhấn mạnh.

Trả lời thêm về nội dung này, Phó Chủ tịch UBND thành phố Dương Đức Tuấn cho biết, thời gian qua, UBND thành phố đã chỉ đạo phải tổng rà soát các nội dung về hạ tầng kỹ thuật cho thoát nước, xử lý nước thải của các khu vực phát triển đô thị và khu nhà ở, khu dân cư. Qua đó, đề ra kế hoạch phân loại, triển khai công tác xử lý môi trường. Tuy nhiên, Phó Chủ tịch UBND thành phố cũng thẳng thắn nhìn nhận, từ thời điểm có quy hoạch chung thủ đô đến nay đã 11 năm, qua 2 nhiệm kỳ, việc triển khai quy hoạch cấp thoát nước thủ đô còn nhiều hạn chế. Đặc biệt, nhà máy xử lý nước thải rất quan trọng của thủ đô là Yên Xá đang bị chậm tiến độ, mặc dù dự kiến năm 2022 phải đưa vào vận hành. Về nội dung này, thành phố cam kết sẽ đưa Nhà máy Yên Xá đi vào vận hành trong thời gian sớm nhất.

Phó Chủ tịch UBND thành phố Dương Đức Tuấn cũng đánh giá chỉ tiêu xử lý nước thải đô thị đến năm 2025 phải đạt được 50% là một nội dung hạ tầng kỹ thuật cực kỳ quan trọng bảo đảm môi trường, sức khỏe cho nhân dân, nhất là trong quá trình đô thị hóa đã để lại khoảng tối khó khăn trong xử lý bảo vệ môi trường. "Ngay từ đầu nhiệm kỳ, Hà Nội đã cụ thể hóa giải pháp bằng việc đầu tư 20.000 tỷ cho tập trung phát triển dự án xử lý nước thải", ông Dương Đức Tuấn nhấn mạnh.